Læknaneminn - 01.03.1974, Qupperneq 8

ORl) I TÍMA TÖLUÐ
Nýlega kom út á vegum Heilbrigðis- og Trygg-
ingamálaráðuneytisins skýrsla um vistunarrýmisþörf
heilbrigðisstofnana, unnin af Kjartani Jóhannssyni
verkfræðingi í samráði við Pál Sigurðsson ráðu-
neytisstjóra. Allir þeir, sem unnið hafa á almennum
sjúkrahúsum og kynnzt hafa barlómi lækna yfir
plássleysi og löngum biðlistum, hljóta að hafa búizt
við því, að skýrslan leiddi í ljós gífurlegan skort á
sjúkrarými. Svo er þó ekki. Þannig stendur á bls. 50,
þegar borin er saman áætluð þörf og tiltækt
vistunarrými á öllu landinu, á sjúkrahúsum fyrir
bráða líkamssj úkdóma, fæðingardeildum og hjúkr-
unarheimilum eru hin tiltæku rými 3% fleiri en áætl-
uð þörf.“
Á hinn bóginn er talinn skortur á rými á geð-
sjúkrahúsum og samkvæmt áætluninni er þannig
talin þörf fyrir um 200 vistunarrými til viðbótar því,
sem fyrir er á geðsjúkrahúsum. Auk þess er talin
þörf á 140 viðbótarrýmum á geðhjúkrunarheimilum
og um 140 viðbótarrýmum á sérstökum geðveilu-
stofnunum og drykkjumannahælum. Ennfremur er
tiltækt vistunarrými á dvalarheimilum fyrir aldraða
mun minna en áætluð þörf. Þannig skortir um 230
vistunarrými uppá að áætlaðri þörf sé fullnægt á
þessu sviði. Nægilegt rými virðist því vera á al-
mennum sjúkrahúsum, en samt kvarta allir undan
erfiðleikum við það að koma sjúklingum inná
sjúkrahúsin, og allir þekkja langa biðlista flestra
deildanna.
Eitthvað hlýtur því að vera að skipulagi siikra
stofnana, þar sem sjúkrarými virðist nægilegt, en
samt er ekki hægt að koma öllum þeim sjúklingum
fyrir, sem þarfnast sjúkrahúslegu.
Þ. 12. desember birtist í Morgunblaðinu viðtal
við Olaf Ölafsson landlækni, þar sem hann ræðir
þessi mál nokkuð. Þar kemur m. a. í ljós, að meðal-
legutími sjúklinga almennra handlæknis og lyflækn-
isrúma hér í Reykjavík er verulega lengri en í ná-
grannalöndum okkar. Ef miðað er við flest sjúkra-
hús á Norðurlöndum og Bretlandi er sjúkrarúma-
nýting þar 25-35% betri en t. d. í Reykjavík. Land-
læknir rakti svo helztu ástæður þessa og taldi þar
upp, að sjúkrahús erlendis hefðu yfir að ráða betn
rannsóknaraðstöðu, fyrir sjúklinga, áður en þeir
leggjast inn og meðan þeir liggja inni. Þau búa
einnig við betri dagheimila- og göngudeildaraðstöðu
og hafa hlutfallslega fleiri hjúkrunardeildir fyrir
langvinna líkams- og geðsjúkdóma.
Sjúklingar verða oft að vistast mun lengur a
sjúkrahúsum vegna þess, að þeir eru að bíða eftir
einhverri rannsókn svo dögum skiptir. Lengi hefur
húsnæðisskorti t. d. á röntgen verið kennt um en
lítum aðeins á það hvernig rannsóknardeild eins og
röntgen er rekin. Yenjuleg rútínuvinna er aðeins
unnin 5 daga vikunnar. Þess utan sinnir hún aðeins
bráðatilfellum. Með því að nota alla daga vikunnar
mætti auka starfsemi þessarar einu deildar um tæp
30%. Að vísu þyrfti að greiða starfsfólki meira
kaup, en hver maður sér að það er ódýrara heldur
en að láta sjúklinga liggja svo dögum skiptir í rúm-
um, sem kosta 7800 kr. á dag, meðan beðið er eftir
einni rannsókn. Sömu sögu er að segja um blóð-
rannsóknir, en þar eru einungis bráðarannsóknir
gerðar tvo daga í viku og oft er erfitt að fá umbeðn-
ar rannsóknir yfir helgar, vegna þess að sá(sú) sem
er á vaktinni hefur einungis takmarkað verksvið.
Þannig mætti lengi telja, hvernig ákveðin skipu-
lagsatriði koma í veg fyrir hámarksafköst sjúkra-
húsa. Einnig hlýtur það að vera krafa, að samvinna
milli sjúkrahúsa verði aukin, og þau þannig betur
nýtt innbyrðis en nú er. Viljinn virðist bara ekki
vera fyrir hendi. Þannig sagði Guðjón Lárusson
læknir frá því nýlega á fundi með læknanemanum,
að tvær nefndir, sem skipaðar hefðu verið til að
fjalla um samstarf sjúkrahúsa, hefðu báðar geispað
golunni vegna áhugaleysis.
6
læknaneminn