Jökull


Jökull - 01.01.2019, Síða 45

Jökull - 01.01.2019, Síða 45
Einarsson 1766: This longest eruption of Hekla in Historic times began in the morning of April 5 and lasted for 23 months. It was preceded by earthquakes. According to a report by bishop Hannes Finnsson the earthquakes were felt all through the night before the eruption be- gan, around 03:30. He also mentions a long-term precursory phenomenon, that all the streams in the Hekla area got smaller during the previous two years. Withering vegetation was also mentioned (Thorarins- son, 1967). 1845: An eruption began on September 2 and became visible around 10h. Weak trembling of the ground was noticed less than one hour befor the visible erup- tion. The detailed report of this eruption was written by Oddur Erlendsson at Þúfa (Figure 4) in Landssveit (Thorarinsson, 1967). „. . . Að ofanverðum dagmálum fór í einu vetfangi að heyrast dunur og ofsa niður í austri með þvílíkum undirgángji, að jörð iðaði við undir fótum manna, var niður þessi því líkastur, sem menn stæði undir ógurlegustu árgljúfrum, eða stríðasta öldufalls hljóð, fundu þeir sem voru í húsum inni hæga jarðskjálpta 3 eða 4 þar er næst var fjöllum, en ekki nema einn, þar er fjær var, en þeir er úti voru að verkum staddir, urðu þess ei varir. Sló þá upp á austur landnorður loptið blásvörtum myrkva æði miklum . . . “ The timing of this description is not very precise. The wording „ofanverð dagmál“ may be take to mean „well after 9 AM“. In another report it is mentioned that the eruption column was seen at 10 AM. The pre- cursor time is therefore likely to be shorter than one hour, probably considerably shorter. It is stated that the earthquakes were not felt by people at work out- side. This would suggest a value of III on the Mercalli Intensity Scale. The nearest farms were at distance of 15 km, so the magnitude of the earthquakes was not much more than 3. 1878: The eruption began on February 27 accompa- nied by strong earthquake activity. Continuous activ- ity was felt in the neighbouring areas from 15h until 5h the following morning (Thoroddsen, 1925; Peder- sen et al., 2018). Earthquakes were felt at least as far as 75 km from the eruption site. The eruption site was at Krakatindur (Figure 4), about 9 km east of the sum- mit of Hekla and 23 km from the nearest inhabited area. Fire was seen at 18–19h and appears to have in- creased strongly around 20h following a strong earth- quake. After that the seismicity gradually decreased but the visible fire slowly increased. 1913: An eruption began on a 5 km long fissure at Mundafell (Figure 4), some 6 km east of Hekla on April 25 at about 6h, preceded by vigorous earthquake activity for three hours (Bárðarson, 1930; Pedersen et al., 2018 ). The earthquakes were widely felt, the strongest ones also in Reykjavík (Figure 1) at the dis- tance of 120 km. About 10 hours later another erup- tive fissure, about 5 km long, opened up at Lambafit (Figure 4), 12 km NE of the first one. Both fissures produced basaltic lava with only minor ash. The erup- tion on the first fissure apparently only lasted about 24 hours, but the second one remained active until May 19 (Bárðarson, 1930). 1947: The latest (so far) of the large eruptions of Hekla began on March 29 without a significant warn- ing. The estimated time of the beginning is 06:41, but nine minutes later an earthquake occurred that was felt over a large part of SW-Iceland (Thórarinsson, 1967). A summary of Hekla eruptions with documented seismicity is in Table 2. Data on the five latest erup- tions are based on instrumental observations and in- cluded for comparison (Einarsson, 2018). The gen- erally low seismic activity associated with histori- cal Hekla eruptions is remarkable and is consistent with the findings of Soosalu and Einarsson (2005) for recent eruptions of Hekla. Exceptions are erup- tions outside the main edifice of Hekla, such as 1554, 1725, 1878, and 1913. The last two, at least, were lava eruptions from eruptive fissures. These eruptions may have a strong tectonic component reflecting the unique tectonic position of Hekla at the intersection between the Eastern Volcanic Zone and the South Ice- land Seismic Zone. Two of the bookshelf faults of the SISZ transform were identified beneath the Hekla edifice by Soosalu and Einarsson (2005) extending into adjacent areas. These are potential source faults of larger earthquakes. The difference in seismic be- haviour between eruptions originating from the main edifice and those occurring in the surrounding areas was noted by e.g., Thorarinsson (1970). The „proper“ Hekla eruptions were generally preceded by weak 44 JÖKULL No. 69, 2019
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.