Fréttablaðið - 29.03.2023, Blaðsíða 37

Sjálfbærni virðist vera hluti
af yfirskrift meirihluta við-
burða í atvinnulífinu um
þessar mundir. Gjarnan er
verið að horfa til framtíðar
og teiknuð upp glansmynd af
því hvernig Ísland verði orðið
fyrirmynd annarra þjóða,
ýmist árið 2040 eða 2050.
Kristrún Tinna Gunnarsdóttir er
forstöðumaður á skrifstofu banka-
stjóra Íslandsbanka og vinnur að
innleiðingu á stefnu bankans. Hún
hefur áður starfað meðal annars
hjá ráðgjafarfyrirtækinu Oliver
Wyman og sat í vinnuhópi um
Hvítbók um framtíð fjármála-
kerfisins. Hún segist sjálf alveg
falla í það mót, að minnsta kosti á
góðum dögum, að dreyma um og
hafa trú á þessari íslensku fram-
tíðarsýn,
„Ég hóf störf hjá Íslandsbanka
fyrir fjórum árum, sama dag og
nýtt hlutverk Íslandsbanka var
kynnt – að vera hreyfiafl til góðra
verka. Ég tengi mjög sterkt við
þennan tilgang og fátt gerir mig
meira spennta en að fá tækifæri til
að hafa jákvæð áhrif á umheiminn.
Ég er ekki ein um það og við finn-
um almennt gríðarlega mikinn
jákvæðan meðbyr frá starfsfólki
enda nær bankinn engum árangri
nema allir starfsmenn leggist á
eitt. Það er nefnilega þannig að
framlínustarfsmaður sem hittir
ótal fyrirtæki í viku hverri getur
verið mesta hreyfiaflið einfaldlega
með því að spyrja spurninga og
sýna sjálfbærnivegferð fyrirtækja
í viðskiptum áhuga. Í upphafi
vorum við kannski ögn feimin við
þetta og hrædd við að fá neikvæð
viðbrögð en reynslan undanfarið
hefur sýnt okkur að flestir taka
mjög vel í samtal um sjálfbærni
og eru oftast mjög stoltir að benda
á ýmis konar áherslur og jákvæð
skref hjá sér og sínum.“
Kristrún Tinna segir eðlilegt
að banki leggi áherslu á svona
áherslur við viðskiptavini sína.
„Það getur hreinlega komið niður
á fjármálahliðinni að huga ekki
að sjálfbærni í rekstri fyrirtækja.
Það gæti nefnilega hæglega skaðað
samkeppnishæfni íslenskra fyrir-
tækja að taka ekki sjálfbærnimálin
alvarlega því þrýstingur frá neyt-
endum um sjálfbærar vörur og
lausnir er að aukast. Á heimsvísu
segjast 44 prósent neytenda vera
tilbúnir að breyta neysluvenjum til
þess að draga úr umhverfisáhrif-
um og mikill meirihluti neytenda
í vestrænum löndum er farinn
að kynna sér sjálfbærniframmi-
stöðu þeirra vörumerkja sem þau
versla við, samkvæmt greiningu
frá Statista fyrir 2023. Ef við viljum
til dæmis selja dýrasta fisk í heimi
verður það jafnframt að vera sjálf-
bærasti fiskur í heimi því að það
er okkar tækifæri til að skara fram
úr og aðgreina okkur frá öðrum,“
segir Kristrún Tinna.
Hvað getur banki gert?
Að sögn hennar felast bæði
ógnir og tækifæri í sjálfbærni.
Ógnir í formi aukinnar áhættu;
t.d. gætu meiri ofsaveður haft
slæmar afleiðingar fyrir greiðslu-
getu viðskiptavina með beinum
hætti. Stundum sé líka talað um
umbreytingaáhættu sem sé óbein
afleiðing af t.d. skattlagningu eða
breyttum neysluvenjum, en slíkt
geti hæglega komið fyrirtækjum
í koll sem ekki hafa undirbúið
sig vel undir breyttar aðstæður.
„Mikilvægasta hlutverk banka er
að stýra slíkri áhættu og vernda
þannig þá fjármuni sem okkur er
treyst fyrir hvort sem það eru inn-
stæður eða annars konar sparn-
aður og fjárfestingar.“
Kristrún Tinna segir tækifærin
ekki síður vera spennandi því að
fyrir liggi að verulega fjárfestingu
þurfi að setja í innviði, þekkingu,
tæki og tól til þess að ná markmið-
um Íslands í loftlagsmálum. „Við
erum nú þegar komin á fullt með
að bjóða neytendum sjálfbærar
fjármálalausnir. Þau sem vilja að
sparnaður þeirra nýtist einkum
í græn og sjálfbær fjárfestinga-
verkefni geta kynnt sér sjálfbæran
sparnað Íslandsbanka og grænan
skuldabréfasjóð Íslandssjóða, IS
græn skuldabréf, sem var fyrsti
innlendi sjóðurinn í boði fyrir
sparifjáreigendur sem vilja leggja
áherslu á umhverfis- og samfélags-
mál. Þá stendur viðskiptavinum til
boða að skoða kolefnisspor byggt
á kortafærslum í Íslandsbanka
appinu en það hefur vakið lukku,
sérstaklega meðal yngri aldurs-
hópa.“
Kristrún Tinna segir Íslands-
banka bjóða græna bílafjármögn-
un með 0,75 prósentustiga afslætti.
„Það jafngildir allt að 100 þúsund
króna lægri heildarkostnaði af 3
milljón króna bílaláni til 5 ára. Við
erum líka með afslátt af húsnæðis-
lánum, ef eignin er vistvottuð, og
betri kjör á ýmsum fyrirtækja-
lánum sem uppfylla skilyrði um
að teljast sjálfbær. Sem dæmi má
nefna orkuskipti í samgöngum eða
sjávarútvegi, hringrásartengdar
vörur og ferla og vistvottaðar bygg-
ingaframkvæmdir.“
Fjármálageirinn í heild sinni
getur, að sögn Kristrúnar Tinnu,
verið öflugt hreyfiafl til breytinga.
Mikið hafi verið horft til fjármála-
geirans varðandi fjármögnun
þeirrar umbreytingar sem þurfi að
eiga sér stað til þess að ná loftlags-
markmiðum. „Staðreyndin er sú
að þessa dagana er flöskuhálsinn
ekki vilji fjármálastofnana til að
fjármagna slík verkefni, oft og
tíðum á betri vaxtakjörum en
sambærileg verkefni sem ekki
flokkast sem græn. Tregðan er að
það eru ekki nægilega mörg slík
verkefni í gangi.“
Er líklegt að fyrirheitið um Ísland
sem fyrirmynd í sjálf bærni árið
2040 rætist?
„Ísland er með yfirlýst mark-
mið um kolefnishlutleysi árið
2040 og að við verðum orðin
óháð jarðaefnaeldsneyti sem er
metnaðarfyllra en hjá mörgum
öðrum þjóðum. En framtíðarsýn
Sjálfbærni
snýst um
samkeppnishæfni
Kristrún Tinna
Gunnarsdóttir,
forstöðumaður
hjá Íslands-
banka, telur
mikilvægt að
bretta upp
ermarnar ef
Ísland á að geta
orðið fyrirmynd
í sjálfbærni.
FRÉTTABLAÐIÐ/
ERNIR
án markvissrar aðgerðaáætlunar
er ekkert annað er tálsýn. Því
miður er staðan sú að þrátt fyrir
metnaðarfull markmið Íslands
þá vantar upp á trúverðugt plan.“
segir Kristrún Tinna.
Nýjasta skýrsla Milliríkja-
nefndar Sameinuðu þjóðanna
(IPCC) undirstrikar að það
sem gerist næstu sjö árin verði
afgerandi í baráttunni við hlýnun
jarðar. Í skýrslunni kemur fram að
loftslagsbreytingar hafa alvarlegar
afleiðingar fyrir náttúru og íbúa
um allan heim og leiða til verri
heilsu, vatnsbúskapar og hnignun-
ar þeirrar náttúru sem mannkynið
byggir lífsviðurværi sitt á. „Það
liggur fyrir að börnin okkar munu
lifa í heitari og breyttum heimi
– en ákvarðanir okkar á næstu
mánuðum og misserum ráða því
hversu ólíkur hann verður,“ segir
hún.
Finn Mortensen, framkvæmda-
stjóri danska loftlagsvettvangsins
State of Green, var hér í síðustu
viku. Hann lagði mikla áherslu
að sá árangur sem hefur náðst í
Danmörku hvað varðar loftlags-
málin hafi náðst með samstöðu
– þvert á pólitíska flokka og þvert
á atvinnulífið. „Ísland er lítið land
og fyrir tilstilli smæðarinnar ætti
að vera auðveldara fyrir okkur
að snúa bökum saman og tækla
málið, en því miður óttast ég suma
daga að við séum þvert á móti að
dragast aftur úr.
Ég upplifi ekki í dag að víðtæk
samstaða sé um næstu skref í
loftslagsvegferð Íslands. Góðu
fréttirnar eru þó að vinna við
slíkt er í fullum gangi og ég ætla
að leyfa mér að vera bjartsýn um
framhaldið,“ segir Kristrún Tinna.
„Hið opinbera vinnur að því að
uppfæra aðgerðaáætlun í loftlags-
málum, til samræmis við uppfærð
markmið úr ríkisstjórnarsáttmála,
og aðildarfélög Samtaka atvinnu-
lífsins vinna að Loftlagsvegvísi
atvinnulífsins (LVA). Við Íslending-
ar erum úrræðagóð og getum svo
sannarlega þjappað okkur saman
og gert alveg hreint magnaða hluti
þegar við tökum okkur til. Ég vona
svo sannarlega að á sama tíma að
ári verði aðgerðaáætlun ríkisins og
atvinnulífsins orðin kýr-skýr og
að við séum í sameiningu komin á
fullt við að hrinda henni í fram-
kvæmd. Framtíðin er handan við
hornið og hún er í okkar höndum,“
segir Kristrún Tinna Gunnars-
dóttir. n
Það gæti nefnilega
hæglega skaðað
samkeppnishæfni
íslenskra fyrirtækja að
taka ekki sjálfbærni-
málin alvarlega því
þrýstingur frá neyt-
endum um sjálfbærar
vörur og lausnir er að
aukast.
Kristrún Tinna Gunnarsdóttir
kynningarblað 23MIÐVIKUDAGUR 29. mars 2023 Sjálfbærni í rekStri