Læknaneminn - 01.03.1974, Blaðsíða 28

fj ölskyldunnar og stórf j ölskyld-
unnar, einhverju sambýlisformi,
er tryggi ólíkum einstaklinguim
næga valkosti. Gengur tillagan út
á lýsingu svonefnds sambýlisklasa.
Eru þar lögð drög að sköpun um-
hverfisramma, er beinlínis hvetji
menn til samskipta. Þetta er
grundvallað á þeirri skoðun, að
samvirkni sé öllum heilbrigðum
mönnum eðlislæg. Jafnframt er
lögð er áherzla á að virða rétt og
þörf einstaklingsins fyrir einveru,
þegar svo ber undir.
Lögð er áherzla á, að íbúahóp-
urinn sé eins sundurleitur og
verða má, hvað varðar uppruna,
störf, stéttir, aldursflokka og lífs-
mynztur, þ. e. einhleypingar,
kjarnafjölskyldur og stórfjölskykL
ur. Gert er ráð fyrir aðstöðu fyrir
bæklaða, og fyrir ákveðinn hóp
barna, smávinnustaði, sameigirr
lega matseld og borðhald fyrir þá
sem vilja o. fl. Gert er ráð fyrir,
að undir einu þaki séu 4—500
einstaklingar, þar af a. m. k. 30
börn, 20 gamalmenni og 20 ein-
hleypingar.
Ef tilraun af þessu tagi kæmist
í framkvæmd, jafngilti það skrefi
til lýðræðis af þeirri mynd, er
veitir einstaklingnum bezta mögu-
leika til þroska og athafna og
þroskar um leið félagslegar eig-
indir hans.
Reynslan sýnir, að gamalmenni
una sér hvorki vel á elliheimilum
né undir þökum barna sinna, þar
sem þeim finnast þau vera meiri
eða minni hornrekur. Nú tíðkast
að hrúga gamalmennum saman
inniá elliheimilum.
Mikið hefur verið talað um að
gera elliheimilin manneskjulegri.
20
under 25 and singíe
and has children
ten years on (35to44)
..and twenty (45to64
children leave home
on a pension (65plus)
Er þá sú hugmynd vænlegust að
byggja smáíbúðir í mismunandi
miklum tengslum við elliheimilin
eftir þörfum hvers einstaklings-
Inn í þessar íbúðir gæti gamla
fólkið flutt strax og það léti af
störfum eða kæmist á ellilaun.
Þar.nig myndaðist fastur rammi i
lífi þess í tengslum við eiliheimiÞ
ið. Smátt og smátt væri unnt að
auka tengslin við elliheimilið, er
gamla fólkið þyrfti á meiri hjálp
og hjúkrun að halda. Að lokum
rynni það hljóðlaust inn á elli-
heimilið, án þess að róttækar
breytingar á kringumstæðum
hefðu orðið til að raska hugar-
jafnvægi þess og áttun. En eins og
kunnugt er, fer fátt verr með and-
legt ástand gamalmenna en snögg-
ar breytingar. Þessi smáíbúðahug-
mynd ætti að sjálfsögðu fyrst og
fremst við um þau gamalmenni,
sem enga aðstandendur eiga eða
hefðu ekki samskipti við þá af
einhverjum ástæðum. En ef fólk
hefur góð samskipti við aðstand-
endur sína og nýtur stuðnings
þeirra, þá er að sjálfsögðu æski-
legast að gamalt fólk standi á eig-
in fótum, meðan stætt er. Garnal-
menni í þannig kringumstæðum
þyrfti ekki á elliheimili að halda
nema sem hjúkrunarheimili, er
kraftana þryti. Og væru ekki sam-
býliskjarnar eins og hér hefur
verið lýst, hin ákj ósanlegasta leið
til þess, að gamalt fólk gæti not-
ið stuðnings og félagsskapar
sinna nánustu, en jafnframt notið
friðhelgi einkalífsins á eigin heim-
ili og félagsskapar annarra á sama
aldri innan sama rammans. Skyld-
ir og óskyldir, líkir og ólíkir ein-
staklingar gætu lifað sjálfstæðu
lífi innan sömu samlífsheildar.
LÆKNANEMINN