Morgunblaðið - 06.03.2021, Blaðsíða 23

23
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. MARS 2021
Nýbygging Gegnt Ráðhúsi Reykjavíkur við Vonarstræti, og við hliðina á húsi Oddfellowreglunnar á Íslandi, rís nýbygging Alþingis þar sem skrifstofur þings og þingmanna verða í framtíðinni.
Eggert
Keflavíkurflugvöllur hefur
verið nánast lokaður í heilt ár,
með tilheyrandi áhrifum á
efnahagslíf þjóðarinnar og at-
vinnuleysi. Á þessum tíma hafa
Íslendingar verið duglegir að
ferðast, eins og sást um allt
land síðasta sumar. Eins hafa
íslenskir vetraráfangastaðir
verið vinsælir og skíðasvæði
full.
Nú er hins vegar kominn
tími til að huga að opnun lands-
ins í kjölfar fjölda bólusetninga um heim allan.
Þar bíða óþreyjufullir erlendir gestir, fullir af
þrá til að upplifa eitthvað nýtt eða heimsækja
aftur sína uppáhaldsstaði. Rétt eins draumur
um utanlandsferðir er farinn að kitla okkur.
Borgarráð styður við ferðaþjónustuna
Á fundi borgarráðs á fimmtudaginn fjöll-
uðum við um tvö mál sem snúa að því að styðja
ferðaþjónustuna til fyrri styrkleika og vinna
saman með fólkinu sem vinnur við ferðaþjón-
ustu til að bjóða upp á spennandi áfangastað
til að endurnærast, tengjast aftur og upplifa.
Annars vegar var kynning á nýju
markaðsátaki, sem er ein af Covid-
aðgerðum borgarinnar, þ.e að
kynna Reykjavík sem ferða-
mannastað og verja til þess að lág-
marki 150 m.kr. Síðasta sumar var
átakinu beint að Íslendingum sem
voru hvattir til að sækja Reykjavík
heim. Nú virðist sem rétti tíminn sé
að koma til að beina átaki að er-
lendum gestum. Markaðsátakið
hefur verið í undirbúningi und-
anfarna mánuði í samvinnu við Ís-
landsstofu og aðila innan ferða-
þjónustunnar.
Áfangastaðurinn Reykjavík
Hins vegar fjölluðum við um þá hugmynd
að stofna nýja áfangastaða- og markaðsstofu
höfuðborgarsvæðisins fyrir höfuðborgar-
svæðið allt sem á að taka til starfa nú um mitt
ár. Við vitum að erlendir gestir gera ekki
greinarmun á því innan hvaða sveitarfélags
þeir eru þegar þeir koma til landsins, ekki
frekar en við þegar við fljúgum til Helsinki
eða London. Gestir sem koma til landsins
fljúga til Reykjavíkur en lenda í Keflavík. Þeir
fara í Smáralind, heimsækja víkinga eða
skoða hvar nóbelsskáldið bjó og hvar forset-
inn býr án þess að gera sér grein fyrir nokkr-
um hreppamörkum.
Þess vegna er það skynsamlegt fyrir sveit-
arfélögin hér að taka höndum saman í upp-
byggingu höfuðborgarsvæðisins sem ferða-
mannastaðar og markaðssetningu í samstarfi
við ferðaþjónustuna. Sjálfstæðan áfangastað,
sem hefur upp á margt að bjóða, bæði fyrir
gesti og heimamenn í stað þess að vera lend-
ingarstaður á leið í náttúru Íslands.
Samstarf við alla hagaðila
Á höfuðborgarsvæðinu eru mörg stærstu
og öflugustu ferðaþjónustufyrirtækin sem
hafa mikla möguleika á að eflast enn frekar
þegar heimurinn fer aftur á flug. Því er mik-
ilvægt að áfangastaðastofa höfuð-
borgarsvæðisins verði í samstarfi við alla hag-
aðila. Þar munu koma að öll sveitarfélögin á
höfuðborgarsvæðinu og fylgja þar eftir sókn-
aráætlun 2020-2024. Í samstarfinu verða einn-
ig Ferðamálasamtök höfuðborgarsvæðisins,
Samtök ferðaþjónustunnar, Samtök verslunar
og þjónusta, atvinnuvega- og nýsköp-
unarráðuneytið og Ferðamálastofa.
Öflug ferðaþjónusta
upp úr kófinu
Vinna við undirbúning áfangastaðastofu, at-
hugun á áhuga sveitarfélaga og hagaðila í
ferðaiðnaði hófst síðastliðið haust, í kjölfar
þess að við samþykktum ferðamálastefnu
Reykjavíkurborgar. Stofnun áfangastaða-
stofu höfuðborgarsvæðisins er sameiginlegt
verkefni sem nú er komið í sóknaráætlun sam-
taka sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu.
Samtökin munu fylgja því eftir og sjá til
þess að öll sveitarfélögin hafi jafna aðkomu að
því starfi. Það eru sameiginlegir hagsmunir
okkar allra hér á svæðinu að öflug ferðaþjón-
usta rísi upp úr kófinu og að fleiri erlendir
gestir muni uppgötva að hér er náttúruvænt
og grænt borgarumhverfi þar sem menning,
sköpun og mannlíf þrífst á höfuðborgar-
svæðinu öllu.
Eftir Þórdísi Lóu
Þórhallsdóttur » Það eru sameiginlegirhagsmunir okkar allra hér
á svæðinu að öflug ferðaþjón-
usta rísi upp úr kófinu og að
hingað komi fleiri erlendir
gestir.
Leyfum heiminum að endurnærast í Reykjavík
Þórdís Lóa
Þórhallsdóttir
Höfundur er formaður borgarráðs og
oddviti Viðreisnar.
Við höfum rækilega verið á það
minnt síðustu ár og mánuði að við
búum í lifandi landi. Landi sem er
í sífelldri mótun og getur verið
harðbýlt. Óveður hafa sett raf-
orkukerfi úr skorðum, snjóflóð
fallið fyrir vestan og aurskriður
fyrir austan. Heimsfaraldurinn
Covid-19 hefur ekki aðeins sett
daglegt líf á Íslandi úr skorðum
heldur um víða veröld. Farald-
urinn hefur torveldað samgöngur
og vöruflutninga milli landa, svo
fátt eitt sé nefnt. Þessa dagana skelfur svo
suðvesturhorn landsins vegna jarðhræringa
á Reykjanesskaga og þegar þetta er skrifað
miklar líkur á að þar verði eldgos.
Allir þessir atburðir vekja áleitnar spurn-
ingar um þjóðaröryggi og innviði þjóð-
arinnar, s.s. orkuöryggi, fæðuöryggi, net-
öryggi og hvernig við tryggjum almennt að
fólk geti verið öruggt í heimabyggð. Það er
brýnt að greina ítarlega grunninnviði sam-
félagsins og þá samfélagslegu innviði sem
teljast mikilvægir að teknu tilliti til þjóðarör-
yggishagsmuna. Þannig má tryggja öryggi
þjóðarinnar og sameiginlegan skilning á hvað
felst í þjóðaröryggishugtakinu. Sá sameig-
inlegi skilningur er lykilforsenda þess að
þjóðarsátt ríki um hvernig öryggi lands og
þjóðar er best tryggt.
Innviðir og þjóðaröryggi
Í vikunni fór fram á Alþingi
sérstök umræða um innviði og
þjóðaröryggi þar sem ég var
málshefjandi og forsætisráðherra
til andsvara. Við þingmenn rædd-
um um nýútkomna skýrslu for-
sætisráðherra um efnið og í um-
ræðunum komu fram mýmörg
sjónarmið sem staðfesta hversu
umfangsmikið verkefnið að
tryggja þjóðaröryggi er.
Í skýrslu forsætisráðherra um
innviði og þjóðaröryggi, sem við
þingmenn Sjálfstæðisflokksins
óskuðum eftir fyrir réttu ári, er vísað í niður-
stöður átakshóps um úrbætur á innviðum þar
sem segir að einfalda þurfi ferlið vegna und-
irbúnings framkvæmda við flutningskerfi raf-
orku þar sem einstaka þjóðhagslega mikilvægar
framkvæmdir hafi tekið langan tíma í stjórn-
sýslumeðferð. Það mál ratar brátt inn í sali Al-
þingis. Að sjálfsögðu verður áfram viðurkennt
að höfuðábyrgð á framkvæmd skipulagsmála
liggi hjá sveitarfélögunum en um leið er áréttað
að ríkisvald geti farið með almenna stefnumót-
un í skipulagsmálum og ábyrgð eftir atvikum.
Fordæmi eru fyrir þessu í nágrannalöndum
okkar, s.s. Danmörku og Noregi. Ekkert land
tekur upp slík vinnubrögð að ástæðulausu. Öll
lönd þurfa að tryggja öryggi sitt með marg-
víslegum hætti. Ísland er engin undantekning
og við vitum að hér þarf að taka til hendinni.
Þingsályktun um þjóðaröryggisstefnu fyrir
Ísland, sem samþykkt var á Alþingi 13. apríl
2016, er að mati okkar þingmanna Sjálfstæð-
isflokksins sem óskuðum eftir skýrslunni ekki
nógu ítarleg varðandi þessa þætti. Það er mik-
ilvægi samgönguinnviða, raforku- og fjar-
skiptakerfisins, netöryggis og fæðuöryggis með
tilliti til öryggis borgaranna og samfélagsins alls.
Við teljum því nauðsynlegt að öryggi samfélags-
legra innviða verði metið með tilliti til þjóðarör-
yggis landsins og grunnur lagður að heilsteyptri
löggjöf varðandi öryggismál þjóðarinnar.
Ég tel að gott samstarf allra sem koma að
grunninnviðum sem varða þjóðaröryggi sé lykill-
inn að farsælli stefnu og þarna þurfum við að
leggja minni hagsmuni til hliðar fyrir meiri. Við
megum ekki festast í hugsunarhætti stjórnmála
liðinnar tíðar og festa tennurnar í gömlu þrætu-
epli. Þjóðaröryggishagsmunir eru hagsmunir
þjóðarinnar allrar. Hagsmunir einstakra aðila
geta aldrei vegið þyngra. Í lokaorðum skýrslu
forsætisráðherra segir til dæmis að grunn-
innviðir lands og þjóðar séu ýmist á forræði
einkaaðila, ríkis eða sveitarfélaga. Þau sjónar-
mið hafa komið fram að ríkið fari með skipu-
lagsvald vegna grunninnviða sem varða þjóð-
aröryggi og landið í heild.
Ný heimsmynd
Við lifum á nýrri öld í nýrri heimsmynd þar
sem nútíminn krefst þess að við séum alltaf
skrefinu á undan. Heimurinn fer síminnkandi
vegna tækninýjunga og loftslagsbreytingar vofa
yfir. Lýðræði og stjórnskipulagi Vesturlanda
stafar hætta af netárásum og afskiptum annarra
landa. Norðurslóðir geta sett Ísland í nýtt al-
þjóðlegt samhengi á þessari öld þar sem stór-
veldin eiga ríka hagsmuni og ekki hægt að ganga
að því sem vísu að þróunin á norðurslóðum verði
friðsamleg til langrar framtíðar. Hver verður
staða Íslands ef í harðbakkann slær?
Ég er hér að draga upp dökkar myndir og sem
betur fer rætast svörtustu sviðsmyndir sjaldnast.
Ísland er auðvitað friðsælt land og ég trúi að allt
gott vaki yfir því. Það breytir hins vegar ekki
því að Alþingi og ríkisstjórn bera höfuðábyrgð á
öryggi þjóðarinnar. Það er fortakslaus skylda
stjórnvalda að tryggja sem best öryggi lands og
þjóðar. Þá þurfum við að hugsa til þess sem
undir öðrum kringumstæðum væri óhugsandi.
Sú ábyrgð hvílir þungt á herðum okkar þing-
manna og undan þeirri skyldu megum við aldrei
skorast.
Eftir Njál Trausta
Friðbertsson » Það er mikilvægi sam-
gönguinnviða, raforku- og
fjarskiptakerfisins, netöryggis
og fæðuöryggis með tilliti til
öryggis borgaranna og sam-
félagsins alls.
Njáll Trausti
Friðbertsson
Þjóðaröryggishagsmunir vega þyngst
Höfundur er þingmaður, varaformaður utanrík-
ismálanefndar og formaður Íslandsdeildar
NATO-þingsins.
ntf@althingi.is