Bændablaðið - 23.02.2023, Blaðsíða 42

42 Bændablaðið | Fimmtudagur 23. febrúar 2023
LÍF&STARF
Á Torfastöðum í Fljótshlíð er
Rússajeppi af árgerð 1956.
Hann er því einn af þeim elstu
á landinu þar sem Bifreiðar
og landbúnaðarvélar hófu
innflutning á GAZ Rússajeppum
í nóvember 1955.
Jeppinn var með tréhúsi sem
smíðað var utan um stálgrind af
Kaupfélagi Árnesinga fyrir fyrsta
eigandann. Sá hét Einar og bjó á
Selfossi og seldi Baldri Árnasyni,
bónda á Torfastöðum, jeppann
árið 1965.
„Þegar hann kom á bæjarhlaðið
settist ég náttúrlega undir stýri og
fór að prufa hvað væri hægt að
brúka þetta. Ég notaði hann alveg
upp frá því og hann fór í gang
seinast sumarið 1989,“ segir Árni
Baldursson, en hann var fimmtán
ára þegar faðir hans keypti bílinn.
Þetta var aðalbíllinn á heimilinu
þangað til að Baldur keypti sér
Subaru á níunda áratugnum.
„Hann var aðallega notaður
á kvennafar og til að slóðadraga
túnin. Á þessum bíl fiskuðum
við bræðurnir allir eiginkonurnar
okkar. Þær voru svo kátar að fá
að sitja í svona þægilegum bíl.
Hann fékk þann heiður að færa
allar eiginkonurnar okkar heim
að Torfastöðum í kaffi hjá múttu
gömlu. Við í Torfastaðahverfinu
vorum með Rússajeppa af því að
kommúnistarnir eru fæddir og
uppaldir í sveitinni minni heima,“
segir Árni, en hann bætir við að
bílarnir hafi einnig verið þægilegir
og notadrjúgir á góðu verði.
Mjúkir en bilanagjarnir
„Hann ók mjög vel þó það væru
þvottabretti undir – ef dempararnir
voru í lagi þá haggaðist hann
ekkert. Þetta var frábær akstursbíll
en hann var hæggengur – fór
helst ekki yfir 70. Það þurfti að
skipta um gíra þegar ekið var
upp brekkur,“ segir Árni. Þessi
bíll tók átta manns í sæti, en tveir
sátu fram í og sex sátu á móti hvor
öðrum á bekkjum aftur í.
„Þeir voru bilanagjarnir.
Vélarnar voru lélegar í þeim þar
sem ventlarnir vildu brenna. Þeir
þurftu töluvert aðhald til að duga
lengi. Drifin voru veik í þeim –
það þurfti gjarnan að endurbyggja
þau. Bremsubúnaðurinn var
sæmilega hannaður. Annars voru
þetta svo notadrjúgir bílar að
þegar menn voru búnir að sætta
sig við þá vildu þeir ekkert annað.
Þessi bíll á sér sögu, en núna er
hans ævi orðin býsna löng. Hann
er enn þá ofanjarðar og ég er alltaf
að gráta yfir því á kvöldin að ég
skuli ekki koma honum aftur af
stað. Hann var í stöðugri notkun
á meðan hann snérist og hafði
ágætt viðhald lengi vel – en svo
dagaði hann uppi fyrir tóman
trassaskap. Það er ömurlegt að
sjá hann greyið.
Hann varð fyrir svo miklu
hnjaski í rokinu 91 – þá fauk af
honum þakið. Það var farið að
gefa sig af elli og fúa og vindurinn
var ekkert eðlilegur. Síðan hef ég
ekki komist í að hreyfa við honum.
Hann stendur úti greyið – þetta er
ömurleg ævi fyrir einn bíl.
Fór á hvolf ofan í skurð
Allar hans ferðir voru ævintýra-
ferðir því það var aldrei farið úr
hlaði öðruvísi en það yrði einhver
ævintýrasaga – jafnvel þótt það
væri bara farið til að kaupa brauð
í kaupfélaginu. Þá kom maður við
hjá kunningjum og fékk sér kaffi
og úr því spunnust oft ofsalega
harðar umræður og deiluefnin
yfirleitt pólitík.
Hann var afskaplega farsæll
þessi bíll. Hann tjónaði ekki
aðra bíla og lenti ekki í neinum
óhöppum. Það snérust þó einu
sinni upp á honum hjólin þegar
eldri bróðir minn fór út af í
beygjunni heima á afleggjara.
Hann gleymdi að taka beygjuna
og fór ofan í skurðinn og valt
alveg um þannig að hjólin snéru
upp. Það sá ekkert á bílnum því
það voru mjúkir graskantar báðum
megin og bróðir minn fór út um
afturhurðina. Svo var bíllinn réttur
af og keyrður áfram heim,“ segir
Árni, en það brotnuðu ekki einu
sinni rúður.
Vildi ekki öðruvísi jeppa
Aðspurður hvort hann hefði viljað
fá sér jeppa af annarri tegund segir
Árni að það hafi ekki komið til
greina. „Land Rover var nefndur
„fóstureyðingatæki“ því hann var
svo hastur. Willysinn var svo lítill
að það komust of fáir inn í hann.
Svo var afleitt að eiga Austin Gipsy
af því að þeir komust ekkert áfram.
Rússinn hafði þá vinninginn því
hann komst aðeins hraðar.
Árið 1987 fóru stimpilhringir
í bílnum og segir Árni að upp frá
því hafi notkunin á bílnum minkað
talsvert. Hann gat ekki keypt nýja
varahluti þar sem umboðið var
hætt að sinna þessum bílum.
„Ég kann að gera við þetta allt
saman. Hvur veit hvað maður á
eftir að lifa.“ /ÁL
Saga vélar:
Notaður í slóðadrátt
og kvennafar
Rússajeppinn á Torfastöðum átti farsælan feril þangað til að húsið fauk
í roki 1991. Mynd / Aðsend
Frá Ölfusi:
Við stjórnvöl félags eldri borgara í Ölfusi sitja
þau: Halldór Sigurðsson formaður, Rán Gísladóttir
varaformaður, Jón H. Sigurmundsson gjaldkeri,
Guðrún S. Sigurðardóttir ritari og meðstjórnendurnir
þau Guðfinna Karlsdóttir, Sigurður Bjarnason og
Ingvi Þorkelsson.
Mikið er um að vera árið um kring og finna má
sér ýmislegt til hugarhægðar. Til að mynda félagsvist,
bridge, prjónaklúbb, konukvöld, karlaspjall og boccia
auk þess sem haldið er bingó. Farið er í ferðir að vori
og hausti auk hinnar hefðbundnu klúbbastarfsemi
félagsins. Vorferðin er þriggja nátta ferð, farin í
júnímánuði undir stjórn ferðanefndar. Ferðanefndin
sér um að skipuleggja ferðir, gististaði auk þess sem
hún stendur fyrir daglegum skemmtiatriðum við
mikinn fögnuð.
Að hausti eru nærsveitir Ölfuss heimsóttar, ferðast
er um í rútu, áhugaverðir staðir heimsóttir auk þess
sem matast er saman. Til viðbótar við þessar tvær er
svo árleg menningarferð þar sem farið er á handverks-
og listsýningar annarra eldri borgara og félög
þeirra heimsótt.
Þorranum var svo blótað nýverið með góðri
þátttöku félaganna en þar var bæði upplestur og
söngur auk þess sem borðaður var hefðbundinn
þorramatur. Margt er svo fram undan í félagsstarfinu
og í vor verður farin hin árlega vorferð félagsins sem
að þessu sinni verður til Vestmannaeyja.
Fjölbreytt og lifandi félagsstarf er öllum
nauðsynlegt og vonandi verður þátttaka félaga góð
í vetur auk þess sem nýir félagar eru alltaf velkomnir.
Frá Seltjarnarnesi:
Á haustdögum árið 2015 var fyrsta stjórn nýstofnaðs
félags eldri borgara Seltjarnarness kosin á þingi eldri
borgara bæjarfélagsins.
Eru félagar í dag um 150 talsins og ef litið er á
stundatöflu þeirra er ekki annað hægt að segja en mikið
sé um að vera sem hentar margbreytilegum hóp – en hana
má finna á Facebook-síðu félagsins. Í pósti formannsins,
Kristbjargar Ólafsdóttur, á samfélagsmiðlinum Facebook,
vill hún hvetja sem flesta bæjarbúa til þess að ganga til
liðs við félagið.
Undir þetta tekur gjaldkerinn, Sigríður Ólafsdóttir,
sem bætir við að alls eru í bæjarfélaginu um 8-900 manns
sem eru orðnir sextugir og eldri þannig þar er stór hópur
sem mætti gjarnan líta við og gerast félagar. Helst væri
best að heildartala félaga væri ekki færri en 300 svo hægt
væri að koma tveimur fulltrúum á þing Landssambands
eldri borgara. Þar eru málefni eldri borgara rekin og
þangað er árgjald borgað – krónur 2.500.
Forstöðumaður félagsins, Kristín Hannesdóttir, sendir
kveðju; Þegar ég kom að starfinu árið 2011, þá ráðin af
bænum til að sjá um félagsstarfið var markmiðið að bjóða
upp á fjölbreytt starf alla virka daga vikunnar þar sem
allir gætu fundið eitthvað við sitt hæfi. Aðalmarkmiðið
hefur verið að finna jafnvægi milli hreyfingar, eflingar
huga og handa og svo félagslegrar samveru þar sem geta
og færni hvers og eins fær að njóta sín. Auk þess sem talið
var hér upp ofar erum við með ákveðna viðburðadagskrá
þar sem við förum í leikhús, höldum skemmtikvöld þar
sem við bjóðum upp á mat, fáum til okkar skemmtikrafta,
förum í leikhús, á tónleika, heimsóknir og fáum til okkar
ýmsa gesti, ferðalög ýmiss konar, allt frá bæjarferðum og
menningarferðum og þá endum við allar ferðir á kaffihúsi
og allt til langferða ýmiss konar, höfum heimsótt alla
landshluta farið inn á hálendi og upp á jökla.
Það má nefna það að á liðnum árum höfum við farið
í Landmannalaugar, til Vestmannaeyja, á Eyjafjallajökul
og Langjökul. Þess má geta að dagskráin hjá okkur er
í gangi allan ársins hring. Dagskrárblaðið er gefið út
og dreift til allra 67 ára og eldri þ.e. tímabilið janúar
–júní, september–desember. Ungmenni á vegum
bæjarvinnunnar sjá svo um dagskrána yfir sumartímann
þ.e. frá miðjum júní fram í miðjan ágúst. Því miður var
ekkert félag eldri borgara á Nesinu þegar ég byrjaði,
en nú hefur verið stofnað bæði öldungaráð og félag
eldri borgara á Seltjarnarnesi. Með því sjáum við fram
á meiri þátttöku þeirra og samvinnu, bæði hvað varðar
afþreyingu, félagsmál og ýmis hagsmunamál eldri fólks.
Hægt er að ná í Kristínu í símum 893 9800 og
595 9147. Einnig á netfanginu kristin.hannesdottir@
seltjarnarnes.is
Frá þorrablóti félags eldri borgara í Ölfusi.
Í lokahnykknum á kynningu félagsstarfs eldri borgara
víðs vegar um landið fáum við upplýsingar um það sem
um er að vera í Ölfusinu svo og á Seltjarnarnesi.
Gaman hefur verið að fá að sjá hversu öflugt félagslíf
er á landsvísu hjá þeim sem sextíu ára eru og eldri – fjör,
gleði og framtakssemi í hvívetna.
- Við viljum leiðrétta nafn Valgerðar Sigurðardóttur,
formanns eldri borgara Hafnarfjarðar, frá síðasta blaði,
en þar var hún nefnd Valgerður Sverrisdóttir.
Að lokum þökkum við á Bændablaðinu auðsýndan
áhuga þeirra sem talað var við, myndsendingar, texta
og annað. /SP
Félgsstarf eldri borgara:
Gleði í hvívetna
Þær vinkonurnar Sigríður Guðnadóttir og Ester Hjartardóttir.
Sigríður, eiginkona formanns skemmtinefndar, Sigurðar
Jónssonar og Ester, eiginkona Halldórs Sigurðssonar,
formanns félags eldri borgara í Ölfusi.
Eldri borgarar Seltjarnarness eru einstaklega hressir og skemmtilegir!