Veiðimaðurinn - 01.12.1989, Blaðsíða 66

rányrkju. Hvað eftir annað eyðilögðu
bálreiðir Islendingar laxagildrur hans,
þótt við lægju háar fjársektir og jafnvel
fangelsisdómar. Að lokum gafst Thomsen
upp, og árið 1890 seldi hann árnar enskum
dómara, Harry Alfred Payne að nafni,
fyrir 3000 pund. Með kaupum Payne á
ánum upphófst „gullöld Elliðaánna“,
segir Ásgeir í sögu sinni. Payne veiddi 12
laxa fyrsta sumarið í ánum. En frá og með
árinu 1907 var veiðin yfír 1000 laxar á
sumri á tvær stengur.
Eftirtektarverðastur er þó hlutur
Steingríms Jónssonar, sem lengi var raf-
magnsstjóri Reykjavíkur. Hann var ekki
veiðimaður sjálfur og hefði aðstöðu sinnar
vegna getað eyðilagt Elliðaárnar sem lax-
veiðiá, ef honum hefði svo þóknazt. En
Steingrímur vakti á löngum embættisferli
yfir Elliðaánum eins og verndandi engill.
Hvað eftir annað hagræddi hann raforku-
framkvæmdum þannig, að árnar biðu ekki
skaða af, en að laxinn gæti gengið upp í
þær. Hann skrifaði mörg rit á sviði sér-
greinar sinnar, en hann sagði líka: „Auð-
æfí landsins okkar verður að nýta á þann
hátt, að þau aukist í stað þess að þverra.“
Ásgeir Ingólfsson segir, að Steingrímur
Jónsson hafi ávallt staðið við orð sín. Það
er því engin furða, að þegar Steingrímur
loksins fékkst til að reyna stöngina, þegar
hann var sjötugur að aldri, þá heiðruðu
Elliðaárnar hann með þrem silfurbjörtum
löxum. Áður hafði þessi maður, sem þá var
ekki stangaveiðimaður, verið gerður að
fyrsta heiðursfélaga Stangaveiðifélags
Reykjavíkur og hann hafði verið sæmdur
fyrsta gullmerkinu, sem félagið veitti.
Steingrímur Jónsson andaðist árið 1975,
þá 85 ára að aldri.
Bók Ásgeirs Ingólfssonar um Elliða-
árnar segir líka frá ýmsu, sem að gagni
má koma bæði laxveiðimönnum og þeim,
Art kastar á Símastrenginn.
sem láta sig verndunarmál skipta. Hún
sýnir okkur vel á hvern hátt Islendingar
stjórna laxamálum sínum, svo að hvergi
gerist betra. Viðtal við gamlan leiðsögu-
mann við árnar segir okkur líka, hvernig
Crosfield varð til, laxaflugan fræga. Vissir
þú, að upphaflega flugan var með gulan
haus og var hönnuð inni við Elliðaár af
Shetney Crosfíeld, en ekki af bróður hans,
Ernest? Ekki hafði ég hugmynd um þetta.
Þegar ég kem til Islands í sumar, verður
það 23. ferðin mín til landsins. Ef guðirnir
norrænu leyfa, fæ ég minn árlega hálfa dag
í Elliðaánum. Og þig megið þá bóka það,
að ég mun kasta Crosfield með gulum
haus. Hvort ég fæ lax, skiptir ekki máli.
Elliðaárnar eru nú ekki aðeins góður
kunningi, heldur gamall og kær vinur
minn. Svo er fyrir að þakka hinni ágætu
bók Ásgeir Ingólfssonar.
Þýð. M.Ó.
64
VEIÐIMAÐURINN