Heimili og skóli - 01.08.1961, Blaðsíða 16

60
HEIMILI OG SKÓLI
að ofhlaða börnin með námsgreinum
og vinnuaðferðum, sem leitt geta til
„skólaþreytu" og óbeit á vinnu.
Við þekkjum öll gamla slagorðið,
að skólanum beri að haga störfum sín-
um eftir áhuga barnanna á hverju
þroskastigi, og að skólinn eigi að leiða
börnin út fyrir hin þröngu takmörk
skólastofunnar og námsgreinanna, út
í lífið fyrir utan. Þessar kenningar
verðum við sífellt að hafa í huga, ræða
þær og endurskoða, og ekki sízt nú,
þegar börnunum er ætlað að þrífast í
skólanum í minnst 9 ár (Það er skóla-
skyldan í Noregi. — Þýð.), og eiga á
þessum tíma að þroskast bæði í
vinnugleði, ábyrgðartilfinningu og
samfélagskennd.
Margt af því, sem er að gerast í fé-
lagslegum efnum í samfélagi okkar í
dag, ætti að mega nota til að vega upp
á móti þeim vandamálum, sem hin
tæknilega þróun skapar í lífi ungling-
anna.
Og þegar við heyrum kröfurnar um
styttri og styttri vinnutíma, fer ekki
hjá því, að okkur gruni að hér sé um
að ræða fyrst og fremst, að losna við
vinnuna. En hitt má einnig vera, að
hér sé um það að ræða að fá styttan
skylduvinnutímann við einhliða störf
í verksmiðjum, á skrifstofum og sölu-
búðum til að geta betur sinnt hinu
sjálfvalda, frjálsa og skapandi starfi.
Það er kannski þörfin á starfi, sem er
einnig leikur, sem felur í sér hina
sönnu vinnugleði?
Hér eiga foreldrar og börn að geta
mætzt á ný. Hin lifandi náttúra á ekki
að vera neinn helgidómur, sem ekki
má snerta við. Hún á að vera sameig-
inlegt leiksvið, hvort sem um .er að
ræða knatt'leiki eða grænmetisræktun.
Félagsheimilin eiga að opna dyr sínar
fyrir alls konar tómstundastarfi, sem
foreldrar og börn þeirra eiga að
stunda í sameiningu eða samhliða.
Svo á fjölskyldan að fara smáferðir
saman, en ekki hver í sínu lagi.
Feður með 45 stunda vinnuviku og
húsmæður, sem hafa nýtízku eldhús,
uppgötva þá, að þau hafa ráð á því að
vera foreldrar. Foreldrar, sem geta,
eiga að blanda geði við börn sín í leik
og gleði, bæði utan og innan heimilis-
ins, heimilishamingju, vinnu og vinnu
gleði. Og hvað svo sem þeir velja sér
að tómstundastarfi eða til skemmtunar
finna þeir vafalaust til þess, að þeir
geta enn orðið sem börn í leik og
starfi. Og þeir uppgötva það kannski
nú, að það er rúnr fyrir aðra við hlið
þeirra. Okkar tækniþróaða samfélag
verður að skipuleggjast þannig, að for-
eldrarnir uppgötvi gleðina af því að
1 ifa í innilegu samfélagi með sínum
eigin börnum í leik og starfi.
Við lifum í samfélagi, þar sem hinn
óvirki, einangraði leikur er að ryðja
sér of mikið til rúms, bæði í lífi barna
og fullorðinna. Við getum fundið
mikil, andleg verðmæti í list, íþróttum
og öðru slíku. En það liggur alltaf
nokkur hætta í að einhliða, óvirkur
leikur, sem felur ekki í sér sjálfstætt
takmark, einangri okkur um of. Sér-
staklega þó, ef fullorðnir og börn fara
þar hvort sína leið. Þá er hætt við að
sambandið á milli þeirra slitni og þau
gangi hvort sína leið tit í lífið.
Bæði börn og unglingar þurfa þess
með að njóta samvista hinna full-
orðnu, bæði í leik og starfi. Þess
vegna verðum við, ef það er mögulegt,