Heima er bezt - 01.06.2002, Síða 35

Hér sér úr Hjaltastaðarþinghá til austurjjalla í vetrarbúningi. Frá vinstri: Geldingsfjall og Súlur, sem liggja að
Njarðvík, þá Dyrjjöll og Grjótfjall, en lengst til hægri sér í hlíðar Beinageitarfjalls.
Eins og sjá má er myndin tekin við snjóléttari aðstœður en um getur í greininni.
Myndina tók Sólveig Björnsdóttir, húsfreyja í Laufási í Hjaltastaðarþinghá.
tíma er hér greinir frá. Engu að síður
er ég síður en svo viss um að þetta
skólahérað væri verr búið kennslu-
tækjum en víða gekk og gerðist í far-
skólahéruðum á landinu um það leyti
sem hér um ræðir. Ég hafði þá um
haustið spurt um farkennarastöðu í
annarri sveit á Austurlandi og komist
á snoðir um að þar stóð skólahald
aðeins yfir í fjóra mánuði og ólíklegt
þykir mér að þar hafi verið um auð-
ugri tækjakost að gresja en þann sem
ég bjó við.
Auðvitað var það álag hverju
heimili, sem hélt skólann, og kom
það að sjálfsögðu mest niður á hús-
mæðrunum, en aldrei heyrði ég á
heimilisfólki að því þætti hann
íþyngjandi, síður en svo. Alls staðar
var kennara og nemendum tekið opn-
um örmum af hlýju og tillitssemi,
þótt húsakynni væru ekki einatt stór
né ríkmannleg. Mér þótti starfið lær-
dómsríkt og vistin hvarvetna góð og
skemmtileg.
Þarna var ég samtíða mönnum sem
ég vildi ekki hafa misst af að kynn-
ast. Að öllum öðrum ólöstuðum
langar mig til að nefna tvo til sögu:
Einn mánuðinn var skólinn vistað-
ur á heimili bónda um fimmtugsald-
ur. Hann átti að baki eins eða tveggja
vetra nám í alþýðuskóla fyrir u.þ.b.
30 árum. Bóndi þessi var í senn víð-
lesinn og djúphugull; í rauninni há-
menntaður maður og hann ræddi við
mig, þennan farkennarastrákling, á
þann hátt sem mér þótti nýnæmi að,
ekki lítið, og tók að hyggja að ýmsu
sem fram að þessu hafði verið hulið
hugskotssjónum mínum. í rauninni
naut ég þarna kvöldskóla þegar önn
dagsins var að baki bónda, enda nam
ég þar margfalt meira af honum, en
því svaraði sem börnin lærðu af mér.
Á öðrum bæ var ég samtíða manni
um sextugt, sem athygli hlaut að
vekja sökum góðvildar sinnar, ljúf-
mennsku ásamt einstakri hjálpsemi
og greiðvikni við hvern þann er hann
mátti hönd rétta. Sérhyggja fyrir-
fannst ekki í hugsun hans né fram-
ferði, enda hafði hann einstaklega
björt og hrein augu, sem einatt munu
verða mér minnisstæð og ugglaust
öllum þeim sem honum kynntust.
Oft hefur mér orðið hugsað til þessa
mikla heiðursmanns, ekki síst síðan
undarlegir „veraldarfrelsarar“ tóku
að ríða húsum manna hér á landi fyr-
ir aldarfjórðungi, eða um það bil,
með frelsishjal á vörum, en rýtinginn
uppi í erminni tilbúnir að bregða egg
hans á hverja og eina samhyggjutaug
er þeir fá greint í þjóðarlíkamanum,
en efla að honum draugagang sér-
hyggju, frekju og drottnunargirndar
og hvima Glámsaugum græðginnar
um gáttir fólks hvarvetna sem þeir fá
þokað hurð frá stöfum.
Að vetri þessum enduðum fékk ég
þá flugu í höfuðið að sækja um vist í
Kennaraskóla íslands næsta haust.
Ég hef því löngum sagt bæði í gamni
og alvöru, að það sé sök þeirra
Hjaltastaðarþinghármanna að ég
varð kennari.
Stillt var jafnan svo til að skólinn
fluttist milli bæja um helgar. Kennsla
hófst síðan á mánudagsmorgni á nýja
staðnum. Eitt sinn bar svo við að ég
varð mjög seint fyrir á laugardags-
kvöldi sökum ófærðar og skilaði mér
Heima er bezt 27 5