Bændablaðið - 23.02.2023, Blaðsíða 37

37Bændablaðið | Fimmtudagur 23. júní 2022
ríflegs meðalbús hér á landi. Þau
hafa fjölgað fé síðustu ár og hafa
áhuga á að fjölga enn frekar.
Hluti af markmiðunum sem þau
hafa sett sér innan Loftslagsvæns
landbúnaðar er að auka ekki
olíunotkun þrátt fyrir fjölgun fjár og
aukin umsvif t.d. með meiri jarðrækt
og aukinni landgræðslu.Einnig er
markmið að bæta nýtingu áburðar,
en það gera þau með nákvæmri GPS
dreifingu tilbúins áburðar og bættri
nýtingu búfjáráburðar. Einnig er
smárablöndu sáð við endurræktun
túna því notkun á niturbindandi
plöntum getur minnkað áburðar-
þörf túna.
„Þessar aðgerðir hafa haft í
för með sér minni notkun tilbúins
áburðar sem skilar sér í minni
útgjöldum,“ segir Eyþór.
Málefni sem varðar alla bændur
Þau telja nokkuð áleitið hve
landbúnaður á undir högg að sækja
í allri loftslagsumræðu. „Bændur
virðast vera svo auðvelt skotmark,
bæði hér heima og erlendis líka.
Með verkefninu erum við bæði að
skrá aðferðir og sanna árangurinn
með tölum. Við erum ekki stóra
vandamálið þegar kemur að
kolefnislosun. Eins og við sýnum
fram á erum við tæknilega séð í
bindingu. Við erum líka í verkefninu
til að sýna öðrum bændum hvað þeir
geta gert til að takmarka losun og
binda á móti þeirri losun þannig að
framleiðslan geti í það minnsta orðið
kolefnishlutlaus,“ segir Eyþór.
Samspil landbúnaðar og lofts-
lagsmála er brýnt hvernig sem á
það er litið. „Þetta snýst líka um
að lesa samfélagsandann, vera
ekki alltaf að malda í móinn heldur
sýna í verki að hlutirnir geta verið
öðruvísi. Bændur gera sér grein
fyrir að þetta er málefni sem varðar
okkur öll. Við erum að selja vöruna
okkar til almennings og við viljum
að neytendur sjái að við látum okkur
umhverfismál varða,“ segir Þórdís.
Framtíð sauðfjárræktar ber á
góma. „Ég held að þróunin verði
í takt við allt annað, að búin verði
færri og stærri. Við stefnum til
dæmis á fjölgun enda erum við
með landrými og getum fjölgað
túnum. Við erum tilbúin til að láta
sauðfjárbúskapinn verða stærri að
umfangi og vinna þar af leiðandi
minna utan bús. En við höldum að
okkur höndum með fjárfestingar
til stækkunar meðan afurðaverðið
er ekki hærra. Grundvöllur fyrir
stækkun er hækkun afurðaverðs,“
segir Eyþór.
Þórdís bendir á að vetrarfóðruðum
kindum hafi farið fækkandi á
Íslandi síðustu ár. Hugsanlega
stefni í skort á lambakjöti í búðum
og meiri eftirspurn en framboð sé
á íslenskri ull frá sauðfjárbændum
og Ístex. Eftirspurnin sé til staðar og
því hljóti að vera grundvöllur fyrir
hærra verði.
„Fólk kaupir lambafille í
kjötborði fyrir 7.600 kr/kg. Það er
meira en tíu sinnum hærra kílóverð
en bóndinn fær greitt fyrir kjötið. Af
hverju fær bóndinn ekki stærri hlut?“
Áhuginn smitar út frá sér
Hugur er í bændunum ungu og vilja
þau leggja sitt af mörkum til að bæta
hér skilyrði og ásýnd landbúnaðar
svo framtíðin verði björt og byggð
í sveitum landsins.
„Allir bændur mega hugsa
um hvernig þeir geta gert hlutina
betur, alveg sama hvort fólk sé að
gera hlutina mjög vel eða ekki,“
segir Þórdís og bendir á mikilvægi
kynbótastarfs. „Það snýst meðal
annars um betri búskaparhætti en
einnig að rækta hjarðirnar sínar
og nýta sér kynbótastarfið sem
verið er að stunda í sameiginlegum
tilgangi og gagnast okkur öllum í
erfðaframförum og meiri afurðum
í framtíðinni.“
Eyþór brýnir mikilvægi snyrti-
mennsku í sveitum og fagmennsku
í hvívetna.
„Ég væri alveg til í að það sé tekið
með inn í gæðastýringuna að það sé
snyrtilegt á bæjum. Það er ljótt að
sjá rusl og plast á girðingum og fátt
fer meira í taugarnar á bændum en
búskussar, því þeir sverta orðspor
greinarinnar. Einn getur skemmt
fyrir svo mörgum.“
Þau telja verkefni eins og
Loftslagsvænn landbúnaður gott
leiðarstef inn í framtíðina.
„Svona verkefni getur fengið aðra
til að hugsa. Því fleiri sem taka þátt í
því leiðir til þess að fleiri nágrannar
sjá hvað hægt sé að gera. Oft getur
áhuginn kviknað og smitað út frá
sér og orðið kveikjan að jákvæðum
breytingum,“ segir Eyþór.
Jafningjafræðslan er nefnilega
ákveðinn lykill. „Þó fræðsla hjá
ráðgjöfum sé góðra gjalda verð,
þá á maður stundum til að leiða
hjá sér það sem spekingarnir segja,
en svo hlustar maður af miklum
áhuga á nágranna eða kunningja
sem eru í kaffi hjá manni. Stundum
eru hlutirnir gerðir á ákveðinn
hátt í langan tíma og manni finnst
það bara eðlilegt. En með svona
samstarfsverkefnum þá sér maður
hvað aðrir eru að gera og það opnar
augu manns fyrir því að hægt er
að gera hlutina öðruvísi. Það
má alltaf læra af næsta manni,“
segir Þórdís.
Bustarfellsbændur leggja mikið upp úr vali á lífgimbrum á haustin. Við valið
þarf að skoða lambadóma, kynbótamat, ætterni og frammistöðu foreldra og
systkina. Ekki má svo gleyma fegurð á velli.
Víðtæk landgræðsla og skógrækt er meðal viðfangsefna Bustarfellsbænda. Hér er Eyþór Bragi að planta trjám í
dalnum fyrir innan bæinn. Mynd / Aðsend
Þrátt fyrir ungan aldur er Erna Diljá strax orðin liðtæk í búskapnum.
„Ég held það myndi vanta stóran hluta af sjálfum mér ef veruleikinn snerist
ekki um þessi árstíðabundnu verkefni sem fylgir sauðfjárbúskap,“ segir
Eyþór Bragi.