Saga - 2019, Page 140

mælandi sagði: „Og náttúrulega eru þetta bara nýbyggingar. Þannig
það er ekkert ekta við þetta.“96
Þannig birtast leiktjöld sem andstæða þess sem er „ekta“, þess
sem býr yfir ákveðnu sanngildi. Annar arkitektinn kom inn á þessar
andstæður og sagði: „Ég horfi á hús sem er átentískt frá tíma Snorra
Sturlusonar með allt öðrum hætti heldur en hús sem er kópía af því.
Og maður stendur sig að því að maður er að horfa á einhverja forn-
gripi sem maður veit að eru kópíur og það nær manni ekki eins.“97
Samkvæmt framangreindu telur arkitektinn að það hafi áhrif á
skynjun fólks að efnislegt fyrirbæri búi yfir sanngildi. Þar skipti vit-
neskja um tilurð, upprunaleika og samhengi fyrirbæris máli. Þetta
viðhorf kom fram í viðtölum við viðmælendur mína, meðal annars
að heiðarleiki varðandi framkvæmdina á Selfossi skipti miklu máli.
Annar arkitektinn sagði:
Og hins vegar er mikilvægt finnst mér í þessu, og ég held að menn séu
almennt sammála um það, að það [eiga] að vera mjög skýr skilaboð um
að þetta sé ekki gömul byggð heldur að þetta sé byggð með þessum
karakter, þessum hætti, um leið og saga húsanna er sögð og þau skil-
greind; hver byggði þau, hvar þau voru byggð og hvenær, hvenær fóru
þau, brunnu eða voru rifin.98
Þannig er ætlunin að segja sögu umræddra húsa þannig að þeim
sem um miðbæinn fara megi vera ljóst að um endurgerðir sé að
ræða. Í viðtölum við heimamenn var tekið í sama streng og töldu
þeir mikilvægt að gera sögu húsanna skil.99
Sú staðreynd að um endurgerðir væri að ræða en ekki hús með
skáldað útlit í gömlum stíl hafði ólíka þýðingu í hugum viðmæl -
enda minna. Fyrir arkitektum tillögunnar var lykilatriði að fyrir-
hugaðar byggingar væru endurgerðir af húsbyggingum sem áður
voru raunverulega til og að verið væri að „gera sýnilega þrívíddar-
hluti úr fortíðinni“. Því væri um að ræða ný hús sem væru „klædd
gömlu skinni“.100 Um þetta sagði annar arkitektinn:
Við teiknum ekki ný hús í gömlum stíl. Það er okkar þröskuldur á þessu
sviði. … En það er bara með það eins og margt annað þá eru bara miklu
vilhelmína jónsdóttir138
96 VJ 10, 2017.
97 VJ 2, 2016.
98 Sama heimild.
99 VJ 9, 2017; VJ 10, 2017.
100 VJ 2, 2016.