Læknaneminn - 01.03.1974, Blaðsíða 21

ingsins með öll hans gögn í höndunum (gögn, sem
þýðir lítið fyrir sjúklinginn að vera að skáskjóta
augunum á) og ræða TILFELLIÐ hástöfum. Sjúkl-
tngurinn sjálfur skilur umræðurnar sjaldnast og
samsj úklingar hans geta fengið undarlegar hug-
niyndir um sjúkleika hans (en bíði þeir bara, röðin
kemur að þeim). Stofugangur er notaður til kennslu
lækna- og hjúkrunarnema, stundum bætast nýir
nemar í hópinn, og þá má sjúklingurinn þola það
dag eftir dag, að veikindi hans og e. t. v. viðbrögð
hans við þeim, meðferð og horfur sé tekið til um-
ræðu eins og hann sjálfur væri víðs fjarri. Stundum
veit Sjúklingurinn nákvæmlega, hver orð læknisins
öiuni verða, en hann skilur ekki merkingu þeirra.
Ef til vill reynir hann að stynja upp spurningu, en
fær yíirborðslegt eða ekkert svar, hersingin snýr
í hann bakinu og þyrpist umhverfis næsta rúm. Sum-
lr sjúklingar hafa næga kímnigáfu til að yppta öxl-
um og blikka hina sjúklingana, en viðkvæm sál getur
Verið gráti nær eftir slíka reynslu. Það er augljóst
uiál, að það verður að tala um sjúklinginn. En það
væri nærgætnislegra að gera það utan dyra, áður
en farið er inn í stofuna heldur en sýna honum þá
lítilsvirðingu að koma fram við hann eins og ómálga
barn ?
filfellið er, að sumir sjúklingar standa læknum
sinum ekkert að baki, hvað greind og þroska snertir,
nema síður sé. Og jafnvel þótt svo sé, þá er það
iækninum alls ekki til álitsauka að láta það koma
fram í viðmóti sínu og annarra, sem draga dám af
honum. Hver sá, sem umgengst sjúklinga, ætti að
sja sóma sinn í því að koma fram við þá sem jafn-
'ngja. Læknar ættu að gefa sér tíma til að tala við
sjúklingana, útskýra fyrir þeim, hvað að er, hvað
se hægt að gera, hverjar horfurnar séu, og hvers
vegp.a sú leið hafi verið valin, sem ætlunin er að
fara. Læknirinn ætti jafnvel að hvetja sjúklinginn
til að spyrja, ef honum liggur eitthvað á hjarta. Ef
hann getur ekki svarað öllu, þá gerir það ekkert til,
sjúklingum er nauðsyn að læra, að læknar eru
ekki óskeikulir eða alvitrir. Og sjúklingurinn verður
að læra, að þótt læknirinn skrifi upp á verkjatöflu
eða róandi lyf, þá leysir það engin vandamál, heldur
þjónar í bezta falli þeim tilgangi að fleyta sjúklingn-
um yfir erfiðan hjalla.
Menn greinir mjög á um, að hve miklu leyti lækn-
ar eiga að notfæra sér placeboáhrif lyfja og eigin
persónuleika. Algjör heiðarleiki í samskiptum lækna
við sjúklinga sína, einnig, hvað lyf varðar, er mun
tímafrekari heldur en að skrifa lyfseðil upp á töfra-
lyf. En nú er útlit fyrir, að allmjög fjölgi í lækna-
stítt á næstunni, og þá ættu læknar að hafa betri
tíma til að tala við sjúklinga sína og kenna þeim
að horfast í augu við sjálfa sig og vandamál sín.
Læknir, sem neitar að gegna hlutverki galdra-
mannsins, heldur kemur fram við sjúklinga sína sem
fullorðnar manneskjur með sína ábyrgð og sín
vandamál, sá læknir stuðlar bezt að þroska hvers
einstaklings í þjóðfélaginu og þar með að ábyrgara
og betra þjóðfélagi.
V. J. + A. B. H.
AUCTSIÍJKIíéMA-
FRÆÐIN
(Viðbót við greinaflokkinn í síðasta blaði
um Lœknadeild, 1972— 73.)
Við kennslu í augnsjúkdómum tók á þessu ári
Guðmundur Björnsson og virðist þegar ljóst, að þar
heíur deildinni bætzt góður starfskraftur. Kennslan
fer fram í fyrirlestrum, og tvo daga eru stúdentar í
verklegu námi í augndeild Landakotsspítala. Guð-
mundur á sérstakt hrós skilið fyrir frábæra skipu-
lagningu og áhuga á kennslunni. Útgefin skrá um
efni fyrirlestra og röð stóðst nákvæmlega og öllu
gerð hin beztu skil. Guðmundur leggur hið praktíska
mjög til grundvallar í kennslu sinni, kennslan vegna
augnsjúklinga en ekki vegna augnsjúkdóma sem
fræðilegra viðfangsefna. Aðalatriðin dregur hann
á glærur og gefur síðan út vélrituð fyrir stúdentana,
óvenjulegt framtak, sem vel er metið.
Aukaalriðum eru lítil skil gerð og sjónsviði katta
engin og sakna þess víst fáir. Að öllu samanlögðu,
með beztu kúrsunum, sem við höfum orðið aðnjót-
andi. /. T.
læicnaneminn
13