Fréttablaðið - 15.09.2022, Síða 12

n Halldór
n Frá degi til dags
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Jón Þórisson RITSTJÓRI: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is, FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@
frettabladid.is , Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is . Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is
VEFSTJÓRI: Einar Þór Sigurðsson einarthor@frettabladid.is, MARKAÐURINN: Guðmundur Gunnarsson ggunnars@frettabladid.is, HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Þorvaldur S. Helgason
tsh@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Hörður Snævar Jónsson hoddi@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Skulda-
staða
heim-
ilanna
er með
ágætum og
kaupmátt-
ur hefur
jafnt og
þétt verið
að aukast.
N Ý F O R M
h ú s g a g n a v e r s l u n
h ú s g a g n av e r s l u n
Strandgötu 24 | 220 Hafnarfjörður | Sími 565 4100 | nyform.is
Mikið úrval af HVÍLDARSTÓLUM
með og án rafmagns lyftibúnaði
Komið og
skoðið úrvalið
Það er ábyrgðarhlutverk ríkisins að styðja við sam-
félagið og verður ríkissjóður áfram nýttur til þess.
Eins og við öll vitum hefur á síðustu árum ýmislegt
gengið á og efnahagsmálin verið talsvert flókin. Við
erum í betri stöðu en mörg lönd eftir heimsfaraldur
en samt eru blikur á lofti og þörf á aðhaldi.
Nýtt fjárlagafrumvarp tekur að sjálfsögðu mið af
þeim efnahagslegu áskorunum sem stjórnvöld hafa
staðið frammi fyrir á síðustu árum. Þrátt fyrir það
er, eins og áður, fullt tilefni til bjartsýni. Það hefur
gengið með miklum ágætum að koma samfélaginu
aftur af stað eftir samdrátt vegna heimsfaraldurs og
hagkerfið hefur tekið hraðar við sér en við gerðum
ráð fyrir. Það eru stóru tíðindin í nýja fjárlagafrum-
varpinu. Útflutningstekjur hafa aukist með stór
aukinni komu ferðamanna, langt umfram spár. Þá
hafa tekjur af öðrum útflutningsgreinum aukist
vegna hækkandi heimsmarkaðsverðs á matvælum.
Skuldastaða heimilanna er með ágætum og
kaupmáttur hefur jafnt og þétt verið að aukast. Þó
er mikilvægt að stemma stigu við verðbólgunni.
Þrátt fyrir að verðbólga á Íslandi sé lægri en í Evrópu
um þessar mundir kemur hún fram á annan hátt
og hefur meiri áhrif á húsnæðiskostnað hér á landi.
Því er ljóst að aðgerðir stjórnvalda í sumar til handa
heimilunum til að stemma stigu við verðbólgu,
t.a.m. með hækkun húsnæðis- og barnabóta og
fyrirliggjandi hækkun örorkulífeyris upp á 9%, hafa
og munu skila sér í bættum fjárhag heimilanna.
Áfram er gert er ráð fyrir minnkandi greiðsluþátt-
töku sjúklinga og vinnu við uppbyggingu í geðheil-
brigðismálum. Loks vil ég segja að það er mikið
fagnaðarefni hve hratt atvinnuleysi hefur minnkað
og er það nú undir meðaltali síðustu 20 ára. Ef fram
fer sem horfir verður hagvöxtur á Íslandi einna
mestur á meðal aðildarríkja OECD á næstu árum,
það er því fullt tilefni til þess að horfa björtum
augum fram á veginn og standa áfram vörð um vel-
ferð og kjör fólks. n
Við stöndum vörð
um velferðina
Bjarkey Olsen
Gunnarsdóttir
formaður fjár-
laganefndar og
þingmaður Vinstri
grænna
Hér má
örugg-
lega ganga
lengra og
fullyrða
að helsti
gæða-
stimpill
samfélags-
ins sé akk-
úrat sá að
gefa öllum
börnum
landsins
sömu tæki-
færin …
Sigmundur Ernir
Rúnarsson
ser
@frettabladid.is
Þegar skólastarf hefst að nýju eftir
sumarleyfi – og ungmenni landsins
streyma í skólastofur til að læra meira
í dag en í gær, er rétt að hampa mikil-
vægi menntunar hér á landi.
Hún skiptir ekki aðeins sköpum fyrir fram-
tíðarmöguleika barnanna okkar, heldur er
hún annað tveggja, ásamt góðri heilbrigðis-
þjónustu, það gæfulegasta sem nokkurt sam-
félag getur lagt ræktarsemi við. Og eftir því
sem hvoru tveggja stendur hærra að gæðum og
þrótti eru meiri líkur á að samfélaginu farnist
vel og að þegnar þess fái að blómstra á öllum
sviðum atvinnulífs, nýsköpunar, lista og menn-
ingar.
Jafnrétti til náms er jafn mikilvægt og greiður
aðgangur allra landsmanna að heilbrigðis-
þjónustu sem er greidd úr sameiginlegum
sjóðum þeirra. Á þann veg hafa Íslendingar
hugsað samfélagið sitt til margra áratuga – og
enda þótt visnaður armur frjálshyggjuaflanna
á hægri væng íslenskra stjórnmála vilji að
menntun og heilbrigði skuli háð miskunnar-
lausum markaðslögmálum, og þeir ríkustu eigi
að hafa þar eðlilegt forskot, er enginn hljóm-
grunnur fyrir slíku hjá langstærstum hluta
þjóðarinnar sem gerir greinarmun á vitleysu og
vitsmunum í þessum efnum.
Íslendingar vita nefnilega hvað þeir vilja í
menntunarmálum. Og líklega er það ekkert
sem sameinar þjóðina meira en krafa hennar
um að börnin komist til mennta, allt frá leik-
skóla til háskóla, án þess að fjárhagur skipti
fólki þar í flokka.
Hér má örugglega ganga lengra og fullyrða að
helsti gæðastimpill samfélagsins sé akkúrat sá
að gefa öllum börnum landsins sömu tækifærin
til að blómstra í skólakerfinu.
Það er í þessu ljósi sem hugsa þarf málaflokk-
inn heildstætt. Aðgangur að leikskóla, einu
mikilvægasta skólastigi landsins, á að vera jafn
sjálfsagður og að gjaldfrjálsum grunnskóla. Og
af því að hvoru tveggja hefur blómstrað á hendi
sveitarfélaga á framhaldsskólinn að heyra
undir sama stjórnsýslustig. Öll þessi þrjú skóla-
stig eru nærþjónusta í besta skilningi þess orðs
– og það er fráleitur og gamaldags hugsunar-
háttur að eitthvert forpokað Reykjavíkurvald
haldi framhaldsskólastiginu í sínu sovéti. Það á
þvert á móti heima sem næst fólkinu.
Þá verður að leggja langtum meiri áherslu
á mikilvægi tæknináms á öllum þessum
skólastigum, sem öðru fremur hafa ýtt undir
bóknám, en ættu að gera hvoru tveggja jafn
hátt undir höfði. Áralangri aðskilnaðarstefnu
í þessum efnum verður að ljúka, ella hrakar
samfélaginu.
En besta lexían er þessi: Menntun fyrir alla. n
Besta lexían
benediktboas@frettabladid.is
Skólastjórnendur líta fram hjá
Ömurlegum veruleika hinsegin
barna var lýst fyrir Mannrétt-
inda- og of beldisvarnarráði
borgarinnar í vikunni. Í kynningu
var sagt frá nokkrum dæmum þar
sem samnemendur biðja ung börn
um að drepa sig. Athygli vekur að
skólastjórnendur leyfa hatrinu að
dreifa sér gerist það utan veggja
skólans og ef það gerist innan
veggja skólans er ekki brugðist við
ábendingum.
Um 46 prósent hinsegin barna
segja frá því að kennarar og
starfsfólk grípi aldrei inn í þegar
niðrandi orðfæri sem beinist að
hinsegin fólki er notað í viðurvist
þess. Spurning hvort það ætti ekki
að fara að mennta kennara.
Foreldrar
Foreldrar gerenda fá einnig fall-
einkunn. Foreldrar trúa yfirleitt
ekki neinu slæmu upp á sín börn.
Þannig er ein dæmisagan af sam-
kynhneigðum dreng sem fékk
ítrekað skilaboð um að drepa sig
og var sagt að hann væri ógeðs-
legur. Móðir hans hafði samband
við foreldra gerenda sem annað
hvort sögðu að þau réðu ekkert
við börnin sín eða könnuðust ekki
við að börn þeirra gætu hegðað
sér svona.
Er ekki ráð að foreldrar fari líka
á námskeið? Að það sé hægt að
tilkynna lélega foreldra. Svona
eins og hægt er að tilkynna
óhæfa dýraeigendur. n
SKOÐUN FRÉTTABLAÐIÐ 15. september 2022 FIMMTUDAGUR