Jökull


Jökull - 01.01.2019, Blaðsíða 66

Jökull - 01.01.2019, Blaðsíða 66
The 2011 unrest at Katla volcano this activity. More likely, this pattern of radial fault- ing and (rhyolitic) dyking is a feature of the Katla vol- canic stress field (e.g. Burchardt et al., 2018), not of purely tectonic activity. The presence of a number of rhyolitic intrusions around the Gvendarfell ridge is indicative of a main area of lateral magma supply and flank eruption during the eruptive history of Katla. A similar information can be derived from the general radial dip around the Gvendarfell ridge of the hyalo- clastic deposits observed along its middle-lower sides. No radiometric ages are available for these prod- ucts, which makes it not possible to define chrono- logically the rhyolitic and tectonic activity identified along the Katla’s southern flank around Gvendarfell. The proposed interpretation of lavas erupted in sub- glacial to subaerial environmental conditions suggests that these lavas were most likely emplaced before (or during) the Last Glacial Maximum (LGM), that oc- curred in Iceland around 21 ka BP (Norðdahl, 1991). This corresponds to a generic pre-Holocene age as suggested by Lacasse et al. (2007) and Jóhannesson and Saemundsson (2009). This is also coherent with the presence of deep ravines that were most likely eroded by retreating glacier streams after the LGM. However, the possibility that volcanic and tectonic processes have been active in the Gvendarfell area during the Holocene cannot be ruled out. The features of the deposits exposed in the area of Gæsavatn are those of basaltic, palagonitized prod- ucts of dilute pyroclastic density currents (PDC) and ballistic fallout typical of Surtseyan eruptions devel- oped in shallow-water to subaerial conditions. Their radial outward bedding attitude describe a tuff cone structure centred on the lake, which is also consistent with the bomb sag direction and the route of PDCs in- ferred from the bedform shapes (Figure 9c, d). Over- all, the lithologies observed here are broadly similar to those described at the Varda tuff cone in southwest Öræfajökull (Smellie et al., 2016), but without com- plex subsidence attributed to ice block melt-out. The presence of the Gæsavatn tuff cone demonstrates that the deposits of the southern flank of Katla are not en- tirely of subglacial origin, as is commonly assumed (Lacasse et al., 2007; Jóhannesson and Saemundsson, 2009). DISCUSSION The July 2011 unrest coincided with the beginning of a period of elevated earthquake activity within the caldera and the beginning of a new cluster of earth- quakes on the southern flank of the volcano. More- over, since 2011 the seismicity rate has become higher inside the caldera than at Goðabunga, opposite to pre- vious patterns. These noteworthy changes are likely related to modifications in the volcanic system, as also indicated by slight ground deformation consis- tent with inflation observed with GPS between 2011 and 2012 (B.G. Ófeigsson and S. Hreinsdóttir, pers. comm.). However, it is not simple to constrain the origin of these changes, as this unrest, similarly to the 1955 and 1999 episodes, was not accompanied by di- rect indications of volcanic activity or a clear defor- mation field. As Katla is partly covered by a glacier, it is possi- ble that a part of its persistent seismicity is related to glacial processes, since volcanic and glacial processes can produce similar waveforms (Weaver and Malone, 1976; West et al., 2010). The controversial interpre- tation of the Goðabunga seismic cluster is an example (Soosalu et al., 2006; Jónsdóttir et al., 2009). Also the ground deformation has controversial interpretations: the 1999–2004 inflation episode has been interpreted in association with either magma accumulation inside the volcano (Sturkell et al., 2006, 2008) or glacial re- bound (Spaans et al., 2015). In this respect, we note that the ground deformation notably coincided with a seismic crisis at Goðabunga that has had no ob- served equals since and started after the 1999 unrest episode, when jökulhlaup and ice cauldron formation occurred. A similar trend has characterized the 2011 unrest, although with a less clear deformation pattern, and is interpreted by Sgattoni et al. (2017) as originat- ing from volcano-related (magmatic or hydrothermal) rather than glacial processes. Therefore, we suggest that volcanic processes generally dominate as a source for seismic activity at Katla. An influence of the glacial system is outlined by the typical summer peaks of seismicity occurring in- side the Katla caldera. They are frequently associated with small jökulhlaups or increased water drainage from the glacier, and with changes in the chemical JÖKULL No. 69, 2019 65
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.