Veiðimaðurinn - 01.12.1989, Page 49

Einar Hannesson
F iskvegir
í íslenskum
straumvötnum
Einar Hannesson er fyrrverandi skrifstofu-
stjóri Veiðimálastofnunar og starfar nú
hjá Landssambandi veiðifélaga.
Saga fiskvega hér á landi
Fiskvegagerð er tiltölulega ný aðgerð í
sögu veiðimála hér á landi. Það er fyrst
skömmu eftir aldamótin seinustu, að farið
er að huga að þessum málum, svo að vitað
sé. Allt fram undir heimsstyrjöldinaseinni
gerist tiltölulega lítið í þessum efnum, því
að af 82 framkvæmdum á þessu sviði frá
upphafi til þessa, hafa 63 verið unnar sein-
ustu 50 árin. í dag eru til 46 fiskvegir, þar
sem sprengt var og steypt upp, og allir
byggðir á fyrrgreindri hálfri öld. Þannig
hefur í 13 skipti verið unnið að endurnýjun
eldri mannvirkja af þessu tagi, sem annað
hvort hafa gengið úr sér eða ekki reynst
koma að því gagni sem að var stefnt með
byggingu þeirra. I 23 skipti hefur aðeins
verið sprengt í fossi eða við hindrun eða
lagfæring á farvegi verið gerð. Með til-
komu mannvirkja þessara má ætla að
göngusvæði lax og silungs hafi aukist um
rúmlega 500 kílómetra.
Algengasta hindrun fyrir göngu lax og
silungs um straumvatn og jafnframt sú
þekktasta er foss, en þeir eru býsna margir
hér á landi, sem alkunna er. En það er fleira
en foss sem hindrar göngu fisks um ár, t.d.
straumþungi, við hávaða og flúðir í ám,
sem er meiri en fiskur ræður við. Þá má
nefna vatnsleysi sem getur tímabundið
hindrað fisk í göngu, og sömuleiðis mikið
flóð í straumvami. Lágur hiti árvatnsins
setur laxinum stundum skorður um hversu
langt hann gengur upp viðkomandi vatna-
kerfi. I öðrum tilvikum eru af þessum sök-
VEIÐIMAÐURINN
47