Norræn jól : ársrit Norræna félagsins - 01.12.1941, Síða 28

Norræn jól
sprottið af tilfinningum líðandi stundar, heldur af fyrri kynnum. Annars
þarf eg varla að geta þess, að eg hef miklar mætur á öllum Norðurlanda-
þjóðunum og hef lært að virða þær og unna þeim því betur sem eg hef
verið meir meðal annarra og stærri þjóða. Þessar frændþjóðir vorar eru í
senn skemmtilega líkar og ólíkar, hafa ýmsa kosti sameiginlega, en allar
nokkuð sérstakt til að bera. Þótt kostir og hæfileikar einnar séu taldir, er
með því ekki farið í neinn jöfnuð til þess að varpa rýrð á hinar. „Lofa þú
svo einn konung, að þú lastir eigi annan.“ Og sízt megum vér á þessum
tímum láta leiðast til þess að ámæla neinni þessara þjóða fyrir það, hvernig
hún hefur brugðizt við þeim óskaplega vanda, sem að þeim hefur steðjað.
Til þess er oss of torvelt að setja oss í sporin, þar sem hver þeirra stendur.
Enda væri oss sæmra að líta í eigin barm og hugsa um, hvernig vér
sjálfir stöndumst það, sem á oss reynir og efalaust er samt á flestan hátt
léttbærara og viðráðanlegra en þær eiga við að etja.
I.
Ætti eg með einu orði að lýsa Norðmönnum, eins og þeir hafa komið
mér fyrir sjónir, mundi eg vilja kalla þá vorþjóð. Þau tvö skáld þeirra,
sem mest hafa mótað þjóðlífið á síðustu öld, hafa bæði skilið þetta og
stuðlað að því að glæða það. Henrik Wergeland kvað:
Ung má vcrden endnu være,
slegtens sagas lange lære
endnu kun dens vuggesange
og dens barndoms eventyr.
og Björnstjerne Björnson sagði:
Jeg vælger mig April,
i den det gamle falder,
i den det ny faar fæste.
Det volder Iidt rabalder,
dog fred er ej det bedste,
men at man noget vil.
Eg ætla í sem fæstum orðum að nefna nokkur dæmi þess, í hverju mér
hefur fundizt þessi vorhugur, gróandi æskuþróttur þjóðarinnar, vera fólginn.
Um Ieið ætti að einhverju leyti að skýrast, hvernig á honum stendur.
26