Norræn jól : ársrit Norræna félagsins - 01.12.1941, Side 24

Norræn jól
Þó að merkilegt megi heita. hafa alltaf verið til þeir menn hér á landi,
er talið hafa norræna samvinnu lítils virði íslenzku þjóðinni, og enn aðrir,
er álíta að þessi samvinna hafi aðeins verið fólgin í fögrum orðum yfir
skálum á gleðisamkomum, en hafi aldrei átt sér djúpar rætur, og alltaf
brostið ef á reyndi verulega og til þurfti að taka. Þessir menn benda á yfir-
standandi tíma, og er ekki laust við, að í sumum hlakki yfir þeim óförum,
er þeir telja, að orðið hafi í samvinnunni.
En þessi vantrú og ótrú á norræna samvinnu, byggist að mestu leyti
á misskilningi og vanþekkingu. Frá sjónarmiði vor íslendinga séð, er óhætt
að fullyrða það fyrst og fremst, að ekkert ógagn og engin óþægindi höfum
vér af samvinnu þessari haft. Og engin hætta hefur af henni stafað fyrir
íslenzku þjóðina. Ekkert Norðurlandaríkjanna hefur gert hina minnstu til-
raun til þess að nota samstarfið oss til ófarnaðar. IJm þetta held ég að
allir geti verið sammála. En þá væri engu öðru til að dreifa gegn samstarf-
inu en því, að það væri gagnslaust og ekki þess virði fyrir oss, að til þess
væri eytt orku og fyrirhöfn af vorri hálfu.
En þessi andmæli fá ekki heldur staðizt. Enginn neitar því, að hin
Norðurlandaríkin séu fullkomin menningarríki, þar sem félagslegur þroski,
menning, siðfágun og framfarir séu langt á veg komnar, og að þessi ríki,
af eðlilegum orsökum, vegna legu, landsgæða, náttúruauðæfa og fjöl-
mennis, standa oss að ýrnsu leyti framar. Þangað er því vissulega margt
hægt að sækja til fyrirmyndar. Og þegar við bætist, að þjóðir þessar eru
af sama kynstofni, og meira segja mjög náskjddar, tungan af sömu rót
runnin, þjóðhættir og stjórnskipulag með líkum hætti, samgöngur þangað
á venjulegum tímum tiltölulega greiðar, þá ætti það að vera næsta aug-
sýnilegt, að samvinna tækist og ykist milli þessara ríkja og þjóða. Og
það er einnig sannast sagna, að allt fram að yfirstandandi styrjöld, var
þessi samvinna að aukast og færa út svið sitt með vaxandi gagnkvæmum
skilningi og samhug, öllum þjóðunum einungis til gagns.
Af eðlilegum orsökum eru það ekki mörg ríki, er sérstaklega sækjast
eftir samvinnu við íslendinga. Til þess er þjóðin of smá og afskekkt. En
Norðurlandaríkin eru þar undantekning. Þau hafa beinlínis sýnt það, að
þau óska áframhaldandi og aukinnar samvinnu við ísland, sem jafnréttis-
aðila. Og bak við þessar óskir liggja engar hugsanir um aukin afskipti,
22