Jökull


Jökull - 01.01.2019, Blaðsíða 58

Jökull - 01.01.2019, Blaðsíða 58
The 2011 unrest at Katla volcano cic eruptions are not reported since then, possibly in- dicating a substantial change in the plumbing system caused by the Eldgjá eruption (Óladóttir et al., 2008). In historical times, Katla has been the most pro- ductive volcanic system in Iceland in terms of magma volume erupted (Thordarson and Larsen, 2006). It has generated observable subaerial eruptions fairly regu- larly at a rate of 1–3 eruptions per century, with re- pose periods ranging between 13 and 98 years, and averaging 47 years since AD 1500 (Larsen, 2000). Recent activity The last eruption to break the ice surface was an ex- plosive basaltic eruption in 1918 that produced a ∼14 km high eruptive plume and tephra fallout (0.7 km3), accompanied by a massive jökulhlaup that deposited a large volume of juvenile eruptive materials. The erup- tion site was located near the south rim of the caldera beneath ∼400 m of ice (Eggertsson, 1919; Sveinsson, 1919; Larsen, 2000). Periods of elevated seismicity, not associated with eruptive activity, occurred at Katla in 1967 and 1976– 77 inside the caldera and at Goðabunga (Einarsson, 1991). Two minor subglacial eruptions, but with no subaerial tephra emission, may have occurred in June 1955 and July 1999. The 1955 event took place near the eastern rim of the caldera (Figure 2) where two shallow ice cauldrons formed and a small jökulhlaup drained from south-east Mýrdalsjökull (Thorarinsson, 1975). In 1999, a new ice cauldron formed on the glacier (Guðmundsson et al., 2007) and a jökulhlaup was released from Sólheimajökull (Sigurðsson et al., 2000; Roberts et al., 2003), associated with earth- quakes and bursts of tremor. From 1999 to 2004, GPS measurements on nunataks exposed along the caldera rim revealed steady uplift of the volcano, interpreted to result from 0.01 km3 of magma accumulation (Sturkell et al., 2006, 2008). Consequently, Guðmundsson et al. (2007) showed that increased geothermal heat output occurred in 2001–2003 based on the evolution of ice cauldrons, together with the increased seismicity and ground uplift. However, a recent study by Spaans et al. (2015) reported that the uplift may be due to glacial isostatic adjustment as a consequence of mass loss of Iceland’s ice caps. JULY 2011 UNREST A significant, general increase in seismicity started at Katla in July 2011 and lasted until winter 2011. This followed a period of uplift of most ice cauldrons on Mýrdalsjökull (11–12 m at cauldron 16) between Au- gust 2010 and July 2011, resulting from water accu- mulation under the glacier (Guðmundsson and Sólnes, 2013). The seismicity intensified especially in the south- ern sector of the caldera and culminated with a 23- hour tremor burst on July 8–9th (Sgattoni et al., 2016b, 2017). No signs of eruption breaking the ice were observed, but a ∼18 million m3 jökulhlaup drained from Kötlujökull and some ice cauldrons deepened in the southern and eastern parts of Mýr- dalsjökull (Figure 2). The jökulhlaup swept away the bridge over Múlakvísl river early in the morning of July 9th. This coincided with a clear flood-related tremor phase lasting around 5 hours. Two main tremor sources were identified in the southern and eastern caldera, corresponding to the active cauldrons, and were interpreted to be associated with either geother- mal or magmatic processes (Sgattoni et al., 2017). At the same time, a new earthquake source be- came active on the southern flank near the Gvendarfell ridge, at the edge of the glacier (Figure 2). This seis- micity consists of long-period events with an emer- gent P wave and an unclear S wave, and has a peculiar temporal pattern characterized by regular inter-event times modulated by a seasonal correlation. Due to their temporal pattern and the depth distribution of the hypocentres (Sgattoni et al., 2016a), they are inferred to relate to volcanic rather than glacial processes. The events locate in the shallow subsurface between 0.5 and 0.9 km depth, but the depth is marginally re- solved to differ from zero. The size of the cluster in- ferred from relative location is on the order of 100 me- ters (Sgattoni et al., 2016a). Both magmatic and hy- drothermal processes are considered possible (Sgat- toni et al., 2016a,c). EARTHQUAKE ACTIVITY 1998–2015 Catalogue data from the Icelandic Meteorological Of- fice (IMO) give an overview of the seismic activity at Katla during the period 1998–2015, as a framework JÖKULL No. 69, 2019 57
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.