Bændablaðið - 25.08.2022, Blaðsíða 10

10 Bændablaðið | Fimmtudagur 25. ágúst 2022
FRÉTTIR
Pantaðu varahluti fyrir Honda fjórhjólið tímanlega
í síma 590 2150 eða á varahlutir@askja.is.
Add a heading
Er hjólið klárt fyrir
göngurnar í haust?
Margföld sala á
niðurlagningarbúnaði
– Mikil sala á búnaði sem bætir nýtingu köfnunarefnis úr skít
Það sem af er ári hefur
slöngu dreifingar- eða niður-
lagningarbúnaður fyrir haugsugur
selst í tugatali.
Fram til ársins í ár var þessi
búnaður nær óþekktur á Íslandi.
Þessi aukni áhugi skýrist af hækkuðu
verði á tilbúnum áburði og vilja
bænda til þess að ná fram betri
nýtingu á þeim áburðarefnum sem
eru heima á bæ.
Algengasta aðferðin við dreifingu
á mykju er svokölluð breiðdreifing,
þar sem mykjan frussast aftur úr
haugsugunni. Þessi aðferð er í eðli
sínu ónákvæm og mikill hluti af
köfnunarefninu gufar upp við svona
mikla loftun. Veður hefur mikil áhrif
á nákvæmni og gæði breiðdreifingar;
en það getur verið mikill munur á
vinnslubreidd eftir vindstyrk og
loftrakinn hefur áhrif á það hversu
vel köfnunarefnið nýtist.
Með slöngudreifingu eru flest
þessi vandamál úr sögunni. Aftan á
haugsuguna er festur búnaður með
20-40 slöngum þar sem endinn
er ýmist dreginn eftir yfirborðinu
eða hangir í lítilli hæð. Mykjan
er því lögð mjúklega á völlinn
og uppgufunin á köfnunarefninu
verður mjög lítil í samanburði við
hefðbundna breiðdreifingu. Þar
með helst lyktmengun í lágmarki,
dreifingin er jöfn í öllum slöngunum
og vinnslubreiddin er alltaf sú sama.
Mismunandi veðurfar veldur litlum
breytileika í gæðum dreifingarinnar,
nema helst ef bændur lenda í langri
þurrkatíð eftir áburðargjöfina.
Vélasalar segja sprengingu í sölu
Finnbogi Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Vinnuvéla og Ásafls
ehf., hefur selt landbúnaðartæki
um áratugaskeið. Hann giskar á að
heildarmagn slöngudreifara sem
voru í notkun í landinu til ársins í
ár hafi verið á bilinu fimm til átta.
Á undanförnum mánuðum hafa
Vinnuvélar og Ásafl ehf. hins vegar
selt tvö svona kerfi og fyrirspurnir
bænda eru fjölmargar.
Ingvi Þór Bessason, sölumaður
hjá Þór ehf., segir að þessi kerfi hafi
varla selst á fyrri árum. Í ár hafi hins
vegar orðið sprenging í áhuga og
sölu. Það sem af er ári hefur Þór ehf.
selt 7 niðurlagningarbúnaði og segir
Ingvi líklegt að enn bætist í fram að
áramótum.
Jóhannes Kjartansson, sölumaður
hjá Lely Center, segir að þar á bæ
hafi verið seld tæplega tíu stykki
það sem af er ári og hann á von á
að það seljist annað eins fram að
áramótum. „Við höfum boðið upp
á þennan búnað áður, en það hefur
ekki verið áhugi á þessu fyrr en
núna. Þetta útheimtir mjög lítið afl
og það er hægt að nota þetta með
öllum dráttarvélum sem ráða á annað
borð við haugtank,“ segir Jóhannes.
/ÁL
Á árinu hafa selst hátt í tuttugu kerfi sem ýmist eru kölluð niðurlagningarbúnaður eða slöngudreifingarkerfi. Til
ársins í ár hefur salan á kerfum sem þessum verið óveruleg. Mynd / Ingvi Þór Bessason
Lítil sláturhús á lögbýlum:
Engar fleiri leyfisveitingar frá síðasta ári
Unnið er að því að gefa þremur
sauðfjárbúum varanlegt
leyfi til heimaslátrunar hjá
Matvælastofnun, en frá því í fyrra
hafa engar fleiri umsóknir um slík
rekstrarleyfi borist.
Frá síðasta hausti hafa
sauðfjárbændur átt kost á því að
sækja um leyfi til Matvælastofnunar
um heimild til slátrunar heima á
bæjum til markaðssetningar og
sölu á sínum afurðum, samkvæmt
reglugerð sem gefin var út í maí
á síðasta ári um lítil sláturhús á
lögbýlum.
Í síðustu sláturtíð höfðu þrjú
sauðfjárbú fengið þessa heimild,
Birkihlíð í Skagafirði, Grímsstaðir
í Reykholtsdal og Lindarbrekka
í Berufirði, en þau tvö fyrrtöldu
þeirra nýttu sér hana. Fyrir komandi
sláturtíð hefur ekki bæst við þennan
fjölda.
Skriffinnska og kostnaður
Með þessari heimild hefur
sauðfjárbændum verið gefinn sá
kostur að hafa alla virðiskeðjuna í
vinnslu og sölu sauðfjárafurða sinna
í eigin höndum.
Til að fá þessa heimild þarf
aðstaða til slátrunar og kjötvinnslu
að vera fullnægjandi samkvæmt
reglum.
Breytingar á húsakosti geta falið
í sér talsverðan kostnað auk þess
sem leyfisveitingunni fylgja skyldur
um skýrsluhald utan um rekstur
sláturhússins, en þetta er talið geta
skýrt það hvers vegna ekki fjölgar í
þessum hópi.
Hátt afurðaverð
Eftir talsverðu getur verið að slægjast
fyrir bændur sem eiga þennan kost,
því dæmi er um að afurðaverð fyrir
lambskrokkinn sé um 25 þúsund
krónur að meðaltali fyrir bændur
sem slátra, vinna og selja sínar
afurðir beint frá býli. Á móti kemur
að talsvert meiri vinna fylgir þessu
fyrirkomulagi. /smh
Á Grímsstöðum í Reykholtsdal verður áfram rekið lítið sláturhús.
Þjónustujöfnuður jákvæður en
vöruskiptajöfnuður neikvæður
Verðmæti þjónustuútflutnings í
maí 2022 er áætlað 58,4 milljarðar
króna og að það hafi tvöfaldast frá
því í maí 2021 á gengi hvors árs.
Áætlað er að vöruútflutningur hafi
verið neikvæður um 19 milljarða.
Samkvæmt því sem segir á
heimasíðu Hagstofu Íslands er gert
ráð fyrir að verðmæti útflutnings
vöru- og þjónustuviðskipta hafi
verið 1.442,2 milljarðar króna á
síðustu tólf mánuðum og hafi aukist
um 41% miðað við tólf mánuðina
þar á undan.
Tekjur af samgöngum og
flutningum 18,5 milljarðar
Áætlað er að verðmæti innflutnings
vöru- og þjónustuviðskipta fyrir
sama tímabil hafi verið 1.532,5
milljarðar og hafi aukist um 44%
miðað við tólf mánuði þar á undan.
Því er áætlað að uppsafnaður vöru-
og þjónustujöfnuður fyrir síðustu
tólf mánuði hafi verið neikvæður
um 90,3 milljarða króna samanborið
við 41,2 milljarða neikvæðan jöfnuð
fyrir tólf mánuðina þar á undan.
Áætlað er að tekjur af samgöngum
og flutningum hafi verið 18,5
milljarðar króna í maí síðastliðinn
og að þær hafi meira en tvöfaldast
miðað við maí 2021. Verðmæti
annarra þjónustuliða í útflutningi
er talið hafa verið 13,1 milljarður í
maí og að það hafi dregist saman um
7% frá því í maí árið áður.
Útgjöld vegna ferðalaga
erlendis 18,3 milljarðar
Verðmæti þjónustuinnflutnings í maí
er áætlað 49,3 milljarðar króna og
að það hafi aukist um 89% frá því í
maí 2021 á gengi hvors árs. Gert er
ráð fyrir að útgjöld vegna ferðalaga
Íslendinga erlendis hafi verið 18,3
milljarðar í maí og hafi aukist
verulega samanborið við maí árið
áður. Hvað útgjöld vegna samgangna
og flutninga varðar er áætlað að þau
hafi verið 8,9 milljarðar í maí og hafi
aukist um 57% miðað við maí 2021.
Þá er áætlað að verðmæti annarra
þjónustuliða í innflutningi hafi
verið 22,1 milljarður í maí og hafi
aukist um 42% frá því í maí fyrir ári.
Þjónustujöfnuður var því jákvæður
um 9,1 milljarð króna í maí.
Gert er ráð fyrir að verðmæti
þjónustuútflutnings á tólf mánaða
tímabili, frá júní 2021 til maí 2022,
hafi verið 567,7 milljarðar króna og
hafi aukist um 64% miðað við tólf
mánaða tímabilið þar á undan. Á
sama tímabili er áætlað að verðmæti
þjónustuinnflutnings hafi verið
472,2 milljarðar og hafi aukist
um 61% miðað við tólf mánaða
tímabilið þar á undan.
Áætlað er að vöruútflutningur
í greiðslujöfnuði hafi verið 93,1
milljarður króna í maí 2022 en
vöruinnflutningur 112,2 milljarðar.
Fyrir vikið er gert ráð fyrir að
vöruskiptajöfnuður í greiðslujöfnuði
hafi verið neikvæður um 19 milljarða
króna. Verðmæti útflutnings vöru og
þjónustu í maí 2022 er því áætlað
151,5 milljarðar króna og að það
hafi aukist um 65% miðað við sama
mánuð 2021. Verðmæti innflutnings
vöru- og þjónustuviðskipta á sama
tíma var 161,4 milljarðar og jókst
um 65% miðað við sama mánuð
2021.
/VH
Í sumar hefur verið unnið að
borun svokallaðra hitastigulshola
á Laugarvatni.
Um er að ræða rannsóknarboranir
til að ákvarða hvar vænlegast sé
að bora eftir heitu vatni. ÍSOR
hefur unnið með Bláskógaveitu að
kortlagningu jarðhita á Laugarvatni
og mun gera tillögu að staðsetningu
borholu eftir mat á niðurstöðum
umræddra rannsóknarborana.
„Nauðsynlegt er að tryggja
nægilegt magn af heitu vatni, enda
er þörf á því, bæði vegna fjölgunar
íbúða á Laugarvatni og fyrirhugaðrar
stækkunar Fontana, auk þess
sem sumarhúsafélög í nágrenni
Laugarvatns hafa sýnt áhuga á að
tengjast hitaveitu,“ segir Kristófer
Árni Hjaltason sá um borunina á
Laugavatni. Mynd / Bláskógarbyggð
Bora fyrir heitu vatni
við Laugarvatn
Tómasson, sviðsstjóri framkvæmda-
og veitusviðs Bláskógabyggðar.
/MHH