Bændablaðið - 23.02.2023, Blaðsíða 59

59Bændablaðið | Fimmtudagur 23. febrúar 2023
Fjarðabyggð hefur auglýst til
sölu ljósleiðarakerfi (væntanlega
ljósleiðaranet) í Breiðdal með
samtals 40 notendum. Það
væru alvarleg mistök að selja
ljósleiðaranetið.
Forvitnilegt
væri að vita hvers
vegna Fjarða-
byggð telur það
þjóna hags-
munum íbúanna
og sveitarfélags-
ins að selja ljós-
leiðaranetið.
Því miður
hefur það áður gerst að sveitarfélög
hafa selt ljósleiðaranet sem byggð
voru með fjárframlögum frá
íbúum, viðkomandi sveitarfélagi og
Fjarskiptasjóði á brot af byggingar-
kostnaði. Hvers vegna? Rök sem hafa
heyrst til stuðnings sölu eru þau að
flókið sé að reka ljósleiðaranet og
ekki á færi nema fjarskiptafélaga þar
sem sérþekking er til staðar. Einnig
hefur heyrst að rekstur ljósleiðaranets
sé fjárhagslega óhagkvæmur og að
rekstur ljósleiðaranets sé ekki eitt af
lögbundnum hlutverkum sveitarfélaga.
Hér á eftir verður undið ofan af
áðurgreindum rökum.
Einfalt að reka ljósleiðaranet
Varðandi rekstur ljósleiðaraneta er
mikilvægt að greina á milli ljós-
leiðaraþráðanna annars vegar (ljós-
leiðaranet) og endabúnaðar hins vegar
(ljósleiðarakerfi). Sveitarfélögin eiga
að eiga ljósleiðaraþræðina en ekki
koma nálægt rekstri endabúnaðar
(ljósleiðarakerfi).
Rekstur endabúnaðar ljósleiðara
krefst sérþekkingar og á að vera
á forræði fjarskiptafélaga. Ljósleiðara-
þræðirnir sjálfir eru hins vegar
einfaldir í rekstri. Það þarf enga
sérþekkingu til að reka þá. Líkja má
rekstri þeirra við rekstur vatnsveitu.
Mörg sveitarfélög reka vatnsveitur
með sóma. Í báðum tilvikum þarf
að vita hvar lagnirnar liggja, halda
þarf utan um gögn varðandi legu
og ef rof verður á lögn eru kallaðir
til starfsmenn sveitarfélags og/eða
verktakar sem sjá um að gera við
bilunina. Öll gögn um lagnir og
fasteignir, vegi o.s.frv. eru vistuð
hjá byggingarfulltrúum viðkomandi
sveitarfélags. Eðlilegt er að gögn um
legu ljósleiðara ásamt upplýsingum
um tengingar og fjölda þráða liggi því
hjá byggingarfulltrúanum.
Hætt við sölu í Hvalfjarðarsveit
Árið 2014 var byggt ljósleiðaranet
í Hvalfjarðarsveit. Kostnaður var
340 milljónir króna. Sveitarstjórnin
tók síðar ákvörðun um selja kerfið. Í
útboði bárust tvö tilboð og var hærra
tilboðið 82 milljónir. Sveitarstjórn
hugðist selja kerfið árið 2019 á
hrakvirði, en þá risu íbúar upp og
mótmæltu og svo fór að sölunni var
aflýst vegna þrýstings frá íbúum.
Helstu rök fyrir sölu voru að
rekstur ljósleiðara væri ekki eitt af
lögbundnum hlutverkum sveitarfélaga
og einnig að tap væri á kerfinu
þrátt fyrir að 240 notendur greiddu
mánaðargjöld. Hvernig mátti það
vera? Með bókhaldsbrellum var sýnt
fram á tap því kerfið var afskrifað á
aðeins 7 árum!
Ljósleiðara ætti hins vegar að
afskrifa eins og um fasteign væri
að ræða, á 40-60 árum. Varðandi
lögbundnar skyldur sveitarfélaga þá
er það vissulega rétt að sveitarfélög
eru ekki lögbundin til að reka
ljósleiðarakerfi, en það er hins vegar
siðferðileg skylda sveitarfélags
að gera búsetuskilyrði sem best
fyrir íbúa sína.
Aðgangur að ljósleiðara er tví-
mælalaust eitt mikilvægasta búsetu-
skilyrði í dreifbýli (og þéttbýli) í dag.
Ljósleiðaranet byggð fyrir almannafé
hafa verið seld fjarskiptafélaginu
Mílu á hrakvirði undanfarin ár.
Slík meðferð á jafnmikilvægum
innviðum er afleit og eins meðferðin
á almannafé og framlagi íbúa. Þegar
búið er að selja ljósleiðaranet hafa
sveitarstjórn og íbúar ekkert um t.d.
gjaldskrá að segja. Kaupanda er í lófa
lagið að hækka verð að vild. Hér skal
einnig minnt á að fjarskiptafyrirtækið
Míla er nú í erlendri eigu.
Að lokum vill undirritaður hvetja
íbúa í Breiðdal til að mótmæla
harðlega sölu á ljósleiðaranetinu
sem þeir hafa greitt fyrir ásamt
sveitarfélaginu og skattborgurum í
gegnum Fjarskiptasjóð.
Ingólfur Bruun,
framkvæmdastjóri
Betri Fjarskipta ehf.
Ingólfur Bruun. Breiðdalsvík við mynni Breiðdals. Mynd / Wikipedia
Nú er komið að endurskoðun búvörusamninga og
þarf að huga að tilvist bænda í þeim samningum,
en málið snertir fæðuöryggi og byggðastefnu
þjóðarinnar.
Nær sjaldan í seinni tíð hefur
fæðuöryggi þjóðarinnar skipt
okkur Íslendinga meira máli eins og
nú, ófriður í Evrópu vegur þar þungt
í umræðunni, víða eru menn farnir að
finna fyrir vöruskorti og hækkandi
verði á allri hrávöru.
En hvað þýðir þetta
orð, fæðuöryggi?
Þegar talað er um fæðuöryggi samkvæmt skilgreiningu
matvælaráðneytisins þá er átt við að allt fólk, á öllum
tímum, hefur raunverulegan og efnahagslegan aðgang að
nægum, heilnæmum og næringarríkum mat sem fullnægir
þörfum þess til að lifa virku og heilsusamlegu lífi.
Núverandi búvörusamningar tóku gildi 1. janúar
2017. Þeir eru gerðir milli ríkisins og Bændasamtaka
Íslands en þar er fjallað um stjórn á framleiðslu búvara
og framlaga til landbúnaðarins af hálfu ríkisins, framlög
á fjárlögum vegna búvörusamninganna í ár hljóða
upp á 17,2 milljarða króna, nautgriparækt fær um 8,4
milljarða, sauðfjárrækt 6,2 milljarða, garðyrkja um
rúman milljarð og svo erum við með rammasamninginn
sem hljóðar upp á 1,5 milljarða króna.
Rammasamningur á að taka utan um jarðræktarstyrki,
og nýliðun svo fátt eitt sé nefnt. Búvörusamningarnir
gilda í 10 ár með tveimur endurskoðunarákvæðum, fyrst
árið 2019 og nú stendur þessi síðari endurskoðun fyrir
dyrum 2023. Staðreyndin er sú að krefjandi tímar eru
fram undan í landbúnaði með hækkun á öllum aðföngum
til bænda.
Einnig verðum við að horfast í augu við þá
staðreynd að meðalaldur bænda er um 60 ár og
nýliðun lítil í bændastéttinni. Leggja þarf aukið fé til
búvörusamninga að mínu mati til að stuðla að tilvist
bænda í íslenskum landbúnaði. Einnig þarf að setja
aukið fé í rammasamninginn og vinna markvisst
að því að hvetja ungt og kraftmikið fólk til starfa
í landbúnaði.
Við vitum það, Íslendingar, að kjötið sjálft er engu líkt
og einstakt á heimsmælikvarða. Þar spila saman aldalöng
ræktunaraðferð íslenskra bænda og óspillt íslensk náttúra.
Einnig hef ég áhyggjur af stöðu kjúklingabænda,
því nú berast okkur fregnir af því að innflutningur á
kjúklingakjöti frá Úkranínu hafi verið í kringum 80 tonn
á síðasta ári. Í júní sl. lagði fjármála- og efnahagsráðherra
fram frumvarp til laga um breytingu á tollalögum sem
fólu í sér tímabundna einhliða niðurfellingu tolla á vörur
sem eru upprunnar í Úkraínu.
Þar er um að ræða hreina tollaniðurfellingu án
fyrirvara, formaður deildar kjúklingabænda hjá
Bændasamtökunum kveðst uggandi yfir þeim áhrifum
sem innflutningur frosins, úrbeinaðs kjúklingakjöts frá
Úkraínu getur haft á framtíð alifuglabænda.
Ég skora því á samflokksmenn mína, þingmenn og
ráðherra Framsóknarflokksins að setja þessi mál á dagskrá
og standa vörð um sérstöðu íslenskra bænda. Einnig að
beita sér fyrir því að þessi endurskoðun búvörusamninga
tryggi styrkari stoð undir dreifða búsetu og fæðuöryggi
íslensku þjóðarinnar.
Anton Guðmundsson,
oddviti Framsóknar í Suðurnesjabæ.
Anton
Guðmundsson.
Endurskoðun búvörusamninga
og aukinn innflutningur á kjöti
Um sölu á ljósleiðara-
netum í dreifbýli
TIMBUR EININGAHÚS
Sími: 893 3022 einingar@einingar.is
www.einingar.is

Dagskrá :
1. Setning og kosning starfsmanna fundarins.
2. Formaður leggur fram skýrslu stjórnar um störf félagsins
á síðasta starfsári.
3. Gjaldkeri leggur fram endurskoðaða reikninga félagsins
til samþykktar, skoðaða af skoðunarmönnum félagsins.
4. Skýrslur nefnda.
5. Kosning aðalstjórnar, varastjórnar og skoðenda, skv. 6. Gr.
• Kosið um stöðu gjaldkera, ritara og tveggja meðstjórnenda.
6. Kosning fulltrúa félagsins á ársþing L.H. og héraðsþing HSK skv. 15. gr.
7. Lagabreytingar sé þess óskað, skv. 16. gr.
8. Ákvörðun félagsgjalds.
9. Fjárhagsáætlun fyrir næsta starfsár lögð fram.
10. Önnur mál sem félagið varðar.
Hestamannafélagið Jökull
boðar til aðalfundur í félagsheimilinu Borg
í Grímsnesi miðvikudaginn 1. mars kl. 20:00
Hvetjum félaga til mæta
og kynna sér starfsemina hjá félaginu okkar!
Stjórn Hestamannafélagsins Jökuls
SOCKS2GO.IS
Ekta bambus sokkar,
ekkert viskós.
Þú finnur muninn.
SOCKS2GO
info@socks2go.eu
s. 831-8400
www.socks2go.is
Fást einungis á heimasíðunni okkar
og í Herrahúsinu Ármúla.
Til sölu 68,5m2 iðnaðarbil
til afhendingar strax
í Breiðamýri 3, Selfossi.
Allar nánari upplýsingar veitir
Loftur Erlingsson, löggiltur fasteignasali
S: 896 9565, loftur@husfasteign.is