Jökull


Jökull - 01.01.2019, Síða 66

Jökull - 01.01.2019, Síða 66
The 2011 unrest at Katla volcano this activity. More likely, this pattern of radial fault- ing and (rhyolitic) dyking is a feature of the Katla vol- canic stress field (e.g. Burchardt et al., 2018), not of purely tectonic activity. The presence of a number of rhyolitic intrusions around the Gvendarfell ridge is indicative of a main area of lateral magma supply and flank eruption during the eruptive history of Katla. A similar information can be derived from the general radial dip around the Gvendarfell ridge of the hyalo- clastic deposits observed along its middle-lower sides. No radiometric ages are available for these prod- ucts, which makes it not possible to define chrono- logically the rhyolitic and tectonic activity identified along the Katla’s southern flank around Gvendarfell. The proposed interpretation of lavas erupted in sub- glacial to subaerial environmental conditions suggests that these lavas were most likely emplaced before (or during) the Last Glacial Maximum (LGM), that oc- curred in Iceland around 21 ka BP (Norðdahl, 1991). This corresponds to a generic pre-Holocene age as suggested by Lacasse et al. (2007) and Jóhannesson and Saemundsson (2009). This is also coherent with the presence of deep ravines that were most likely eroded by retreating glacier streams after the LGM. However, the possibility that volcanic and tectonic processes have been active in the Gvendarfell area during the Holocene cannot be ruled out. The features of the deposits exposed in the area of Gæsavatn are those of basaltic, palagonitized prod- ucts of dilute pyroclastic density currents (PDC) and ballistic fallout typical of Surtseyan eruptions devel- oped in shallow-water to subaerial conditions. Their radial outward bedding attitude describe a tuff cone structure centred on the lake, which is also consistent with the bomb sag direction and the route of PDCs in- ferred from the bedform shapes (Figure 9c, d). Over- all, the lithologies observed here are broadly similar to those described at the Varda tuff cone in southwest Öræfajökull (Smellie et al., 2016), but without com- plex subsidence attributed to ice block melt-out. The presence of the Gæsavatn tuff cone demonstrates that the deposits of the southern flank of Katla are not en- tirely of subglacial origin, as is commonly assumed (Lacasse et al., 2007; Jóhannesson and Saemundsson, 2009). DISCUSSION The July 2011 unrest coincided with the beginning of a period of elevated earthquake activity within the caldera and the beginning of a new cluster of earth- quakes on the southern flank of the volcano. More- over, since 2011 the seismicity rate has become higher inside the caldera than at Goðabunga, opposite to pre- vious patterns. These noteworthy changes are likely related to modifications in the volcanic system, as also indicated by slight ground deformation consis- tent with inflation observed with GPS between 2011 and 2012 (B.G. Ófeigsson and S. Hreinsdóttir, pers. comm.). However, it is not simple to constrain the origin of these changes, as this unrest, similarly to the 1955 and 1999 episodes, was not accompanied by di- rect indications of volcanic activity or a clear defor- mation field. As Katla is partly covered by a glacier, it is possi- ble that a part of its persistent seismicity is related to glacial processes, since volcanic and glacial processes can produce similar waveforms (Weaver and Malone, 1976; West et al., 2010). The controversial interpre- tation of the Goðabunga seismic cluster is an example (Soosalu et al., 2006; Jónsdóttir et al., 2009). Also the ground deformation has controversial interpretations: the 1999–2004 inflation episode has been interpreted in association with either magma accumulation inside the volcano (Sturkell et al., 2006, 2008) or glacial re- bound (Spaans et al., 2015). In this respect, we note that the ground deformation notably coincided with a seismic crisis at Goðabunga that has had no ob- served equals since and started after the 1999 unrest episode, when jökulhlaup and ice cauldron formation occurred. A similar trend has characterized the 2011 unrest, although with a less clear deformation pattern, and is interpreted by Sgattoni et al. (2017) as originat- ing from volcano-related (magmatic or hydrothermal) rather than glacial processes. Therefore, we suggest that volcanic processes generally dominate as a source for seismic activity at Katla. An influence of the glacial system is outlined by the typical summer peaks of seismicity occurring in- side the Katla caldera. They are frequently associated with small jökulhlaups or increased water drainage from the glacier, and with changes in the chemical JÖKULL No. 69, 2019 65
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.