Læknaneminn - 01.03.1974, Page 27

J3að liggur í augum uppi, að
fyrir það fé, sem sjúkradeildum
er úthlutað, er varla hægt að gefa
fólkinu sæmilega að éta, hvað þá
veita því þokkalega læknis-
hjálp. Það virðist ekki skipta máli,
hversu miklir vinir gamla fólks-
lns stjórna heilbrigðismálum, allir
þurfa að spara á því.
Annað dæmi um svona sparnað
er það, að eins og kunnugt er, er
nu farið að vinna að því að gera
við mjaðmarliði og ýmsa ortoped-
lska sjúkdóma. Þetta getur spar-
að eldra fólki mikil óþægindi og
andvökur, en hver aðgerð kostar
vart undir 100.000 kr. Sá sem
fann upp það snjallræði að láta
heilu og hálfu gangana á Land-
sPitalanum standa auða árum
saman, en láta sjúklingana dúsa
a margra ára löngum biðlistanum,
kann sparar ríkinu vafalaust 30
uailljónir árlega, og gamla fólkið,
það fer ekkert að skipta um flokk,
eftir því, hvernig því líður í
tujöðminni. Það er alveg sama,
kvernig farið er með gamla fólkið,
það segir aldrei neitt.
Fyrirhugað elliheimili í Hajnarjirði.
IIvar á tjainla fólhiií
að húa?
Hlutverk gamla fólksins hefur
breytzt. Aður fyrr gengdi það
nauðsynlegu hlutverki á stórum
sveitaheimilum, þar sem hver og
einn varð að leggja sitt lóð á
vogarskálina, til að halda býlinu
gangandi. Þá vann fólk eins og
kraftarnir leyfðu, og er þeir voru
þrotnir þótti aðstandendum sjálf-
sagt að hlynna að gamla fólkinu
eftir föngum. Um annað var held-
ur ekki að ræða.
Nú á dögum er gamla fólkið
eins konar offramleiðsla, sem allir
vilja losna við. Yinnukrafur þess
er lítt nýttur, að minnsta kosti
ekki eins og hægt væri. Á sumum
heimilum býr gamla fólkið hjá
börnum sínum í mismunandi sátt
og samlyndi, aðrir senda foreldra
sína og aldraða aðstandendur á
elliheimili í mismunandi sátt og
samlyndi og þar er fólkið geymt
og gleymist mismunandi mikið.
Sumir eiga enga að og eiga ekkert
og enga valkosti.
Á elliheimilum er þröngt og að-
búnaður misjafn. Þar er mikill
skortur á plássum og mikið tal-
að um þörfina á auknu elliheimila-
rými fyrir gamla fólkið. Nú á að
fara að byggja nýtt DAS elliheim-
ili í Hafnarfirði með 240 plássum.
Ekki er að efa þann góða vilja,
sem liggur á bak við þetta. En eru
elliheimilin í raun og veru svona
eftirsóknarverðar stofnanir fyrir
gamla fólkið og aðstandendur
þess. Fólk sem er algjörlega ó-
sjálfbjarga þarf náttúrlega að vera
á hjúkrunarheimilum. En meiri
hluti gamla fólksins er vel sjálf-
bjarga, enda þótt ýmsir kvillar
hrjái það.
Félagslegar athuganir hafa sýnt,
að ghettómyndanir hafa óhagstæð
áhrif á lífshætti íbúanna. Gildir
einu, hvort um er að ræða elli-
heimili, harnaheimili, garða náms-
manna eða kjarnafjölskylduhlokk-
ir. í 5. hefti Samvinnunnar 1973
er grein eftir Olaf Hauk Símonar-
son um tillögur að nýju sambýlis-
formi, sem sprottnar eru upp í
Danmörku. Leitað er að einhverju,
sem geti brúað bilið milli kjarna-