Læknaneminn - 01.10.1975, Qupperneq 39

I. TAFLA
Blinda á báðum augum
meðal 1734 einstaklinga, sem leituðu augnlækna á
augnlækningaferðalögum um Vesturland 1974 og
1975
Blinduorsök Karlar Konur Samtals
Albinismus 1 i 2
Calaracta 1 3 4
Deg. macularis senilis 1 5 6
Glaucoma primarium . . 9 1 10
Glaucoma secundarium . 1 1
Myopia degenerativa . . 1 1
Uveitis sequelae 1 1
Samtals 13 12 25
dóma í miðtaugakerfi og barnagláka. Lang
algengasta orsök sjóndepru á öðru auga meðal
barna er starfræn sjóndepra, sem er fylgi-
kvilli rangeygis. Meðal ungs og miðaldra fólks
eru augnslys og afleiðing bólgusjúkdóma í
augum algengustu blinduorsakirnar. Meðal
aldraðs fólks er hægfara gláka lang algengasta
orsök sjóndepru og blindu hér á landi, því næst
kemur drer og rýrnun í miðgróf auga (dege-
neralio macularis senilis). Blinda af völdum
sykursýki, sem er ein algengasta hlinduorsök í
velferðarríkjum, er ennþá tiltölulega sjaldgæf
hér á landi.
II. TAFLA
Blinda á öðru auga
meðal 1734 einstaklinga, sem leituðu augnlækna á
augnhekningaferðalögum um Vesturland 1974 og
1975
Blinduorsök
Ablatio retinae ................
Amblyopia ex anopsia ...........
Atrophia n. optici .............
Cataracta ......................
Cataracta congenita.............
Chorioretinitis seq.............
Deg. disciformis maculae .......
Deg. macularis senilis .........
Claucoma primarium .............
Claucoma secundarium ...........
Myopia degenerativa ............
Opacitas corneae ...............
Retinopathia areata ............
Sarcoma, anophthalmos ..........
Thrombosis v. centralis ret.....
rhrombosis a. centralis ret.....
Iraurna oculi seqv..............
Uveitis ant. seq................
f'umor oculi ...................
Samtals
Karlar Konur Samtals
1 1
6 8 14
1 1
4 6 10
1 1
1 1
1 1
14 5
23 6 29
1 1
3 3
1 1 2
1 1
1 1
1 1
1 1
1 1 2
1 1
1 1
42 35 77
4.4. Blinduorsakir eftir aldursflokkutn. Blinduor-
sakir eru mismunandi eftir aldursflokkum.
Meðal barna eru algengustu orsakirnar: Með-
fæddir ágallar, svo sem drer (cataracta con-
genita), sjóntaugarrýrnun sem afleiðing sjúk-
5. Núverantli ústand sjónverntlarmála
5.1. Blindraskráning. Samkvæmt framansögðu er
skráning blindra ófullnægj andi og gefur ekki
nema litla hugmynd um hversu blinda er tíð
hér á landi. Engar opinberar skýrslur eru til
um blinduorsakir.
5.2. Augnlœknar. Hér á landi eru starfandi (þegar
þetta er ritað í sept. 1975) 11 læknar með
sérfræðiviðurkenningu í augnlækningum (10
í Reykjavík og einn á Akureyri). Kvartar fólk
um, að mjög erfitt sé að ná fundi augnlækna.
Af því má draga þá ályktun að augnlæknar séu
of fáir.
5.3. Augndeild. Augndeildin á Landakoti er eina
deild sinnar tegundar hér á landi. Var hún
formlega stofnuð árið 1970, en á Landakoti
hafa augnlæknar starfað allt frá því spítalinn
var tekinn í notkun 1902. Augndeildinni er
ekki ætlaður ákveðinn rúmafjöldi, og þegar
vakt er á sjúkrahúsinu þriðju hverja viku er
eingöngu um bráðainnlagnir að ræða.
Arið 1974 voru að meðaltali 13 sjúkrarúm
fyrir fullorðna og 2-3 barnarúm á barnadeild,
sem augndeildin hafði til afnota (6). Á
F. S. A. er aðstaða til að vista augnsjúklinga.
Er það eina sjúkrahúsið á landinu, auk
Landakots, sem það gerir. Eru þar að jafnaði
3-4 augnsjúklingar. Talið er að um 13 sjúkra-
rúm fullorðinna þurfi fyrir hverja 100.000
íbúa (7). Af þessu sést að allmikið vantar á að
vistrýmisþörf augnsjúklinga hér á landi sé
læicnaneminn
33