Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.2008, Page 25

Björn Ingólfsson
Róður á sexæringi um 1880
Úr fórum Baldvins Bárðdal
Formaðurinn heitir Guðni Jóhannes-
son, afbragðs sjómaður og gæðadrengur.
Er fullkomlega reyndur sem sjóhetja.
Hefur lent í hrakningum og stórhríðum í
hákarlatúrum og sýnt þá hreysti og hug-
rekki sem haft var í ummælum. En ekki
var hann aflamaður að því jöfnu.
Klukkan þrjú um nóttina kallar for-
maður til háseta sinna:
„Það er best, piltar, að fara að rísa upp
og beita!“
Menn spretta upp og eru fljótir í fötin
því enginn vill verða seinastur.
Hásetarnir eru sex og beitir hver þrjá
stokka og eru flestir með spotta að
auki. Hve maður hefur sitt bjóð og sína
stokka. Línan hefur verið er greidd áður
að kvöldi. Þeir beita í bjóð sem eru eins
og stór trog, og leggja önglana með beit-
unni við annan gaflinn en grunnslóðin
er hringuð niður í bjóðið aftan við taum-
inn. Gæta þarf þess vel að ekki sé öngla-
bert, ýta beitunni fram að agnúanum á
önglinum svo önglarnir krækist síður í
línuna því hún er lögð í myrkri. Hér þarf
að fara saman mikill flýtir og vandvirkni.
Vanir menn vinna sér til hita við að
beita en síður við að skera beituna. Það
gerir formaður og hann þarf að vera
handfljótur til að hafa undan að skera
handa sex fljótum mönnum. Beitan er
skorin á stóru borði, skurðarborði. Beitt
er bæði síld og ljósabeitu en það er smá-
lúða, hlýri og steinbítur og fleira afgangs
sjófang.
Þegar búið er að beita bindur hásetinn
digru snæri fast utan um bjóð sitt þar
sem grunnslóðin er mest. Hver maður á
sitt bjóðband.
Þegar lokið er að beita flýta menn sér í
sjóklæðin. Hver ber sitt bjóð til sjávar og
verður að fara gætilega á svelluðu fjöru-
grjótinu svo ekki raskist til í bjóðunum.
Báturinn er settur fram og bjóðunum
raðað aftur í skut. Allir hásetar setjast
undir árar. Sumir lesa bæn í hljóði.
Róið er fast til miða. Norðan stinnings-
kaldi er á, hríðarveður og talsvert frost.
Engin mið eru sýnileg fyrir myrkri og
hríðarhraglanda. Því er róið fram á brún
í austurálnum, sem er stutt leið, og þar
hent út duflinu og línan lögð skáhallt
austur yfir álinn. Það gengur fljótt. Þá
er róið upp að austurlandinu og bátnum
brýnt og hann skorðaður því nú er útfall.
Síðan er gengið heim að næsta bæ sem
er Svínárnes á Látraströnd. Bærinn er
ólæstur og er gengið beint til baðstofu og
heilsað fólki sem er allt í rúmum sínum
nema piltar þeir sem róið hafa.
Fólkið tekur hlýlega kveðjum gestanna
og rífur sig á fætur. Stúlkur hita kaffi og
nú fara menn að spjalla saman og verður
glatt á hjalla.
Menn drekka lyst sína af góðu kaffi
og fara síðan að líta til veðurs. Hann er
farinn að herða á hríðinni og storma og
kvikan eykst. Við kveðjum í hasti og flýt-
um okkur niður að sjó og róum fram á
duflið sem við finnum eftir dálitla leit.
Formaður dregur alla línuna sem var
Bátar settir.
Sjóm­annablaðið Víkingur­ - 25