Bókasafnið - 01.01.2003, Blaðsíða 64

Jakobína Sveinsdóttir
„Findes der ... en bibliotekar ansat?“
- um samstarf bókavarða
hæstaréttarbókasafna á Norðurlöndum
Voriö 1996 var greinarhöfundur ráöin til að
sjá um bókasafn Hæstaréttar íslands, en í
ágúst það sama ár flutti rétturinn í nýtt
húsnæöi, dómhúsiö við Arnarhól.
Starfið við bókasafnið hófst á því að átta sig á
innihaldi og umfangi safnkostsins. Síðan var tekið til
við að pakka niður í kassa bókum, tímaritum, dóms-
gerðum o.fl. í ljós kom að hluti safnkostsins er frá tíð
Landsyfirréttarins sem starfaði á árunum 1800 -1920,
en Hæstiréttur tók til starfa árið 1920.
Flutningurinn gekk vel, en mikilvægasta hjálpar-
tækið í nýja húsinu var Nilfisk ryksuga að heiman.
Ómælt magn af allt að 80 ára gömlu ryki var ryksogið
af bókum og tímaritum. Það var síðan ánægjulegt að
koma nýryksuguðum safnkostinum fyrir í glænýju
bókasafni sem auk þess er staðsett á besta stað í nýja
dómhúsinu.
Að loknum flutningi bókasafnsins hófst tölvu-
skráning í Gegni á safnkosti Hæstaréttar í samvinnu
við Landsbókasafn - Háskólabókasafn.
í febrúar árið 1998 barst fax til Hæstaréttar íslands
frá Danmörku með yfirskriftinni: „Findes der ved
Islands Hpjesteret en bibliotekar ansat?" Faxið var frá
Lene Hjalsted, bókaverði Hæstaréttar í Danmörku.
Tilefnið var að boða bókaverði hæstaréttarbókasafna
á Norðurlöndum til fundar í Kaupmannahöfn það
sama ár. Hugmyndin var heillandi þar sem starf
hæstaréttarbókavarða er mjög sérhæft og í raun
aðeins einn hæstaréttarbókavörður í hverju Norður-
landanna, fyrir utan Svíþjóð. Lene var svarað að
bókavörður starfaði við Hæstarétt, en hún skrifar
síðan: „Mange tak for dit brev - det var jo morsomt at
fá at vide, at du fandtes!"
Á íslandi var lítil áhugi fyrir þátttöku íslands í um-
ræddum fundi. Undirrituð vildi ekki gefast upp og
sótti um styrk til fararinnar á eigin forsendum sem
var veittur. Þar með hófst þátttaka íslands í samstarfi
bókavarða hæstaréttarbókasafna á Norðurlöndum.
Hér verður gerð stutt grein fyrir árlegum fundum
bókavarðanna, en sumarið 2002 höfðu hæstaréttir
allra Norðurlandanna verið heimsóttir og þar með
lokaðist hringurinn.
Danmörk árið 1998
Árið 1661 tók Hæstiréttur Danmerkur til starfa og
hefur verið til húsa á ýmsum stöðum. Til gamans
má geta þess að árið 1884 var rétturinn staðsettur
í norðurenda Kristjánsborgarhallar. í október það
ár kom upp eldur í höllinni. í Hpjesteret 1661-1961,
s. 155, er brunanum lýst þannig: „Branden brpd
ud i rigsdagsflpjen, og det blev snart klart, at hele
slottet var fortabt, men der var tid til at bjærge
adskilligt fra Hpjesterets lokaler. Den unge And-
reas Buntzen har siden skildret redningsarbejdet.
I den fprste forvirring havde han spurgt dommer
With, om de ikke skulle redde „Rigsdagstidende",
der stod opstillet i retssalen, men With svarede:
„Lad det skidtbare brænde, det er jo dem derovre,
der har sat ild pá huset."
Árið 1919 flutti rétturinn á ný í norðurenda
Kristjánsborgarhallar og hefur verið staðsettur
þar síðan. Dómarar við réttinn eru 19, þar af 4
konur. Einn bókavörður starfar við réttinn.
í maí 1998 var haldið til Kaupmannahafnar á fyrsta
fund hæstaréttarbókavarða á Norðurlöndum. Fund-
inn sátu bókaverðir frá Danmörku, Finnlandi, Noregi
og íslandi og tveir bókaverðir frá Svíþjóð.
Það var gaman að ganga inn í anddyri Hæstaréttar
Danmerkur í fyrsta sinn, þar sem hátt er til lofts og
vítt til veggja og umhverfið angar af sögu. Það var auk
þess dálítil spenna í loftinu þar sem meirihluti bóka-
varðanna var að hittast í fyrsta skipti.
í upphafi voru fundarmenn leiddir í gegnum hús-
næði réttarins. Það kom á óvart og er óvanalegt að
ekkert eiginlegt bókasafn er í réttinum. Bækur og
tímarit dreifast um allt húsið. Það gerir bókaverðin-
um að sjálfsögðu erfiðara fyrir að halda utan um
safnkostinn. Að húsaskoðun lokinni hlýddu fundar-
menn á málflutning sem er með sama sniði og á
íslandi. Bókasafnsmál voru síðan rædd.
Hæstiréttur bauð bókavörðum til hádegisverðar í
matstofunni á neðstu hæðinni, en matstofan er fyrr-
62
BÓKASAFNIÐ 27. ÁRG. 2003