Vaka : tímarit um þjóðfélags- og menningarmál - 01.03.1939, Blaðsíða 34

VAKA 2. árg. . Jan.-marz 1939
yrkju og aldinrækt og hafa mjög
keppt við Kaliforniu á síðari ár-
um um framleiðslu og sölu góðra
aldina. Á þennan hátt hafa þeir
skapað verðmæti fyrir fósturland
sitt, en chileanskur rithöfundur
hryggist þó yfir því, að land sitt
sé klofið í tvennt vegna þýzkra
áhrifa. Þjóðverjar í Chile nálgast
það að vera ríki í ríkinu. Þeir
tala þýzkt mál, sitja á bjór-
drykkjustofum sínum að þýzkum
sið, syngja þýzka söngva og
hrópa: „Deutsch ist die Saar.“
Eftir að Hitler tók við völdum
í Þýzkalandi, hafa þýzkar byggðir
í báðum hlutum Ameríku magn-
azt mjög af samheldni og sér-
hyggju. Þjóðverjinn snýr sér
vanalega að þeim starfssviðum,
þar sem auðveldast er að útrýma
samkeppni. í Ameríku eru járn-
vörubúðir vanalega eign Þjóð-
verja. Svo er og um hljóðfæra-
og nótnabúðir. Myndskurður,
fínni prentun og ýmiskonar
efnagerð er einnig vanalega í
þeirra höndum. í Mið-Ameríku og
Braziliu eru Þjóðverjar mikils
ráðandi í kaffiframleiðslunni. í
Mexico, Braziliu og Peru ráða þeir
yfir þýðingarmiklum vefnaðar-
vöruverksmiðjum, og í Cerro de
Pasco í Andesfjöllum, 3000 metra
fyrir ofan hafflöt, er þýzk lita-
verksmiðja.
í Peru hefir Kruppfirmað þýzka
reist stálmyllur og vopnasmiðjur.
Hugo Stinnes, þýzki auðmaður-
inn, á víðlend olíuhéruð í Argen-
tínu, og þýzka firmað Golden-
meisters er orðinn þýðingarmik-
32
ill aðili í nitrate-framleiðslu
Chile.
í Braziliu hafa Þjóðverjar kom-
izt yfir auðugar járn-, kopar- og
nikkel-námur, auk rúmlega mil-
jón ekra af olíulandi í Matto
Grosso.
*
Þjóðverjar hafa stöðugt aukið
verzlun sína við Suður-Ameríku,
sérstaklega síðan 1930. í Mið-
Ameríku óx verzlun Þjóðverja um
500% á árunum 1933—36. Nicara-
gua kaupir öll sín hernaðartæki
af Þjóðverjum og ítölum, Salva-
dor einnig; áður voru Banda-
ríkjamenn þar einir um hituna.
Mexico hefir um langan aldur
verið í sterkum verzlunarsam-
böndum við Bandaríkin og Bret-
land. Á þessu hefir orðið breyting.
Þjóðverjar skipa þar nú annað
sæti og hafa þeir þokað Bretum
niður í þriðja. Nýlega hafa Þýzka-
land og Mexico gert gagnkvæma
verzlunarsamninga í sambandi
við kaup Þjóðverja á mexicanskri
olíu.
Utanríkisverzlun Þjóðverja hef-
ir verið aukin á margvíslegan
hátt með ýmiskonar aðgerðum af
ríkisins hálfu. Vígbúnaðar Þjóð-
verja þarf mikilla hráefna við og
mörg þessara hráefna er að finna
í Suður-Ameríku. Gagnkvæm
verzlun við Suður-Ameríku-ríkin
var því nauðsynleg. Ef sú verzlun
þreifst ekki með venjulegum að-
ferðum, varð að hafa önnur ráð.
— Ýmsar slíkar aðferðir valda
stundum ónotalegum árekstrum