Hugur og hönd - 2021, Blaðsíða 14

14 HUGUR OG HÖND2021
upp fyrir mér heill, nýr heimur.“
Það vita þeir sem séð hafa að hin forna
kápa er sannarlega mikilfengleg sýn,
prýdd listilega útsaumuðum myndum af
helgum konum og körlum í skrautlegri
umgjörð. Þótt hún beri merki aldalangrar
notkunar er heillandi að ímynda sér
hvernig hún gæti eitt sinn hafa litið út.
AÐDRAGANDI:
„SVO VANTAÐI NÝJAN HÖKUL …“
Ólína og fjölskylda hennar var búsett
í Lundúnum í lok tíunda áratugar
síðastliðinnar aldar og tilheyrði íslenska
kirkjusöfnuðinum þar í borg. Fyrir hann
starfaði þá Jón Aðalsteinn Baldvinsson
prestur, sem Ólína lýkur lofsorði á og
segir hann hafa hvatt söfnuðinn til
virkrar þátttöku í safnaðarstarfi. „Þarna
var frábær kór sem mætti vel á æfingar,
þar voru alls konar nefndir, t.d. 17. júní
nefndin, konur bökuðu fyrir messukaffi
og svo mætti lengi telja. Svo vantaði
nýjan hökul og ég gaf mig fram.“ Sr.
Jón hafði áður sýnt úsaumsstarfi Ólínu
áhuga og hún segir það hafa verið afar
ánægjulegt fyrir sig að takast verkefnið
á hendur, enda hafði hún mikinn áhuga
á kirkjulegum útsaumi. „Mér finnst kirkju-
útsaumur einn fallegasti útsaumur sem
ég þekki og […] er gagntekin af honum.“
(rammi B)
Segja má að þarna hafi teningunum
verið kastað. Ólína saumaði fallegan
hökul fyrir söfnuðinn árið 1996 og bætti í
framhaldinu tveimur öðrum við. Gera má
ráð fyrir að sr. Jón hafi hér áttað sig á því
hvers Ólína var megnug.
Starfstíma sr. Jóns Aðalsteins í Lundún-
um lauk árið 2003 og tók hann við
embætti vígslubiskups á Hólum sama ár.
Þau hjón, Margrét og Jón, urðu árið eftir
fyrir því áfalli að missa dóttur sína aðeins
Mynd 2: Hin upprunalega kápa sem kennd er við Jón Arason biskup. Á hægri
boðungi sést efst heilög Anna sem ber mynd dóttur sinnar Maríu, þá Barbara
með kaleik í hendi og turn fyrir framan sig, og neðst Katrín frá Alexandríu með
sverð í hendi og brot úr gaddahjóli framan við sig. Vinstra megin er efstur heilagur
Tómas postuli sem ber spjót, þá Híerónímus kirkjufaðir sem heldur á opinni bók
og hefur ljón við fætur sér og neðstur heilagur Antóníus einsetumaður með
háan, svonefndan egypskan kross í hendi. Ljósmynd: Ívar Brynjólfsson/
Þjóðminjasafn Íslands. Safnnúmer 4401/1897-40.
Myndir 3a og 3b: Útsaumsmyndir af boðungum upprunalegu kápunnar. Heilög
Barbara (t.v.) og Tómas postuli (t.h.). Glöggt má sjá hve útsaumurinn hefur látið á
sjá eftir aldalanga notkun. Ljósmyndir: Ívar Brynjólfsson/ Þjóðminjasafn Íslands.