AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.1999, Blaðsíða 19

RÆKTUN SAnSTARF
en ekki sundurlyndd
Svæðisskipulag fyrir höfuðborgar-
svæðið sem byggist á sameiginlegri
framtíðarsýn sveitarfélaganna og tekur
til þátta eins og þróunar byggðar og
atvinnu, landnotkunar, samgöngumála
og umhverfismála, er forsenda skyn-
samlegrar og hagkvæmrar uppbyggingar höfuð-
borgarsvæðisins. Slíkt skipulag felur í sér stefnu-
mótun til framtíðar af hálfu þeirra sem búa og
starfa á svæðinu og segir til um í hvernig sam-
félagi þeir vilja lifa. Með skipulaginu vilja sveitar-
félögin freista þess að sjá framtíðarþróunina fyrir,
bregðast við henni í tíma og stjórna þannig för og
aðstæðum en láta ekki stjórnast af stað- og tíma-
bundnum sviptivindum.
Til þess að þetta megi takast verða sveitarfélög-
in að fylgja skipulaginu eftir, gangast undir þær
skuldbindingar sem því fylgja og rækta samstarf
sitt en ekki sundurlyndi. Þetta er hægara um að
tala en í að komast, ekki síst þegar þess er gætt
að á svæðinu hefur þróast átakahefð. Það er öðru
fremur tvennt sem veldur þessu. Annars vegar sú
staðreynd að í gegnum Reykjavík liggur pólitísk
víglína og önnur sveitarfélög á svæðinu hafa
gjarnan stillt sér upp öðru hvorum megin hennar.
Oft hefur staðan verið sú að hinn pólitíski meiri-
hluti í Reykjavík hefur verið annar en í stærstu ná-
grannasveitarfélögunum, þ.e. Kópavogi og Hafn-
arfirði. Pólitísk átök lita því samstarfið og ekki
bætir úr skák þegar ríkisstjórnin blandar sér í þau
átök, beint eða óbeint. Hins vegar veldur stærðar-
munur miklu og þá sameinast sveitarfélögin á
svæðinu gegn því sem þeim finnst vera hofmóður
Reykjavíkur en Reykjavík fyrir sitt leyti reynir að
verjast því sem henni finnst vera kröfuharka og
tilætlunarsemi hinna.
Samkeppnin hefur m.a. leitt til þess að hvert og
eitt sveitarfélag skipuleggur sig sem eyland, þar
sem landnotkun og lóðaframboð er skipulagt án
tillits til þess sem er að gerast í nágrannasveitar-
félögunum og reynt er að tryggja fullt þjónustu-
framboð á öllum sviðum. Þetta hefur skapað eyð-
ur í skipulagi og komið í veg fyrir hagkvæmustu
niðurstöðu fyrir svæðið í heild. Það vantar sam-
starf og skipulag þar sem hver og einn leitast við
að nýta sínar sterku hliðar, en forðast að glíma við
viðfangsefni sem eru betur leyst af öðrum eða í
samstarfi. Svona hefur þetta verið en það er ekki
þar með sagt að svona þurfi þetta að vera. Allt
hefur sinn tíma.
17
INGIBJORG SOLRUN GISLADOTTIR, BORGARSTJORI