Fréttablaðið - 10.12.2021, Blaðsíða 6

Mikill músagangur er í
híbýlum manna hér á landi.
Meindýraeyðir segist aðeins
einu sinni hafa séð meiri
músagang en nú. Spendýra­
fræðingur segir ástæðu mikils
músagangs gott veður fram
eftir hausti og hversu harka­
lega hafi kólnað nýlega.
birnadrofn@frettabladid.is
DÝRALÍF „Ég er búinn að vera starf­
andi við meindýravarnir í 34 ár og
þetta er næstmesti músagangur
sem ég hef séð,“ segir Jóhannes Þór
Ólafsson, meindýraeyðir og eigandi
Meindýravarna Suðurlands, spurð­
ur að því hvort sérstaklega mikið sé
nú um mýs í híbýlum fólks.
Fréttablaðinu hefur borist fjöldi
ábendinga um mikinn músa­
gang í húsum um land allt og segir
Jóhannes að alltaf sé mikið um mýs
á þessum árstíma en að þær séu
sérstaklega margar núna. „Þetta er
hálfgert vandamál. Þær sækja mikið
í hús því þær vantar hlýju og mat,“
segir hann.
Ester Rut Unnsteinsdóttir, spen­
dýrafræðingur hjá Náttúrufræði­
stofnun Íslands, segir músaganginn
mikla eiga sér tvíþætta skýringu.
Veðurskilyrði í haust hafi verið góð
langt fram á haust og svo hafi kólnað
snögglega.
„Hagamýs tímgast bara yfir
sumartímann og við hagstæð
veðurskilyrði verður stofninn stór,“
segir Ester. „Svo þegar það fer að
vetra svona harkalega þá verður
fólk meira vart við að þær leiti inn í
skjól,“ bætir hún við.
Ester og Jóhannes eru sammála
um að mýs geti haft eyðileggjandi
áhrif á híbýli fólks en þau hafa ólíkar
hugmyndir um það hvernig best sé
að losna við músagang í húsum.
„Mýs eru aðalorsakavaldur þess
að það kvikni í út frá rafmagni,“
segir Jóhannes og bendir á að mýs
geti nagað í sundur rafmagns­
leiðslur í raf kerfum húsa og raf­
magnspottum og gasleiðslur á úti­
grillum. „Á þeim er oft fita og þegar
þær naga gasleiðslur verður sprengi­
hætta.“
Jóhannes segist gefa músunum
eitur í læstum fóðurkössum úti svo
þær komi ekki inni í hús, það sé
gert í forvarnarskyni. Kassarnir eru
læstir svo önnur dýr og börn kom­
ist ekki í eitrið. Inni í húsum mælir
hann með að fólk setji upp gildrur
til að losna við mýsnar.
„Ég mæli með öllum þeim gildr­
um sem fólk getur náð sér í og helst
sem fjölbreyttustum,“ segir hann.
Ester segir bestu lausnina við
músagangi í húsum að fylla upp
í öll göt svo þær komist ekki inn,
mýs komist inn um mjög lítil göt.
Fari svo að mýsnar komist inn mælir
Ester með límgildrum. „Þá er hægt
að veiða þær í límgildru og hleypa
þeim svo út.“ ■
Sérlega mikill músagangur í híbýlum
Jóhannes segir
mýs aðalor-
sakavald þess
að það kvikni
í út frá raf-
magni. Þær nagi
sig í gegnum
rafmagns- og
gasleiðslur.
FRÉTTABLAÐIÐ/
GETTY
Jóhannes Þór
Ólafsson, mein-
dýraeyðir
Ester Rut Unn-
steinsdóttir,
spendýrafræð-
ingur
ingunnlara@frettabladid.is
STJÓRNMÁL Ásmundur Friðriksson,
þingmaður Sjálfstæðisflokksins, vill
að Alþingi veiti framkvæmdaleyfi
fyrir lagningu Suðurnesjalínu 2 sem
loftlínu, milli Hamraness í Hafnar­
firði og Rauðamels í Grindavík.
Ásmundur er fyrsti flutningsmað­
ur lagafrumvarps um málið en að því
standa einnig fleiri þingmenn Suður­
kjördæmis úr nokkrum flokkum.
Línan á að bæta af hendingar­
öryggi raforku á Suðurnesjum og
auka f lutningsgetu milli höfuð­
borgarsvæðisins og Suðurnesja, til
að styðja við afhendingaröryggi á
höfuðborgarsvæðinu og að styrkja
flutningskerfi raforku á suðvestur­
horni landsins. Lagning línunnar
hefur tafist mjög frá því að fram­
kvæmdaleyfi fékkst 2013. Landeig­
endur og umhverfisverndarsamtök
hafa kært leyfið og eftir ógildingu
Hæstaréttar árið 2016 þurfti Skipu­
lagsstofnun að gefa út nýtt mat þar
sem sex kostir voru skoðaðir.
Landsnet vill leggja loftlínu en
Skipulagsstofnun komst að þeirri
niðurstöðu að sá kostur hefði nei­
kvæðustu áhrifin í för með sér á
ferðaþjónustu og náttúru. Jarð­
strengur væri vænlegri. Þórdís Kol­
brún R. Gylfadóttir sagði í fyrra,
þegar hún var ferðamála­, iðnaðar­
og nýsköpunarráðherra, að jarð­
strengur væri ekki í samræmi við
stefnu stjórnvalda.
Ásmundur leggur til að Alþingi
veiti heimild með lögum til fram­
kvæmda við hin „nauðsynlegu
flutningsvirki“ þar sem viðkomandi
sveitarstjórnir hafa ekki þegar veitt
framkvæmdaleyfi.
Eins og Fréttablaðið hefur greint
frá hafa þrjú af fjórum sveitarfélög­
um þegar veitt framkvæmdaleyfi
vegna Suðurnesjalínu 2, en bæjar­
stjórn Sveitarfélagsins Voga neitar
að veita Landsneti leyfið.
Sjálfstæðismenn vilja grípa fram
fyrir hendur sveitarfélagsins til
að „tryggja framgang þjóðhags­
legra mikilvægra framkvæmda
í f lutningskerfi raforku“, eins og
segir í greinargerð með frumvarpi
Ásmundar. ■
Vill knýja fram loftlínu með lagasetningu
Þingmenn Suðurkjördæmis standa
að málinu með Ásmundi.
595 1000
Gefðu góðar minningar
Jólagjafabréf Heimsferða komin í sölu!
10.000 og færð 15.000
20.000 og færð 30.000
40.000 og færð 60.000
elinhirst@frettabladid.is
SAMFÉLAG „Raunin er sú að pakka­
söfnun í ár og reyndar í fyrra er
með því lakasta sem við höfum séð
um margra ára skeið,“ segir Bald­
vina Snælaugsdóttir, markaðsstjóri
Kringlunnar.
Sagt var frá því í Fréttablaðinu í
gær að pakkasöfnunin í Kringlunni
gengi vel, en blaðamaður Frétta­
blaðsins leit þar við á miðvikudag
og taldi að svo væri. Baldvina segir
það hins vegar ekki rétt.
„Við sjáum sláandi mun frá fyrri
árum, en við teljum að það hljóti
að vera vegna Covid. Margar fjöl­
skyldur höfðu það fyrir hefð að
koma saman í Kringluna og kaupa
jólagjöf fyrir barn eða ungling sem
fá ekki gjafir vegna fjölskylduað­
stæðna. En nú er eins og fólk stoppi
styttra við vegna ótta við smit og
gefi sér ekki tíma eða gleymi að
setja gjöf undir tréð,“ segir hún.
Að sögn Baldvinu er boðið upp
á nýjung til þess að bæta úr gjafa­
skortinum. „Fólk sem vill gefa börn­
um og unglingum sem minna mega
sín gjafir fyrir jólin geti farið inn á
kringlan.is og valið sér upphæð sem
það vill láta renna í gjöf. Síðan erum
við með litla jólaálfa sem fara og
kaupa gjafirnar og pakka þeim inn
og merkja og setja undir tréð.“
Baldvina hvetur alla til að hjálpa.
„Mér brá í gær við að lesa að pakka­
söfnunin gengi vel, því þvert á móti
gengur hún illa og ákallið er afar
sterkt frá hjálparsamtökum,“ segir
hún. Sömu sögu af pakkafæð sé að
segja af Smáralindinni. ■
Pakkasöfnun fyrir börn gengur illa
Gjafapakkar við jólatréð í Kringlunni í gær. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
adalheidur@frettabladid.is
DÓMSTÓLAR Innanríkisráðherra
hefur lagt fram frumvarp um að
bráðabirgðaákvæði um heimild til
rafrænnar meðferðar mála hjá sýslu­
mönnum og dómstólum verði fram­
lengd til ársloka 2024. Heimildin var
veitt í fyrra til að hindra réttarspjöll
vegna samkomutakmarkana.
Þá leggur ráðherra til framleng­
ingu bráðabirgðaheimildar fyrir því
að Landsréttur verði utan Reykjavík­
ur. Í lögum segir að aðsetur réttarins
skuli vera í Reykjavík en í ákvæði til
bráðabirgða segir að aðsetur hans
megi vera utan Reykjavíkur til árs­
loka 2022. Lagt er til að heimildin
verði til 2027. Landsréttur er í húsi
í Kópavogi, sem áður hýsti Siglinga­
málastofnun. ■
Landsréttur
áfram í Kópavogi
Landsréttur er til húsa í Kópavogi, en
á að vera í Reykjavík.
arib@frettabladid.is
NÝJA-SJÁLAND Stjórnvöld á Nýja­
Sjálandi hafa kynnt áætlun um
að uppræta sígarettureykingar í
landinu. Ayesha Verrall aðstoðar­
heilbrigðisráðherra segir að tóbaks­
kaupaaldur hækki á hverju ári svo
þeir sem eru 14 ára er lögin taka
gildi geti aldrei keypt tóbak.
Líkt og hér á landi hafa reykingar
á Nýja­Sjálandi dregist saman jafnt
og þétt, í dag reykja um 13 prósent
fullorðinna, er það mun algengara
meðal Maóría en fólks af evrópsk­
um uppruna. ■
Næsta kynslóð fái
ekki keypt tóbak
Flokkur Jacinda Ardern hefur meiri-
hluta á þingi. FRÉTTABLAÐIÐ/EPA
6 Fréttir 10. desember 2021 FÖSTUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ