Fréttablaðið - 29.03.2023, Blaðsíða 20

Festa - miðstöð um sjálf-
bærni eru frjáls félagasam-
tök með það markmið að
auðvelda og hraða þróun í
átt að hringrásarhagkerfi og
sjálfbæru atvinnulífi. Hlut-
verk Festu er að auka þekk-
ingu á sjálfbærni fyrirtækja,
stofnana og hverskyns
skipulagsheilda.
Festa hefur alltaf lagt áherslu á
öfluga miðlun og hefur nýlega
ráðið til sín Ísabellu Ósk Másdóttur
í nýtt starf miðlunarstjóra en áður
voru starfsmenn Festu aðeins tveir.
Miðlunarstjóri hefur það verkefni
að fræða íslenskt samfélag um
nýjustu vendingar í sjálfbærni­
málum á upplýstan og uppbyggi­
legan hátt.
„Með miðluninni viljum við
lyfta upp jákvæðum skrefum sem
aðildarfélög okkar taka hvern
einasta dag. Einnig viljum við segja
almenningi hvað Festa er. Það
er ekki alltaf einfalt því Festa er
einstök á heimsvísu og á sér engar
hliðstæður,“ útskýrir Ísabella.
„Festa leiðir saman ólíka aðila
ekki bara fyrirtæki, stór og smá,
heldur líka stofnanir, eins og
Umhverfisstofnun, Seðlabankann,
háskóla og sveitarfélög svo eitthvað
sé nefnt. Þetta er eitt af því sem
gerir Festu að mögnuðum tengsla­
vettvangi. Við erum mjög virk á
flestum samfélagsmiðlum, gefum
út mánaðarleg fréttabréf, skrifum
greinar og deilum því helsta sem
er að gerast í heimi sjálfbærni. Við
leggjum áherslu á skemmtilegt ein­
falt mál og litríka og skemmtilega
miðlun.“
Festa hefur stækkað mjög hratt
undanfarin ár en þegar samtökin
voru stofnuð voru aðildarfélögin
sex, í dag eru þau tæplega tvö
hundruð.
„Festa hefur í raun þrefaldast frá
árinu 2019, þess vegna segjum við
stundum að Festa sé lítil að innan
en stór að utan. Ég geng stolt inn í
teymið hjá Hörpu og Hrund sem
hafa siglt þessari sjálfbærniskútu
með miklum glæsibrag. Festa eru
frjáls félagasamtök og okkar einu
hagsmunir eru sjálfbærni. Festa
hefur verið hreyfiafl til að koma á
mikilvægum tengingum og koma
sjálfbærni og henni tengd málefni á
dagskrá í ólíkum geirum. Við tölum
um að við séum brúarsmiður og
leiðarljós því við tengjum saman
þessa ólíku aðila, fyrirtæki, stofn­
anir og einstaklinga,“ segir Ísabella.
Ísabella segir mjög alvarlegar
áskoranir fram undan fyrir heim­
inn og auðvelt sé að missa vonina.
sérstaklega þegar fréttir koma um
nýjustu skýrslur frá vísindasam­
félaginu.
„En svo fyllist ég von, þegar ég
mæti í vinnuna og hitti fólk sem
starfar í fyrirtækjum sem vinna
að lausnum sem taka á þessum
stærstu áskorunum okkar, en
líka fólk sem vinnur hjá hefð­
bundnum fyrirtækjum og er að
vinna að miklum kerfisbreytingum
innanhúss og skapa vinnustaða­
menningu sem ýtir undir sjálfbæra
hugsun.“
Auðlind af fólki
„Það besta við að vinna hjá Festu
er að hitta og vinna með öllu þessu
metnaðarfulla fólki sem starfar
hjá aðildarfélögunum okkar, mörg
þeirra eru leiðandi fyrirtæki í sjálf­
bærni hér á Íslandi. Það er ótrúleg
auðlind af fólki sem starfar hjá
aðildarfélögunum. Þetta er fólk
sem veitir okkur mikinn innblást­
ur, fólk sem lifir og hrærist í heimi
sjálfbærni og veit líka einna best
hversu alvarlegar þessar áskoranir
eru sem við erum að takast á við,“
segir Ísabella.
„Við finnum fyrir því að mjög
mikill vilji er meðal sérfræðing­
anna í aðildarfélögunum okkar
til að deila sinni reynslu til hinna
aðildarfélaganna. Þannig að við
búum til vettvanginn og þau hitt­
ast og deila sinni vegferð og sínum
áskorunum.“
Stærsti viðburður Festu árlega er
Janúarráðstefnan en Ísabella segir
að aldrei hafi jafnmargir mætt á
ráðstefnuna og í ár.
„Í aðdraganda ráðstefnunnar
tókum við púlsinn á stjórnendum
aðildarfélaga Festu með könnun.
Niðurstöðurnar sýndu að sífellt
f leiri stjórnendur finna fyrir
auknum þrýstingi til að bregðast
við loftslagsbreytingum frá mis­
munandi hagaðilum. Meirihlutinn
trúir því að við getum náð alþjóð­
legum hagvexti á sama tíma og við
stöndum við loftslagsmarkmið
en þau gera sér líka grein fyrir því
að loftslagsbreytingar munu hafa
áhrif á stefnu og rekstur fyrir­
tækisins,“ segir Ísabella.
„Okkar tilfinning er sú að það
hafi orðið stökk í vitundarvakn­
ingu um loftslagsmál. Fólk er að
átta sig á því að hagkerfið gengur
ekki upp nema það sé jafnvægi á
milli þess sem við tökum og þess
sem við gefum. Sífellt f leiri vilja
vera hluti af breytingunni, sem
stuðlar að jákvæðum áhrifum á
fólk, jörð og hagsæld. Þetta eru þær
þrjár stoðir sem mynda sjálfbærni
og sem við í Festu horfum á öll
verkefnin okkar út frá.“ n
Við erum brúarsmiður og leiðarljós
Ísabella segir að með miðluninni vilji Festa lyfta upp jákvæðum skrefum sem aðildarfélög þeirra taka daglega.
FRÉTTBLAÐIÐ/ERNIR
Okkar tilfinning er
sú að það hafi orðið
stökk í vitundarvakn-
ingu um loftslagsmál.
Fólk er að átta sig á því
að hagkerfið gengur ekki
upp nema það sé jafn-
vægi á milli þess sem við
tökum og þess sem við
gefum.
Fyrirtæki og stofn-
anir sem eru aðilar
að Festu eru að móta sér
ákveðna sérstöðu með
aðildinni.
6 kynningarblað 29. mars 2023 MIÐVIKUDAGURSjálfbærni í rekStri
Harpa Júlíusdóttir heldur
utan um verkefnastjórn hjá
Festu - miðstöð um sjálf-
bærni. Stór hluti þess starfs
er að skipuleggja viðburði,
ráðstefnur og fræðslufundi,
og vinna markvisst að því
að efla vettvang sjálfbærni á
Íslandi.
Á viðburðum Festu er blandað
saman ólíkum röddum fólks sem
vinnur að sjálfbærni hér á landi og
fremstu sérfræðinga innan sjálf­
bærni á alþjóðavísu.
„Það er mikilvægt í þessari vinnu
okkar að vera framsýn og halda
vel utan um þá viðburði sem við
stöndum fyrir og þar vegur einna
mest að undirbúa vel fólkið sem
tekur þátt með okkur. Við gefum
því rými til að deila af hreinskilni
og draga ekkert undan þegar kemur
að þeim áskorunum sem blasa við
okkur sem samfélagi,“ segir Harpa.
„Við erum alltaf með það mark­
mið að rýna til gagns, vera upp­
byggileg og draga það fram sem
er til fyrirmyndar, það er af nógu
að taka. Aðildarfélög okkar eru að
vinna að mögnuðum hlutum þrátt
fyrir miklar áskoranir. Við hjá Festu
brennum fyrir því að byggja upp
sjálfbært atvinnulíf á Íslandi sem
auðgar bæði náttúru og samfélag,
sem er að fullu samkeppnishæft
og er að ganga í takt við það sem
kemur frá alþjóðlegu umhverfi,
bæði frá löggjafanum og markaðn­
um sjálfum,“ heldur hún áfram.
„Leiðandi aðilar í atvinnulíf­
inu eru til að mynda að taka upp
aðferðafræðina „Science Based
Target Initiative“. Það þýðir að
fyrirtæki eru markvisst að setja sér
stefnu og nota mælanlega staðlaða
aðferðafræði til að sanna að þau séu
í raun og veru að vinna að 1,5 gráða
takmarki Parísarsáttmálans.“
Gjörbreyta umhverfinu
Harpa nefnir lagasetningar frá ESB
sem taka gildi á næstunni hér á
landi og munu gjörbreyta umhverf­
inu þegar kemur að sjálfbærum
rekstri.
„Núna eru fram undan gríðar­
legar breytingar á lögum og reglum
hvað varðar sjálfbærniupplýsingar
og hvernig við skilgreinum grænar
fjárfestingar og rekstur. Allt mun
þetta þá stuðla að því að koma í veg
fyrir grænþvott ásamt því að veita
fyrirtækjum stór tækifæri til að
skapa sér sérstöðu á markaði ef þau
bregðast hratt við.“
Harpa útskýrir að þau lög sem
kallast Flokkunarkerfi ESB, tilgreini
sex stólpa sem rekstraraðilar þurfa
að huga að til að mega skilgreina
rekstur sinn sem sjálfbæran.
„Þú þarft að vera að vinna að
þessum stólpum að hluta til eða
sem heild, en þú þarft líka að sýna
fram á að þú sért ekki að vinna gegn
þeim í þínum rekstri. Til að mynda
mun þá ekki duga að sýna fram á
samdrátt í losun en vera á sama
tíma að sóa auðlindum, ekki að
vinna í hringrás eða brjóta á mann­
réttindum. Þessi nýju lög koma í veg
fyrir slíkt,“ segir hún.
„Það eru einnig að fara að ganga
í gildi ný Evrópusambandslög um
hvernig birta skal sjálfbærniupp­
lýsingar í ársskýrslu. Ein af þeim
breytingum er að framvegis þurfa
endurskoðendur að gefa áritun upp
á að þær séu réttar hjá þeim fyrir­
tækjum sem lögin ná yfir. Núna
eru þetta örfá fyrirtæki sem fá
slíka áritun, en með breytingunum
munu þessar kvaðir ná yfir mörg
hundruð íslensk fyrirtæki.“
Harpa segir að eitt sé áhugavert í
þessu samhengi, en það er að þó svo
að flest íslensk fyrirtæki séu lítil á
alþjóðlegum skala og falli því ekki
undir þessi lög, þá komi krafa á þau
frá atvinnulífinu sjálfu og stærri
fyrirtækjum sem þau eiga í við­
skiptum við, um að þau greini sína
framleiðslu.
„Stóru fyrirtækin eru öll í þeirri
vinnu að greina sína birgðakeðju
út frá sjálfbærni og þau þurfa að
greina sína birgja og hagaðila til að
standast lögin. Þannig fer krafan
yfir á minni fyrirtækin líka.“
Fræðslufundir og
tengslamyndun
Festa heldur reglulega fræðslufundi
fyrir aðildarfélögin og fær þá sér­
fræðinga til að ræða ýmislegt sem
snýr að sjálfbærni, meðal annars
nýju lagabreytingarnar. Festa gaf
út ítarlegan vegvísi um nýju lögin í
janúar sem er aðgengilegur öllum.
Einnig eru haldnir tengslafundir á
vegum Festu. Þá hittast meðlimir
hjá ólíkum aðildarfélögum og eiga
heiðarlegt samtal.
„Fyrirtæki og stofnanir sem eru
aðilar að Festu eru að móta sér
ákveðna sérstöðu með aðildinni,
þar læra þau af öðrum og ekki síður
mikilvægt; deila sinni vegferð,“
segir Harpa.
„Með því að deila þinni reynslu
og lausnum með öðrum á vett­
vangi Festu getur þú margfaldað
áhrif þess sem þú ert að vinna að
hjá þínu fyrirtæki. Þú ert að vinna
að lausnum og aðferðum og með
því að deila þeim til annarra innan
atvinnulífsins hefur þú tækifæri
til að margfalda samfélagsleg áhrif
þess sem þú vinnur að. Það mætti
segja að við séum ákveðið hreyfiafl
þegar kemur að því að finna
þennan samhljóm og margfeldis­
áhrif.“ n
finnum samhljóm og margfeldisáhrif
Harpa segir að markmið Festu sé alltaf að rýna til gagns. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR