Læknaneminn - 01.11.1977, Qupperneq 7

Sagan um Numerus Clausus
Tekið saman af starfshóp um fjöldatakmarkanir
l!t(íi)—71 Aðtlragantlinn
Upphaf takmarkana við læknadeikl Háskóla Is-
lands er sjálfsagt að finna við stofnun hennar. En
það sem í dag er kallað numerus clausus eða fjölda-
takmarkanir í læknadeild hófst á árunum fyrir 1970
með endurskipulagningu deildarinnar.
Um vorið 1968 var komin á sú regla, að nem-
endur 1. árs þurftu að ná bæði efnafræði og vefja-
fræði á sama ári til þess að fá að setjast á annað ár.
1969 er þesstari viðleitni haldið áfram, en þá með
harðari mótstöðu nemenda.
Til Jjess að útskýra þá hörðu mótstöðu sem tak-
rnörkunarmálið fékk 1969 er rétt að rekja nokkur
atriði til upprifjunar um það þjóðfélagslega ástand
sem ríkti þá.
Meðal námsmanna voru öldur stúdenta baráttu
fyrir breyttum háskóla að berast til landsins, fram-
haldsskólanemendur voru þá mjög virkir.
Þáverandi menntamálaráðherra, Gylfi Þ. Gísla-
son, átti í vök að verjast út af menntamálum, og
komu þar námslán ásamt fleiru inn í myndina.
Læknaskortur var þá einnig talsverður á lands-
byggðinni og jafnvel dæmi þess að læknanemar
fengju hérað eftir að hafa lokið prófum í lífeðlis-
og lífefnafræði, því myndaðist líka þrýstingar þar
frá almenningi.
Arið 1969 var þriðja síldarleysisárið í röð, það
var atvinnulueysi hjá verkafólki og landflótti til
Astralíu og Svíþjóðar í algleymingi. Skólanemar
áttu ekki vísa vinnu um sumarið að skóla loknum.
Þetta voru því ekki ákj ósanlegustu aðstæður sem
völ er á til að koma með afturhaldssamar breyting-
ar.
Og hefst þá frásögnin á deildarfundi 26. marz ’69.
En þar er samþykkt að læknadeild geri að skilyrði
fyrir innritun á fyrsta ári lágmarkseinkunnirnar
7.25 úr stærðfræðideildum og 8.0 úr máladeildum.
Þessar einkunnir voru ákveðnar út frá tölfræðilegri
könnun, sem var unnin af Ottó Björnssyni við Raun-
vísindastofnun H. I.
Samþykktin var síðan send menntamálaráðherra
Gylfa Þ. Gíslasyni enda þurfti hann að samþykkja
hana sem breytingu á reglugerð fyrir Háskóla Is-
land. 26. júní staðfesti ráðherra samþykktina.
En á meðan ráðherra var að velta beiðni lækna-
deildar fyrir sér var hún að berja á offjölgunar-
draugnum á öðrum vettvangi.
Um miðjan maí var sett sú regla að lágmark með-
aleinkunnar á upphafsprófi (próf eftir 1. ár) skyldi
vera 9.0 (þar sem lægsta einkunn var -f-23 og hæsta
16.0) í stað 7.0 áður, og var þá svo komið að bæði
þurfti að ná báðum prófum á sama ári og hafa 9.0
í meðaleinkunn.
Fundur læknanema í Norræna húsinu 19. maí
mótmælti þessu harðlega svo og öllum takmörkun-
um inn í læknadeild H. í.
En slík mótmæli máttu sín lítils, því um vorið
giltu þessar reglur enn og féllu % 1. árs nema.
Það leit því út fyrir að læknadeild hefði tekizt
ætlunarverk sitt á tveim vígstöðvum, þ. e.:
L. Takmarka fjölda inn í deildina.
2. Takmarka fjölda af fyrsta ári inn á fyrsta
hluta.
En svo var ekki, því annan júlí þegar nýstúdentar
voru búnir að bera hvítu kollana í hálfan mánuð
og komast að því að það var litla vinnu að fá, og
þeir sem höfðu ætlað sér í læknisfræði komust ekki
að nema hafa tilskyldar einkunnir, þótt þeir hefðu
staðizt stúdentspróf, boðuðu 3 læknanemar til fund-
ar með nýstúdentum.
Á þessum fundi var ákveðið að bregðast hart
gegn öllum takmörkunum inn í læknadeild.
Fjórða júlí var aftur boðað til fundar og þá á sal
Menntaskólans í Reykjavík og Gylfa Þ. Gíslasyni var
boðið á fundinn, og átti þar að fá útskýringu á yfir-
LÆKNANEMINN
5