Flug : tímarit um flugmál - 01.08.1949, Blaðsíða 5

;E. E. COONEY:
Link^ í æf íngatækið
■pG vil byrja á því, að taka fram, að „Link“ æfinga-
tækið er ekki sarna og flugvél.
Tilgangur „Linksins" er sá, að æfa flugmanninn
í notkun blindflugstækja. Enda þótt „flug“ í „Link“
að nokkru leyti samsvari raunverulegu flugi í vél, þá
er stjórn „Link“-tækisins all mjög ólík meðferð flug-
vélar.
í fyrsta lagi eru stjórntæki „Linksins“ mikið létt-
ari í meðferð en samsvarandi tæki flugvélar. Enginn
loftstraumur er frá skrúfu, enda þótt hægt sé að
setja tæki í samband við „Linkið“, er framkalli svip-
uð áhrif, þá er það venjulega ekki notað. Þegar flogið
er í „Link“, þarf flugmaðurinn að gleyma utanað-
komandi áhrifum og er það auðveldara, ef loft-
straumnum er sleppt.
Þegar áhrifa loftstraumsins gætir ekki, verður flug-
nraðurinn sjálfur að setja stjórntækin í hlutlausa
stöðu, eftir að hver hreyfing þeirra hefir verið fram-
kvæmd. Það er að segja, ef flugmaðurinn til dæmis
ætlar að framkvæma vinstri beygju í „Linkinu“, verð-
ur hann að hreyfa hliðarstýrið framávið með vinstra
fæti, þar til „Linkið“ snýst með réttum hraða, eða
3° á sekúndu, sem nefnt er fyrstu gráðu beygja.
Síðan er hliðarstýrið ákveðið sett í hlutlaust aftur,
annars mundi „Linkið“ halda áfram að auka hraða
beygjunnar, unz mesta hraða yrði náð. Sama er að
segja um halla. Stýrisstönginni er hallað yfir til
vinstri, þegar snúið er í þá átt, unz gervisjóndeildar-
hringurinn sýnir réttan halla eða 15° í fyrstu gráðu
beygju, síðan verður að setja stöngina í hlutlaust
aftur.
Ef um raunverulega flugvél hefði verið að ræða,
þá hefði loftstraumurinn frá skrúfunni orsakað að
tækin færðust í hlutlausa stöðu jafnskjótt og flug-
maðurinn losaði tak sitt á þeim. Á þessu sést, að í
„Link“ þarf tvær hreyfingar fyrir hvert frávik frá lá-
réttu flugi á móti einni hreyfingu, ef um flugvél er
að ræða.
Magni hverrar hreyfingar er gætt af hlutaðeigandi
mælitæki. Til dæmis er beygju gætt af halla- og
beýgjumæli, sem stundum er kallaður „nálin og kúl-
an“. Þetta tæki sýnir hraða beygjunnar til hægri eða
vinstri og jafnframt hvort vængurinn skríður inn í
beygjuna eða geigar út frá henni.
Þegar rétt beygja af fyrstu gráðu er gerð, á nálin
í halla- og beygjumælinum að sýna frávik, sem sam-
svarar breidd sinni frá miðju, einnig skal kúlan í tæk-
inu haldast í miðdepli. Sýnir þetta, að réttu hlut-
falli milli halla og beygjuhraða hefir verið náð.
Sé hins vegar hallinn of mikill, mun kúlan skríða
til vinstri, ef vinstri beygja er tekin, og sést þá, að
um vængskrið er að ræða í beygjunni. Þetta sam-
svarar manni, sem á reiðhjóli beygði fyrir hom af
miklum hraða. Ef hjólreiðamaðurinn hallar sér of
mikið inn í beygjuna, á hann á hættu að falla, þar
sem hjólin vilja skríða undan honum í öfuga átt.
Þetta orsakast af miðflóttaaflinu, sem hefir áhrif á
jafnvægi hjólreiðamannsins. Ef hann hallar sér mátu-
lega í beygjunni, nær hann henni auðveldlega án
þess að falla eða hjólið skríði undan honum.
Svipuðu máli er að gegna um flugvél eða „Link“.
Kúlan í halla- og beygjumælinum verður að haldast
í miðdeplinum, svo að réttu jafnvægi sé náð í beygj-
unni.
í „Linkinu“ er þetta æft af flugmanninum þannig,
að hann les af mælitækjunum hvort hann beitir stýr-
isstönginni til að ná réttum halla og einnig hvort
hann beitir hliðarstýrinu hæfilega til að ná tilskild-
um hraða í beygjunni.
í fyrstu gráðu beygju: Nálin breidd sína frá mið-
depli og kúlan nákvæmlega í miðju. Þá er beygjan
rétt og hvorki um vængskrið eða geigun að ræða.
í flugvél þarf flugmaðurinn ekki að halda stöðugt
um stjómtækin, en hann verður að hafa auga með
nálinni og kúlunni alveg eins og í „Linki“.
Þar sem „Link“-æfingatækið er svo fjarskylt raun-
verulegri flugvél, af hverju er það þá notað til æfinga-
flugs?
FLUG - 3