AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.08.1996, Blaðsíða 48

Áriö 1971 var fjallað um ferðaþjónustu á Búnaðar-
þingi. Þar kom fram álit um að í ferðaþjónustu væru
miklir möguleikar fyrir bændur ef vel væri að upp-
byggingu slíkrar þjónustu staðið og áhersla lögð á
afþreyingu. Þessar hugmyndir hafa aldeilis staðist
tímans tönn og eru ennþá hafðar að leiðarljósi við
uppbyggingu á ferðaþjónustu í sveitum. Aðrar heim-
ildir frá þessum tíma sýna að þeir sem gáfu sér tíma
til þess að skoða möguleika í ferðaþjónustu á vegum
bænda sáu margslungna atvinnugrein sem gæti
orðið hagkvæm jafnt fyrir bændur sem þjóðarbúið.
STOFNUN FÉLAGS FERÐAÞJÓNUSTUBÆNDA
Það sem er athyglisvert er að menn virtust virkilega
hafa gert sér grein fyrir möguleikum í ferðaþjónustu
en eitthvað vantaði. Um leið og áhugi söluaðilans
minnkaði með breyttum áherslum þá kom það niður
á þeim bændum sem höfðu lagt sig fram og komið
upp aðstöðu. Tilraunir til þess að semja við ferðaskrif-
stofu fóru út um þúfur vegna þess hve háa þóknun
þurfti til að selja þjónustuna. Þetta sýnir hversu hættu-
legt það getur verið að veðja á einn hest sem eðlilega
hefur eigin hagsmuni að leiðarljósi. það var ekki til
neinn annar sameiningaraðili og það tók ferðaþjón-
ustubændur nokkur ár að koma sameiginlegu sölu-
og kynningarstarfi af stað aftur. Það var ekki fyrr en
árið 1980 að samtök ferðaþjónustubænda voru stofn-
uð og 1982 var ráðinn starfsmaður til að sinna mark-
aðs- og sölumálum þeirra.
í upphafi var áherslan lögð á að gefa bændum,
sem áhuga höfðu á ferðaþjónustu.nauðsynlegar
Fjöldi bæja og gistirýmis.
upplýsingar og gefa út sameiginlegan bækling. Árið
1983 kom út fyrsti bæklingur FFB og voru í honum
23 bæir. Síðan hafa bæklingar Ferðaþjónustu bænda
komið útárlegaog 1996 eru 118 bæir í bæklingnum.
Mikil þróun hefur átt sér stað í ferðaþjónustu á vegum
bænda síðan samtökin voru stofnuð. Segja má að
upphaflega hugmyndin hafi verið allt frá heimagist-
ingu að mótelum og sumarbústaðahverfum, en raun-
in var að flestir byrjuðu með að leigja út örfá herbergi
á heimilum bænda, t.d. þar sem börnin voru farin að
heiman og ónotað rými var fyrir hendi. Vart var litið á
þetta sem atvinnu því talið var að húsmóðurina myndi
nú ekki muna um að taka á móti nokkrum gestum
aukalega. f upphafi áttu bændur jafnvel í erfiðleikum
með að verðleggja og taka á móti greiðslu fyrir þjón-
ustuna, svo rík var hefðin fyrir gestrisni í sveitum
landsins.
En allt hefur þetta nú breyst í takt við nýja tíma. Breyt-
ingar síðastliðinna áratuga í landbúnaði gerðu nýja
atvinnusköpun í landbúnaði nauðsynlega og ekki leið
á löngu þar til fleiri bændur fóru að líta ferðaþjón-
ustuna alvarlegum augum. 1986 jókst áhugi bænda
fyrir þessari nýju búgrein mikið og 1987 var ráðið
fleira fólk til starfa fyrir ferðaþjónustubændur og hefur
skrifstofa þeirra verið öflug síðan. FFB hefur lagt
áherslu á að arðsemi þjónustunnar sé könnuð áður
en farið er af stað í framkvæmdir og er mönnum ráð-
lagt eindregið að hefja ekki ferðaþjónustu sem ekki
getur sýnt fram á arðsemi.
UPPBYGGINGIN
Þá kom fljótlega í Ijós að litlu einingarnar sem algeng-
astar voru í upphafi voru
ekki sérlega arðbærar.
Einnig kom í Ijós að kröfur
ferðamanna urðu æ meiri
og ástæða til þess að
huga vel að þróun og eftir-
spurn þegar hafist var
handa um uppbyggingu
nýrra gististaða á vegum
bænda. Árið 1988 var
hafinn undirbúningur að
gæðaflokkun hjá Ferða-
þjónustu bænda.Sú flokk-
un byggist að miklu leyti
á reglugerð Samgöngu-
46