Vaka : tímarit um þjóðfélags- og menningarmál - 01.03.1939, Blaðsíða 20

VAKA 2. árg. . Jan.-marz 1939
aðrar þjóðir heimsins. Við höld-
um ekki uppi neinum landvörn-
um, höfum enga herskyldu. Her-
skylda hinna ýmsu þjóða er mis-
löng, frá nokkrum mánuðum upp
í fleiri ár. í ófriði ótakmörkuð.
Nokkuð er almennt að líta á her-
skylduna sem ok á þjóðunum og
það hefir hún alltaf verið á ófrið-
artímum og þegar hún hefir verið
misnotuð á friðartímum. Stór-
þjóðir nútímans eyða offjár ár-
lega til hernaðar. Svo ótrúlegum
fjárhæðum, að okkur, sem ekki
þekkjum slíkt, sundlar við að
hugsa til þess, einkum þegar þetta
fé er fyrst og fremst notað til þess
að eyða mörgum sinnum meira
verðmæti og lífi miljóna manna.
Hernaðaræðið hefir gripið
meira og meira um sig síðustu
árin, og heimsveldin hervæðast
nú af sama kappi og þegar hestar
hlaupa á skeiðvelli. Okkur, sem
erum áhorfendur, getur varla
blandazt hugur um, að þessar
„veðreiðar" hljóta að enda með
fjárhagslegu hruni landanna og
e. t. v. gjöreyðileggingu.
Auk þessara stöðugt vaxandi
fjárframlaga stórveldanna til
hernaðar, sem tekið er af borg-
urunum með beinum og óbeinum
sköttum, leggja hinir sömu borg-
arar fram vissan tíma af æfi sinni
til heræfinga, svo að ekki sé nefnt
líf og limir, þegar út í ófrið er
komið.
í Þýzkalandi er strax byrjað í
barnaskólunum að búa hina upp-
vaxandi þjóð undir stríð. Leik-
fimin hefir keim af heræfingum.
18
Með náminu fá börnin hugmynd-
ir um aðrar þjóðir sem vafasama
nábúa. Þess vegna verða þau,
þegar þau eru orðin stór og strax
í æsku, að leggja allt í sölurnar
fyrir ættjörð sína. Þjóðin verður
að geta boðið utanaðkomandi
hættu birginn á hvaða tíma, sem
er. Þjóðverjar láta sér ekki nægja
að halda æskumönnum landsins
í tvö ár í strangri herskyldu við
beinar heræfingar, heldur láta
þeir alla borgara landsins, æðri
sem lægri, karla sem konur, inna
af hendi kauplausa vinnu í fleiri
mánuði og ár. Það gera þeir í
tvennskonar tilgangi: Fyrst og
fremst til þess, að kenna fólkinu
að vinna líkamlega vinnu og enn-
fremur til að fá ódýran vinnu-
kraft til nauðsynlegra, verklegra
framkvæmda.
Frændþjóðir okkar, Danir og
Norðmenn, halda stöðugt uppi
heræfingum og halda nokkurn
her, bæði á sjó og landi. Ef við
miðum við herafla nágranna
þeirra í suðri — Þjóðverjanna —
þá er her Dana og Norðmanna
gjörsamlega þýðingarlaus í beinu
landvarnar- og hernaðarlegu til-
liti. Ef Englendingum dytti ein-
hverntíma í hug að stefna her-
flota sínum og sækja að hinni
geysilöngu og vogskornu Noregs-
strönd, væri fyrir fram útilokað
fyrir Norðmenn, að veita nokkurt
viðnám. Og ef Þjóðverjar einn
góðan veðurdag réttu hramminn
norður á bóginn, vita allir — og
Danir bezt — hvernig sá leikur
mundi enda.