Hugur og hönd - 2021, Blaðsíða 36

36 HUGUR OG HÖND2021
Nærmynd af blómstursaumuðu Býsansmynstrinu á samfellu Ingibjargar Ágústsdóttur. Ljósmynd: Binni.
Milluspöng Ingibjargar Helgadóttur. Ljósmynd: Binni.
Sigurlaug notar ekki Býsansmynstur
í ætt við blómstursaumsmynstrin á sam-
fellunni og möttlinum en tvö slík mynstur
á treyjubarm eru í „Gulu blöðunum“, nr.
26 og 27. Mynstrið á treyjubörmunum
er ekki samhverft þannig að blóm og
lauf standast ekki á neðst á borðunum.
Á búningi Ingibjargar eru treyjubarmarnir
lagðir með flaueli eins og venja er
í balderingu sem hér er unnin af stakri
snilld af Indu, með hvítum og gylltum
vír. Inda hnikaði líka mynstrinu til svo
að hennar útfærsla er samhverf. Engin
baldering er á ermunum, eins og seinna
varð algengt, aðeins vírstímur efst á
flauelinu. Leggingar á baki og ermum á
búningi Sigurlaugar eru úr rósofnu flaueli
en á búningi Ingibjargar eru sléttir flauels-
borðar þar sem rósofnir borðar eru ekki
fáanlegir lengur. Á báðum treyjunum eru
leggingarnar snúrulagðar. Treyjan er með
„gamla sniðinu“, fremur há í hálsinn og
krækt saman alla leið að framan þannig
að þar glittir ekki í hvítt brjóst. Seinni
búningurinn sem Sigurlaug saumaði um
1864 er ekki kræktur saman alla leið og
honum fylgir brjóst úr hvítu lérefti með
blúndu. Þarna verður breyting á sniðinu
á treyjunni á skömmum tíma.
Eins og fram kemur í frásögnum af
búningi Sigurlaugar þá kom faldurinn
tilbúinn frá Sigurði málara í Reykjavík
í tæka tíð fyrir brúðkaupið. Þessi faldur
er nú glataður en hann virðist hafa verið
svipaðrar gerðar og enn tíðkast, ef marka
má búninginn í Glaumbæ en þar fylgir
faldur og hvít blæja sem Sigurlaug
saumaði sjálf. Í brúðkaupinu góða í júní
1860 var blæja Sigurlaugar svört, skv.
bréfi Ólafs, en sagnir eru af svörtum
blæjum á fyrstu árum búningsins og konur
munu hafa fjölmennt með svartar blæjur
við útför Sigurðar málara í september
1874. Faldur Ingibjargar er mjög áþekkur
faldi Sigurlaugar sem fylgir búningnum í
Glaumbæ en blæja Ingibjargar er hvít og
ný, ídreginn útsaumur í tjull. Fyrirmyndin
er gömul blæja sem fylgdi spöng
Ingibjargar sem vikið er að hér á eftir.
Kvensilfrið sem fylgir búningi Sigurlaugar
á fastasýningunni í Þjóðminjasafninu
er ekki það upprunalega og Sigurlaug
hefur fengið lánað belti í brúðkaupinu
góða, eins og fram kemur í tilvitnun-
inni hér í upphafi greinar. Ekki er vitað
hvaðan það kom eða hvernig það var
en Ólafur leitar til Sigurðar málara um
beltispör og segir Sigurlaugu „leiðast
mest eftir því“ og sendir honum í því
skyni 10 ríkisdali:
Annað er það sem eg gét aldrei fengið
hér, og líklega aldrei nema með þinni
hjálp, það eru vönduð sprotabeltis pör,
um stokka belti kæri eg mig ekkert og
ekki heldur um koffur; mörgum sylfurs-
smiðnum ertu nú kunnugur bæði
þarna og ytra; reindu nú að útvega
mér þessi pör, og sendi eg þér í því
skini 10rd enn það þau kynni að kosta
meirra, skal eg borga þér skilvíslega
síðar … (Bréf ÓS til SG, 5. sept. 1859)
Víðar í bréfum Ólafs til Sigurðar kemur
fram að hann hefur verið þeim Sigurlaugu
innan handar við ýmsa aðdrætti og
koffrið sem Sigurlaug bar virðist líka
hafa komið frá honum, e.t.v. að láni:
… koffrið er að sönnu dáfallegt, ef það
væri nógu gott í því; er það ekki sannar-
legt látún? það skulum við hugsa um
síðar, enn stjörnu koffur hefði kona
mín gaman af að sjá, þó henni þyki
óvíst það sé fegra en þetta … (Bréf ÓS
til SG, 21. júní 1860)
Skautbúningur Sigurlaugar í Ási. Blæja, spöng og
belti eru ekki hluti af búningnum eins og hann var
1860. Ljósmynd: Þjóðminjasafnið - Ívar Brynjólfsson.
Safnnúmer 7234/1916-173.