Skinfaxi

Volume

Skinfaxi - 01.03.2016, Page 3

Skinfaxi - 01.03.2016, Page 3
 SKINFAXI tímarit Ungmennafélags Íslands 3 Alþingi samþykkti 2. júní síðastliðinn þings- ályktunartillögu um stofnun lýðháskóla á Íslandi. Í ályktuninni felst að mennta- og menningarmálaráðherra hefji vinnu við frumvarp um almenna löggjöf um lýðháskóla á Íslandi og leggi fram frumvarp um skólana á Alþingi eigi síðar en á vorþingi 2017. Þingsályktunin var fyrst lögð fram í janúar 2015. Þar og aftur í nýju ályktuninni kom fram að markmiðið sé að lýðháskóli verði viðurkenndur valkostur í mennt- un sem njóti stuðnings hins opinbera. Stefnt er á að við gerð frumvarpsins verði horft til þess fyrirkomu- lags sem gildir um starfsemi lýðháskóla á Norður- löndum. Mörg hundruð lýðháskólar eru á Norðurlöndunum en aðeins einn nú um stundir á Íslandi. Lýðháskólar hafa verið reknir hér til skamms tíma annað slagið frá því að Guðmundur Hjaltason rak lýðháskóla á Akureyri og í Laufási við Eyjafjörð á árunum 1881–86 en þeir hafa aldrei verið jafn langlífir og erlendis enda flestir reknir af einstaklingum og án traustra bakhjarla til langframa. Hugmyndir hafa verið uppi um áratuga skeið innan UMFÍ og ungmennafélagshreyfingarinnar um að stofna lýðháskóla hér á landi. UMFÍ fjármagnaði að hluta íþróttaskóla í norrænum anda sem glímukóng- urinn Sigurður Greipsson setti á laggirnar í Haukadal á Suðurlandi sumarið 1927 og rak til ársins 1969. Hug- myndin gekk í endurnýjun lífdaga árið 2009 en þá viðraði Helga Guðrún Guðjónsdóttir, þá formaður UMFÍ, hana við þau Katrínu Jakobsdóttur, þá mennta- og menningarmálaráðherra, og Árna Pál Árnason, þáverandi félagsmálaráðherra. Vel var tekið í hug- myndina á þeim tíma. Þingmenn Bjartrar framtíðar lögðu tillöguna, sem samþykkt var nú, upphaflega fram á Alþingi í janúar árið 2015 og var Brynhildur Pétursdóttir flutningsmaður hennar. Sjá nánar um ályktunina: Þingskjal 1482 – 17. mál. Nr. 41/145 H áskólaráð Háskóla Íslands ákvað í febrúar árið 2016 að flytja grunn- nám í íþrótta- og heilsufræði frá Laugarvatni til Reykjavíkur. Jón Atli Benediktsson, rektor Háskóla Íslands, sagði í aðsendri grein í Fréttablaðinu ástæðuna fyrir flutningi námsins þá að aðsókn hafi minnkað í íþrótta- og heilsu- fræði á Laugarvatni. Nemendur þyrftu að vera 120 í stað 40 í fullu námi svo námsbrautin stæði undir sér. Haukur Valtýsson, formaður UMFÍ, segir að með fyrirhuguðum flutningi Íþróttakennaraskólans til Reykjavíkur sé tækifæri fyrir UMFÍ til að koma að stofnun lýðháskóla á Laugarvatni. „Ég tel þörf fyrir þessa tegund skóla fyrir íslensk ungmenni, sem hafa lokið stúdentsprófi og eru að velta framtíð- inni fyrir sér, enda fá nemendur þeirra góðan undirbúning fyrir lífið,“ segir Lýðháskólar í hnotskurn • Fjöldi lýðháskóla er á Norður- löndum. • Margir Íslendingar fara í lýðháskóla á ári hverju, flestir til Danmerkur. • Lýðháskólar eru afar mismunandi enda með misjafnt námsframboð. • Lýðháskólar eru mjög mismunandi eftir því hverjir standa að rekstri þeirra. Ýmist eru skólarnir sjálfs- eignarstofnanir eða reknir af félaga- samtökum, sveitarfélögum eða öðrum. Áherslan getur verið allt frá listum og menningu til íþrótta, lýðfræði, trúarlegrar fræðslu og umhverfisverndar. • Nemendur við lýðháskóla eru alla jafna 18 ára eða eldri og stunda nám við skólana í 4–12 mánuði. Sumir skólar taka við yngri nemendum. • Einn skóli er starfræktur hér á landi á grundvelli hugmyndafræði lýðháskólanna, LungA á Seyðisfirði. Er lýðháskóli UMFÍ að verða að veruleika? Formaður UMFÍ segir lýðháskóla eiga upp á pall- borðið um þess- ar mundir. Ekkert verði þó gert án sam- starfs við hið opinbera. Lýðháskólar sérhæfa sig á ýmsum sviðum. Þeir sem fara á vegum UMFÍ eða fá styrk hjá UMFÍ til náms í lýðháskóla fara margir í íþrótta- tengda skóla í Danmörku eða Noregi. Íþróttaaðstaða Íþrótta- kennaraskólans á Laugarvatni er góð og kæmi sér án efa vel fyrir lýðháskóla (sjá mynd til vinstri). Haukur. Dóttir hans fór í lýðháskólann Odder Højskole í nágrenni Árósa í Danmörku og líkaði það mjög vel. Haukur segir lýðháskóla eiga upp á pallborðið hér á landi nú um stundir, ekki síst ef teknar verða upp meiri fjöldatakmarkan- ir í háskólana eins og er gert á Norðurlöndunum. „Ef það verð- ur að veruleika er lýðháskóli góður kostur fyrir þá sem vilja læra eitthvað annað en boðið er upp á í háskóla og vilja einnig fá tíma til að átta sig á hvað viðkomandi vilji læra í háskóla. Margir innan og utan UMFÍ hafa farið í erlenda lýðháskóla og segjast búa að því í lífinu. Kannski þarf stúdentspróf ekki að vera skilyrði fyrir námi í slíkum skóla.“ H aukur sér fyrir sér að í lýðhá- skóla á Laugarvatni verði t.d. boðið upp á sérhæft nám sem tengist ferðamennsku, íþrótta- og úti- vistartengt nám og leiðtogahæfileikar ungs fólks verði efldir. „UMFÍ hefur bak- grunn í lýðháskólum og við getum leit- að leiðsagnar og samvinnu hjá systur- samtökum okkar í Danmörku þar sem mikil þekking er á slíkum skólum. Miklir möguleikar felast því í stofnun lýðhá- skóla á Laugarvatni ef hið opinbera er tilbúið til að vinna með okkur að því og mikilvægt er að vinna þetta allt með og í sátt við menntamálayfirvöld í landinu, Ég legg áherslu á það, “ segir Haukur Valtýsson. Lýðháskóli á Laugarvatni

x

Skinfaxi

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Skinfaxi
https://timarit.is/publication/334

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.