Syrpa - 01.05.1948, Blaðsíða 22

ÞÚ BLÁFJALLA GEIMUR . . .
Tign íslands og fegurð hefur um aldir glatt
íslenzka þjóð og huggað hana í raunum. Þó er það
svo, að fram á síðustu ár þekkti alþýða manna
þessa dýrð nauðalítið af eigin reynd, því að landið
var svo örðugt yfirferðar og farartæki af svo skorn-
um skammti, að fæstir fóru út fyrir sveitina sína
nema í brýnustu erindum. Miðaldra fólk man vel
þá tíð, þegar lestagangur var algengasti langferða-
hraðinn á íslandi. Allt fram að 1918 þótti akveg-
urinn austur að Ægissíðu álitlegt mannvirki og
póstvagnaferðirnar þangað bæði fljótar og þægi-
legar. Þá vorum við 8 tíma að skrönglast austur
að Kotströnd í opnum eða lauslega tjölduðum
kerrum, og lítið sást oftast til mannaferða á þeirri
leið; ein og ein þorskliausalest þokaðist máske
eftir heiðinni, eða nokkrir lausrfðandi ferðamenn
brokkuðu fram úr okkur. — Nú hefur þessi þjóð,
sem er svo lítil á mælikvarða umheimsins, að hún
sést varla með berum augum, unnið það þrekvirki
á örfáum árum að gera liið tiltölulega afar mikla
landflæmi sitt umferðafært bifreiðum svo að segja
landshornanna milli. Þúsundir gljáfægðra bif-
reiða þeytast með 60 kílómetra liraða á klukku-
stundinni fram og aftur um landið þvert og endi-
langt, og flestir landsmenn geta veitt sér meira
eða minna af þeirri unun að skoða landið og
hressa hugann við töfra þess. ísland ætti því að
vera okkur, sem þessi undur lifum, hjartfólgnara
en nokkurri annarri kynslóð á undan okkur. Við
ættum að hafa það í enn meiri hávegum, annast
hvern þann reit þess, er við höfum í umsjá, af enn
meiri kostgæfni en forfeður okkar.
En gerum við það?
Ef við setjumst upp í farartækin nýju og glæsi-
legu og ökum eftir hinum dýrkeyptu vegum, verð-
um við því miður að játa, að margt og mikið af
því, er fyrir augun ber, bendir fremur til lítils-
virðingar á landinu en umhyggju og kærleika. 111
og ókærin umgengni stingur víða í augu, bæði hér
í höfuðstaðnum, í öðrum bæjum og þorpum og
nágrenni margra sveitaheimila. Óhreinindi, papp-
írstætlur, tuskur, allskonar skran og vanhirt verk-
færi verða sí og æ á vegi ferðamannsins og spilla
gleði hans yfir hreinleik náttúrunnar. Og upp á
síðkastið virðist ný aðferð til að óvirða landið vera
að ryðja sér til rúms: Víðsvegar meðfram þjóð-
vegunum eru sprottnir upp haugar af rusli og ó-
þverra af öllu því tagi, sem nöfnum tjáir að nefna.
Stundum eru þessar dyngjur við gistihús og gefa
þá glögga hugmynd um þrifnaðinn og tærilætið
inni fyrir. Stundum eru þær langar leiðir frá
mannabyggðum, jafnvel upp til lieiða, og virðist
algerlega óskiljanlegt, hvernig þær eru þangað
komnar. Helzt minna þær á óþrifahaugana kring-
um vistarverur setuliðanna á hernámsárunum, en
á mörgum þessum stöðum hafa aldrei verið her-
20
SYRPA