Saga - 2019, Page 252

Landeyjum sem hefur umtalsverða sérstöðu meðal slíkra gripa og tengist án
efa Tyrkjaráninu. Þessi hluti er unninn upp úr grein sem höfundur skrifaði
í Árbók Hins íslenzka fornleifafélags árið 2000–2001 og er full ástæða til að
mæla með henni fyrir þá sem langar til að kynna sér málið betur.
The Corsairs’ Longest Voyage er prýðisvel heppnuð úttekt á atburðunum
kringum Tyrkjaránið og líklega má segja að þar sé tínt til nær allt það sem
einhverju máli skiptir. Líklega eru hinar nýju upplýsingar um seinni út -
lausnar tilraunina, umfjöllunin um alþjóðlegt samhengi atburðanna og menn -
ingarminni þjóðarinnar um þá mikilvægasta framlag bókarinnar frá fræði -
legum sjónarhóli. Það er því full ástæða til að hvetja höfund til að vinna upp
úr þessu mikla verki aðgengilegt fræðirit fyrir almenning sem leyst gæti af
hólmi bók Jóns Helgasonar frá 1963 um sama efni. Einkum og sér í lagi væri
fengur fyrir íslenska lesendur að fá á móðurmáli sínu innsýn í það samfélag
sem blasti við íslensku föngunum þegar þeim var smalað upp úr lestum
ræningjaskipanna í Algeirsborg og Salé.
Þær Anna yates og Jóna Ann Pétursdóttir þýddu bókina og er þýðingin
til sóma.
Guðmundur J. Guðmundsson
Hallur Hallsson, FRJÁLSIR MENN ÞEGAR ALDIR RENNA. SAGA
SJÓMANNAFÉLAGSINS 1915–2015. Sjómannafélag Íslands. Reykjavík
2015. 293 bls. Myndir, mannanafnaskrá.
Þann 23. október 1915 var Hásetafélag Reykjavíkur stofnað. Nafninu var
síðan breytt í Sjómannafélag Reykjavíkur árið 1920. Þetta voru mikil tíma -
mót í íslenskri kjarabaráttu. Mikið lá við að tryggja réttindi sjómanna.
Margir hafa rakið þau tímamót sem urðu í íslenskum sjávarútvegi á fyrstu
árum tuttugustu aldar. Þau skrif og rannsóknir varpa ljósi á það hvernig
sjávarútvegurinn varð kjölfestan í þeirri framfarasókn sem einkenndi ís -
lenskt samfélag fram eftir tuttugustu öldinni. Það þótti snemma nauð syn -
legt að skrá sögu þess félags sem stóð hvað harðast í því að rétta hlut sjó -
manna í þeirri hatrömmu lífskjarabaráttu sem þeir stóðu frammi fyrir eftir
togaravæðinguna. Árið 1925 kom út Tíu ára starfssaga Sjómannafélags Reykja -
víkur eftir Pétur G. Guðmundsson og síðan bókin 50 ára starfssaga Sjómanna -
félags Reykjavíkur árið 1967 eftir Skúla Þórðarson. Þetta eru fyrir löngu orðin
klassísk rit um sögu þessa merka félags. Á hundrað ára afmæli Sjómanna -
félagsins árið 2015 kom út ritið Frjálsir menn, þegar aldir renna sem Hallur
Hallsson skráði. Það er alltaf áhugavert þegar rit sem fjalla um sögu áhrifa-
mikilla verkalýðsfélaga koma út, ekki síst þar sem dregið hefur úr útgáfu
slíkra rita hin seinni ár. Í formála segir Jónas Garðarsson formaður Sjó -
ritdómar250