Fréttablaðið - 15.09.2022, Síða 24

Við sjáum það æ
betur hve endur-
hæfing skiptir miklu
máli eftir svona veikindi
og í raun mælum við
með að endurhæfing sé
hluti af öllu ferlinu og
hefjist helst strax við
greiningu.
Þorri Snæbjörnsson
Tvær stöður sjúkraþjálfara eru lausar til
umsóknar. Starfshlutfall er 80% og 100%.
Starfið er fjölbreytt, auk hefðbundinnar
sjúkraþjálfunar felur það í sér kennslu í
hóptímum, fræðslu, útigöngur og þátttöku í
þverfaglegu teymisstarfi.
Möguleiki er á húsnæði á staðnum og
einnig er starfsmannarúta til og frá Olís
við Rauðavatn, í Reykjavík.
Viðkomandi þurfa að hafa íslenskt starfsleyfi,
góða íslenskukunnáttu, góða samskiptahæfil­
eika og faglegan metnað
Nánari upplýsingar veita Aldís Eyjólfsdóttir
mannauðsstjóri, aldis@heilsustofnun.is og
Steina Ólafsdóttir yfirsjúkraþjálfari,
steina@heilsustofnun.is, s. 483 0300.
Umsóknarfrestur er til
30. september. Umsóknir berist
til Aldísar Eyjólfsdóttur mannauðs­
stjóra aldis@heilsustofnun.is.
Sjúkraþjálfarar
óskast til starfa
ATV INNA
Þorri Snæbjörnsson sálfræð-
ingur, starfar sem teymis-
stjóri ráðgjafar og stuðnings
hjá Krabbameinsfélaginu
sem aðstoðar fólk við að
ná jafnvægi í lífinu við þær
breyttu aðstæður sem grein-
ing krabbameins skapar.
Krabbameinsfélagið býður upp
á ráðgjöf og stuðning við þá sem
hafa greinst með krabbamein,
aðstandendur og þá sem misst hafa
ástvin úr krabbameini, þeim að
kostnaðarlausu. Að sögn Þorra hóf
Krabbameinsfélagið að bjóða upp
á ráðgjafar- og stuðningsþjónustu
árið 2007 en áður hafði félagið
rekið símaráðgjöf hjúkrunarfræð-
inga í mörg ár. Þjónustan hefur
í gegnum árin þróast í takt við
þarfir skjólstæðinga því sífellt er
leitað nýrra leiða til þess að koma
betur til móts við hópinn.
Með Þorra starfa hjúkrunarfræð-
ingar, sálfræðingar, félagsráðgjafar
og kynfræðingur. „Við bjóðum
upp á ráðgjöf og stuðning, viðtöl,
símaráðgjöf og ýmis námskeið. Allt
miðar þetta að því að gefa þeim
sem til okkar leita verkfæri í hend-
urnar til að takast á við tilfinn-
ingar, hugsanir, streitu og líkamleg
einkenni sem geta komið upp, bæði
í veikindunum og eftir þau.
Auk þess veitum við hagnýtar
upplýsingar um réttindi fólks með
krabbamein því það er ekki alltaf
auðvelt að átta sig á hvaða úrræði
viðkomandi geti hugsanlega nýtt
sér. Einnig bjóðum við handleiðslu
fyrir fagfólk skóla og heilsugæslu
sem vinnur með börn sem misst
hafa foreldri og veitum vinnu-
stöðum ráðgjöf ef vinnufélagi
greinist með krabbamein. Haldið
er úti Stuðningsneti í samstarfi
við aðildarfélög Krabbameins-
félagsins en í gegnum það er tengt
saman fólk sem gengið hefur í
gegnum svipaða reynslu. Auk þess
eru mismunandi stuðningshópar
starfandi. Krabbameinsfélagið á
átta íbúðir sem standa fólki utan
af landi til boða þegar það þarf
að sækja rannsóknir eða meðferð
til Reykjavíkur. Jafnframt býðst
akstursþjónusta fyrir þá sem eiga
erfitt með ferðir vegna meðferða
eða rannsókna á höfuðborgar-
svæðinu.
Eins og sjá má á þessu er þjón-
ustan sem við hjá Krabbameins-
félaginu veitum mjög fjölbreytt og
miðar öll að því að mæta fólkinu
okkar þar sem það er statt í sinni
vegferð til að reyna að létta undir
með því eins og við getum,“ segir
Þorri.
Þjónustan miðuð að
þörfum hvers og eins
Það er alltaf áfall að greinast með
krabbamein og að sögn Þorra getur
fólk fundið fyrir ólíkum sálrænum
einkennum. „Mörg upplifa tilfinn-
ingalegt uppnám, mikla þreytu,
einbeitingarskort, minnistruflanir,
erfiðleika með svefn og tilfinn-
ingasveiflur sem dæmi. Fyrst um
sinn getur verið mikilvægt að
hjálpa fólki að ná utan um þessar
fréttir og styðja við fjölskylduna á
þessum erfiða tíma. Flest finna að
lokum leið til að aðlagast þessum
nýja veruleika en önnur þurfa
meiri stuðning í gegnum ferlið. Það
eru síðan alltaf einhver sem þróa
með sér alvarlegri vandamál eins
og mikinn kvíða eða þunglyndi
sem krefst meðhöndlunar.“
Eftir að meðferð lýkur er síður en
svo sjálfgefið að þörfin fyrir stuðn-
ing hverfi. Margir finna einmitt á
þeim tímapunkti fyrir mjög miklu
óöryggi. „Sem betur fer eru sífellt
fleiri sem læknast af krabbameini
eða geta lifað lengi með sínum
sjúkdómi. Fólk tekst þá oft á við
erfiðar tilfinningar og afleiðingar
meðferðar í einhvern tíma eftir
að meðferð lýkur, og mörg leita til
okkar á þessum tímapunkti. Við
sjáum það æ betur hve endur-
hæfing skiptir miklu máli eftir
svona veikindi og í raun mælum
við með að endurhæfing sé hluti af
öllu ferlinu og hefjist helst strax við
greiningu. Auðvitað þarf endur-
hæfingin svo að henta hverjum og
einum einstaklingi og taka mið af
aukaverkunum meðferðar.
Við setjum ekki tímamörk eða
takmörk á fjölda skipta sem fólk
getur leitað til okkar hjá Krabba-
meinsfélaginu. Við mætum
þörfum hvers og eins og veitum
aðstoð eftir þörfum.
Við leitum sífellt nýrra leiða til
þess að koma betur til móts við
þarfir þeirra sem til okkar leita.
Þjónusta Krabbameinsfélagsins
stendur öllum sem greinst hafa
með krabbamein, aðstandendum
og syrgjendum til boða, þeim að
kostnaðarlausu. Fólk getur haft
samband við okkur í síma, gegnum
tölvupóst eða einfaldlega mætt á
staðinn og óskað eftir viðtali við
fagaðila okkar.“
Þjónusta í heimabyggð
Nokkur aðildarfélög Krabba-
meinsfélagsins reka skrifstofur
á landsbyggðinni þar sem fólk
getur leitað eftir upplýsingum
og stuðningi. Hjúkrunarfræð-
ingur frá Krabbameinsfélaginu
starfar á Akureyri í samstarfi við
Krabbameinsfélag Akureyrar og
nágrennis auk þess sem fagaðili
fer reglulega á Selfoss, Suðurnes og
Austurland enda mikilvægt að sem
flestir geti fengið þjónustu í sinni
heimabyggð. „Ekki er þó hægt að
mæta öllum á þann hátt og því
bjóðum líka upp á fjarviðtöl og
símaráðgjöf,“ segir Þorri. n
Nánari upplýsingar um þjónustu
Krabbameinsfélagsins og yfirlit
yfir viðburði má finna á krabb.is.
Hægt er að hafa samband í síma
800 4040 eða í tölvupósti: rad-
gjof@krabb.is.
Krabbameinsfélagið býður ókeypis stuðning og ráðgjöf
Þorri Snæ-
björnsson sál-
fræðingur segir
það lykilatriði
að endurhæfing
henti hverjum
og einum ein-
staklingi og taki
mið af auka-
verkunum með-
ferðar hans.
FRÉTTABLAÐIÐ/
ANTON BRINK
Endurhæfing er mikilvægur hluti
alhliða heilsuverndar. Endurhæf-
ing hjálpar fólki á öllum aldri að
vera eins sjálfstætt í daglegu starfi
og kostur er.
Endurhæfing eykur möguleika
fólks á þátttöku í námi, starfi,
af þreyingu og að eiga innihalds-
ríkt líf með fjölskyldu og vinum.
Samkvæmt Alþjóðaheilbrigðis-
málastofnuninni (WHO) eru 2,4
milljarðar manna í heiminum
sem þurfa á endurhæfingu að
halda, en því er spáð að sá fjöldi
muni aukast á komandi árum.
Ástæðurnar eru meðal annars þær
að fólk lifir lengur en áður. Því er
spáð að fjöldi fólks yfir 60 ára hafi
tvöfaldast árið 2050. Einnig lifa
f leiri með langvinnum sjúkdóm-
um en áður. Má þar nefna sykur-
sýki, heilablóðfall og krabbamein.
Einnig er f leira fólk en áður með
ýmiss konar fatlanir sem gera það
að verkum að það þarf á endur-
hæfingu að halda.
Þörfin fyrir endurhæfingu er
að mestu óuppfyllt og í sumum
lág- og meðaltekjulöndum fá
meira en 50% íbúanna ekki þá
endurhæfingu sem þeir þarfnast.
Samkvæmt upplýsingum frá
WHO er endurhæfing ein sú heil-
brigðisþjónusta sem hefur orðið
fyrir hvað mestri röskun vegna
Covid-19 faraldursins.
Ávinningur endurhæfingar
Endurhæfing getur dregið úr
áhrifum ýmissa sjúkdóma og
meiðsla. Hún getur verið viðbót
við önnur inngrip eins og læknis-
meðferð og skurðaðgerðir og er
þá hugsuð til að auka árangur af
þeim inngripum. Endurhæfing
getur til dæmis hjálpað til við
að draga úr eða koma í veg fyrir
fylgikvilla sem tengjast ýmsum
heilsufarsvandamálum, eins og
mænuskaða, heilablóðfalli og
beinbroti. Endurhæfing getur
einnig hægt á áhrifum langvinnra
sjúkdóma eins og hjarta- og æða-
sjúkdóma, krabbameins og sykur-
sýki, með því að gefa fólki tæki og
ráð til að takast á við veikindin.
Endurhæfing er kostnaðarsöm
en getur samt haft fjárhagslegan
ávinning fyrir þau lönd sem fjár-
festa í henni. Samkvæmt WHO
getur endurhæfing komið í veg
fyrir kostnaðarsamar sjúkra-
húsinnlagnir, stytt legutíma á
sjúkrahúsum og komið í veg fyrir
endurinnlagnir. Einnig gerir
endurhæfing einstaklingnum
kleift að mennta sig og vinna
launaða vinnu og lifa sjálfstæðu
lífi heima fyrir. Þannig lágmarkar
hún þörfina fyrir fjárhagslegan
stuðning eða aðstoð við umönn-
un.
WHO setti af stað átaksverk-
efnið Endurhæfing 2030, árið
2017. Þar er lögð áhersla á sam-
stilltar og samræmdar aðgerðir
allra hagsmunaaðila til að styrkja
heilbrigðiskerfið svo það geti veitt
góða og tímanlega endurhæfingu.
WHO styður lönd við að bæta
endurhæfingu til dæmis með því
að veita tæknilega aðstoð og þróa
leiðbeiningar og verkfæri sem
koma að gagni í endurhæfing-
unni. n
Þörf fyrir endurhæfingu eykst
Endurhæfing getur dregið úr áhrifum ýmissa sjúkdóma og meiðsla.
FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
4 kynningarblað 15. september 2022 FIMMTUDAGURENDURHÆFING