Læknaneminn - 01.03.1974, Page 26

Gamla
fólkið
Gamla fólhið
og geðlyfin
Flestir eru sammála um það, að
aðbúnaður að gömlu fólki sé ó-
viðunandi hérlendis. Hefur þetta
oft verið bitbein í pólitískum
kosningum og flokkarnir þá sak-
að hvern annan um svik við
gamla fólkið („sem byggði upp
landið okkar, hörðum höndum,
og við stöndum í ómetanlegri
þakkarskuld við“). Árangurinn
lætur bara á sér standa og enn er
svo komið á Reykjavíkursvæðiu,
að einkaaðili rekur stærsta elli-
heimilið og sýnir málefnum aldr-
aðra mestan áhuga.
Maður hefur oft undrast, hversu
hljóðlátt gamla fólkið er um eig-
in mál. Ef ríki eða bær hefur rétt
því einhvern smábita á það vart
orð yfir þakklæti sitt, þótt allir
sjái, að hér var gengið allt of
skammt og alltof seint. (dæmi:
einu sinni var því komið til leið-
ar, að gamla fólkið mætti spila í
Tónabæ bridge og lomber og
drekka kaffi eitt kvöld i viku.
Þegar í stað voru mættir blaða-
menn og höfðu eflir gamla fólk-
inu mikil og mærðarleg þakkar-
orð og hrifningarorð yfir þessari
„stórkostlegu" aðstöðu).
En er ekki orsökina að nokkru
að finna í þeirri staðreynd, að
viðbrögð aldraðra við umhverf-
inu eru sífellt slæfð. Læknar punda
í gamalt fólk ótöldu magni geð-
lyfja, róandi og örfandi eftir því
sem við á oft vegna óljósra á-
stæðna. I Sviþjóð var gerð könn-
un á piliuáti Svía eftir þjóðfélags-
stigum og aldri. Kom þar í ljós
að u. þ. b. 25—30% af fólki á eft-
irlaunum neytir svefn- og róandi
iyfja. (Prisma 2. árg. nr. 3).
Þessi könnun var gerð 1968
svo óhætt er að fulyrða, að þessi
tala hefur hækkað síðan. Eru
læknavísindin ekki þarna komm
útá hálan ís, þegar þau eru tekin
að bæla niður öll viðbrögð gegn
erfiðu ástandi með lyfjum?
Að spara á ganila
fólhinu
Á undanförnum árum hefur
daggjöldum í sjúkradeildum elli-
heimilanna verið haldið niðri af
svo óheyrilegri hörku, að það hlýt-
ur að ganga fram af hverjum, sem
kynnir sér málin. Þannig hefur
lengzt af verið jafndýrt að láta
einn sjúkling liggja á Landsspít-
alanum eins og 6—8 sjúklinga
á sjúkradeildum elliheimilanna.
Þetta hefur orðið lil þess að elli-
heimilin hafa orðið að færast und-
an að vera með sjúklinga, sem
eru mjög erfiðir í hjúkrun, og þvi
orðið að hafa Jsá í spítalaplássum,
sem kosta 6—8 sinnum meira a
dag.
18
LÆKNANEMINN