Skessuhorn - 16.11.2022, Blaðsíða 10

MIÐVIKUDAGUR 16. NÓVEMBER 202210
Fyrir rúmri viku var vatni hleypt á
vélar Galtarvirkjunar í Garpsdal í
Reykhólahreppi. Áður hafði verið
hleypt vatni í aðrennslispípuna til
að skola óhreinindi úr henni áður
en hún var tengd við túrbínuna sem
knýr rafal virkjunarinnar. Fram
kemur á vef Reykhólahrepps að
undirbúningsvinna við tengingar
og stillingar sé töluvert mikil við
svona virkjun og var það tækni-
maður á vegum framleiðanda vél-
anna sem kom til landsins og sá um
það. Fyrsta vikan eftir að virkjunin
var gangsett fór í stillingar og próf-
anir en nú er hún búin að ganga
stöðugt í nokkra sólarhringa og
framleiða inn á dreifikerfið.
Ekkert óvænt kom upp í gang-
setningarferlinu, nema að sögn
Ásgeirs Mikkaelssonar, annars
eiganda Orkuvers ehf. sem byggir
þessa virkjun, þá framleiðir hún
heldur meira en reiknað hafði verið
með og er engin óánægja með það.
Þó að virkjunin sé komin í gang
þá er heilmikil jarðvegsvinna eftir
við að moka ofan í skurðinn sem
aðrennslispípan liggur í. Áætlað er
að vinna við það verk í vetur eins og
veðurfar leyfir, segir á reykholar.is.
vaks
Bæjarstjórn Akraneskaupstaðar
var með til fyrri umræðu fjárhags-
áætlun næsta árs og þriggja ára
áætlun vegna áranna 2024 - 2026 á
fundi sínum í liðinni viku. Á fund-
inum gerði Sævar Freyr Þráinsson
bæjarstjóri grein fyrir helstu hag-
stærðum og áhersluþáttum í rekstri
bæjarfélagsins. Fór hann vítt yfir
sviðið hvað snertir t.d. fjárfestingar,
skattheimtu og fleira. Eftir tals-
verðar umræður samþykkti bæjar-
stjórn að vísa fjáhagsáætlun til síð-
ari umræðu í bæjarstjórn sem fer
fram 13. desember.
Fjölmargar
framkvæmdir í gangi
Meðal þess sem fram kom í kynn-
ingu bæjarstjóra er að sókn er í
samfélaginu Akranesi og er áfram
gert ráð fyrir rekstarhagnaði á yfir-
standandi ári og því næsta, þótt
draga muni úr rekstrarafgangi.
„Tækifæri eru til uppbyggingar og
þróunar í sveitarfélaginu en ástæða
er til að vera varfærin vegna stöðu
heimsmála, þungs fjármagnsmark-
aðar og óvissu í kjarasamningum,“
sagði Sævar. Hann sagði að helstu
sóknarfæri Akraneskaupstaðar
og áskoranir á næsta ári felist í að
unnið verður að stefnu fyrir Akra-
nes og grunnur lagður að því að
ná öflugri stjórn á kostnaðarhækk-
unum undanfarinna ára. Sagði
hann að mikið uppbyggingarskeið
íbúða væru framundan, en fyrir-
huguð er bygging 446 íbúða á
lóðum sem hefur verið úthlutað, en
67% þeirra eru nú þegar í byggingu
eða hafa fengið útgefin byggingar-
leyfi. Framundan er söluferli lóða
í Skógarhverfi, á Sementsreit og
Dalbrautarreit. „Veruleg gatnagerð
er í áætlun til að styðja við þessi
áform ásamt gatnagerð í Flóahverfi
fyrir atvinnulóðir,“ sagði Sævar.
Á árinu 2022 var ráðist í
auglýsinga herferð „Það er stutt“
til markaðssetningar á bænum
til búsetu og nú er fyrirhugað að
efla enn frekar sókn til að kynna
atvinnulóðir í Grænum iðngörðum
í Flóahverfi. Fram kom hjá bæj-
arstjóra að mikill áhugi er meðal
fjárfesta á uppbyggingu á Smiðju-
völlum en að því verkefni verður
unnið á næstu mánuðum. Stór
opin hugmyndasamkeppni á Breið
heppnaðist vel, að sögn Sæv-
ars Freys, og verður nú unnið að
deiliskipulagi fyrir svæðið. Akranes
styður áfram við sókn Þróunarfé-
lagsins á Grundartanga og Þróunar-
félags Breiðarinnar. Verulegt fjár-
magn er áætlað í viðhald bygginga
t.d. í Grundaskóla og Brekkubæj-
arskóla. Þá verður stór framkvæmd
við íþróttahús á Jaðarsbökkum, nýr
leikskóli í Skógarhverfi er að hefja
starfsemi, stækkun Grundaskóla
verður kostnaðarsöm framkvæmd,
nýr búsetukjarni á Þjóðbraut 3 er
að hefja starfsemi og stefnt er að
byggingu nýrrar samfélagsmið-
stöðvar sem hýsir nýtt áhaldahús,
dósamóttöku og starfsemi Búkollu.
Fleiri búsetuúrræði
Fram kom í máli Sævars Freys að
unnið er með sjálfvirknivæðingu
í stafrænni þjónustu í samvinnu
allra sveitarfélaga og stafrænu
ráði sveitarfélaga. „Fjölga mun
búsetuúrræðum fatlaðra í sam-
starfi við Hússjóð Brynju og Bjarg
og öruggt húsnæði fyrir aldraða í
samvinnu við Leigufélag aldraðra.
Hefur þessi húsnæðisuppbygging
stutt við atvinnu verktaka á Akra-
nesi. Áframhaldandi vinna verður
við mótttöku flóttafólks og inn-
leiðingu samþættingar í þágu far-
sældar barna (snemmtæk íhlutun).
Dregur úr afgangi
Gert er ráð fyrir að bæjarsjóður
skili tæplega 400 milljóna króna
afgangi á yfirstandandi ári, en að
heldur muni draga úr rekstrar-
afgangi á næsta ári. Rekstrarafkoma
á árinu 2023 er áætluð jákvæð um
204 milljónir króna, eða 1,87% af
rekstrartekjum, og mun því lækka
um 169 milljónir króna milli áranna
2022 og 2023. Þá gerir fjárhagsá-
ætlun ráð fyrir að rekstrarafkoma
muni hækka á árinu 2024, lækka
aftur í áætlun 2025 og hækka síðan
aftur árið 2026.
Gjöld hækka á næsta ári
Við afgreiðslu fjárhagsáætlunar fyrir
næsta ár kemur fram að útsvars-
hlutfall verður óbreytt eða 14,52%
vegna launa ársins 2023. Álagningar-
prósentur vegna fasteignaskatts á
íbúðarhúsnæði verður 0,2514%
og af atvinnuhúsnæði verður það
1,4%. Þetta er óbreytt hlutfall frá
yfirstandandi ári þannig að íbúar
geta að óbreyttu gert ráð fyrir tals-
verðri hækkun fasteignagjalda vegna
almennrar hækkunar íbúðaverðs. Þá
verður sorpgjald fyrir hverja íbúð
m.v. tvær sorptunnur 19.256 krónur
og sorpeyðingargjald verður 16.422
kr. Lóðaleiga af nýjum lóðum og
endurnýjuðum samningum verður
0,3034% af fasteignamatsverði
íbúðarhúsalóða og 1,199% af fast-
eignamatsverði atvinnulóða. Loks
hækka almennar þjónustugjaldskrár
um 7% um næstu áramót.
mm
Hin skæða fuglaflensa (HPAI
H5N1) barst hingað til lands á síð-
asta ári með farfuglum. Þar með
náði hún til fugla sem halda kyrru
fyrir á landinu allt árið en nær-
ast gjarnan á öðrum fuglum eða
hræjum þeirra. Flensan hefur
orðið a.m.k. tveimur haförnum
að bana svo vitað sé, segir í frétt
frá Náttúru fræðistofnun, en hún
greindist fyrst hér á landi í ungum
erni sem drapst haustið 2021. Nú
í haust drapst svo annar ungur örn
úr flensunni. Síðastliðið sumar
voru sett senditæki á 14 arnarunga
og drápust þrír þeirra í haust. Tekið
var sýni úr einum þeirra og reyndist
hann vera með skæða fuglaflensu.
Örninn sem drapst úr fuglaflensu
haustið 2021 bar senditæki og þess
vegna tókst að hirða hræið og
rannsaka það. Hann var merktur
sem ungi í hreiðri við norðan-
verðan Breiðafjörð í júlí 2021, þá
6–7 vikna gamall. Þar sem síma-
samband er mjög lélegt á svæðinu
var hann í stopulu sambandi. Gert
var ráð fyrir því að þegar hann færi
að hreyfa sig meira þegar líða tæki
á haustið myndi hann öðru hverju
komast í samband. Það gerðist hins
vegar ekki og var farið að huga að
honum 10. október, án árangurs.
Ellefu dögum síðar kom fuglinn í
samband um 7 km utan við varp-
hólmann og jafnframt hlóðust þá
niður staðsetningar allt frá því í
júlí. Samkvæmt þeim hafði fuglinn
haldið sig í hólmanum og næsta
nágrenni (1–2 km radíus) allan tím-
ann. Í ljós kom samkvæmt hita-
mæli í tækinu að örninn hafði drep-
ist 8. október 2021 eða um hálfum
mánuði áður. Stórstraumur var 6.
október og hefur fuglinn legið rétt
fyrir neðan stórstraumsflóðmörk
en flotið upp á næsta stórstraumi
(21. október) og borist út fjörðinn
og þannig komist í samband. Náð
var í fuglinn 25. október, 17 dögum
eftir að hann drapst og var hann
heill að sjá en lítillega farinn að
rotna og músétinn á nokkrum
stöðum. Hræið var fryst og rann-
sakað í Þýskalandi í febrúar á þessu
ári og lágu niðurstöður flensu-
greiningar fyrir í apríl.
Ekki er vitað hversu útbreidd
fuglaflensan er hér á landi en hún
hefur fundist í mörgum tegundum
víða um land, þar á meðal fuglum
eins og fálka, skúm og svartbak,
sem veiða sér aðra fugla til matar
eða leggjast á hræ líkt og örninn.
Niðurstöður skimunar á alvar-
legu afbrigði fuglaflensu í villtum
fuglum má finna á kortasjá Mat-
vælastofnunar. mm
Hið minnsta tveir ernir
dauðir úr fuglaflensu
Ungi haförninn sem drapst úr fuglaflensu haustið 2022.
Ljósm. Náttúrufræðistofnun/ Gunnar Þór Hallgrímsson
Galtarvirkjun í
Garpsdal komin í gang
Þó vatnið sé búið að renna gegnum virkjunina má alveg nota það til að skola af
hjólaskóflunni. Ljósm. reykholar.is
Gert ráð fyrir að bæjarsjóður skili áfram jákvæðri niðurstöðu