Læknaneminn - 01.04.1979, Qupperneq 24

Sérndm í líffœrameinafrœði
Frá Rannsóknastofu Háskólans í líffœrameinafrœði
Jónas Hallgrímsson prófessor
Sérnátn í líffwrameinafrwði
Breska meinafræðingafélagið (The Royal College
of Pathologists) skilgreinir meinafræði sem vísinda-
lega rannsóknagrein með það markmið að auka
skilning á orsökum og eðli sjúkdóma og skiptir
meinafræðinni í þessar fimm höfuðgreinar: blóð-
meinafræði, líffærameinafræði, meinefnafræði,
ónæmisfræði og sýklafræði. Auk þess teljast tvær
aðrar umfangsmiklar greinar læknisfræðinnar inn-
an meinafræðinnar: hlóðbankafræði og meinalíf-
eðlisfræði. Innan hverrar þessara sjö höfuðgreina
eru ýmsar undirgreinar, sem víða hafa unnið sér
sjálfstæðan sess í læknisþjónustu, kennslu og vís-
indarannsóknum. Yrði of langt mál að telja þær
hér.
Meinafræðin sem heild er því ein af stærstu sér-
greinum innan læknisfræðinnar og einn þýðingar-
mesti þátturinn í lækningum utan og innan sjúkra-
húsa. Vegna flókins tækjabúnaðar, stærðar hús-
næðis og sérmenntaðs starfsliðs auk lækna, kemur
af sjálfu sér, að undantekningalítið verður rekstri
meinafræði ekki vel sinnt nema á stærri stofnunum.
Reksturskostnaður verður því mikill og hefur það
verið meinafræðinni fjötur um fót, einkum í þeim
löndum, sem reka heilbrigðisþjónustu með opinber-
um fjárframlögum, eins og t.d. er gert á Islandi og í
Bretlandi.
Almcnnt um sérnámið
Tilgangurinn með birtingu þessarar ritgerðar er
að skýra frá fyrirkomulagí sérnáms í líffærameina-
fræði hérlendis og erlendis. Vonast er til, að þessar
upplýsingar verði gagnlegar fyrir næknanema og
unga lækna, sem hyggja á slíkt sérnám, og veki jafn-
framt áhuga annarra kollega þeirra á meinafræði
sem sérgrein.
í Læknanemanum, 3. tbl. 1972, bls. 3-20, er
nokkuð ítarleg ritgerð um markmið og horfur í líf-
færameinafræði á Islandi. Flest efni þeirrar ritgerð-
ar er enn í fullu gildi og er lesendum ráðlagt að
kynna sér hana.
Efni þeirrar ritgerðar, sem hér birtist, er fengið
úr ýmsum áttum, meðal annars frá íslenskum lækn-
um, sem þekkja til sérmenntunar erlendis og úr er-
lendum tímaritagreinum og skýrslum um líffæra-
meinafræði. Þykir ekki ástæða til að geta þeirra
mörgu heimilda.
1 gildandi reglugerð um veitingu lækningaleyfis
og sérfræðileyfa á íslandi segir svo um líffæra-
meinafræði:
a) 3 ár á líffærameinafræðistofnun.
b) 1 ár í annarri grein meinafræði eða annarri
grein raunvísinda, sem talin er stuðla sérstak-
lega að menntun læknis sem meinafræðings.
Eins og gildir um aðrar sérgreinar skal umsækj-
andi leggja fram ritgerð um læknisfræðilegt efni,
er að verulegu leyti sé reist á eigin athugun og rann-
sókn og birst hafi eða samþykkt hafi verið til birt-
ingar í læknatímariti.
Sérfræðipróf eða sérfræðiviðurkenning frá öðru
landi, sem viðurkennd eru af læknadeild Háskóla
íslands, eru tekin gild til sérfræðileyfis á íslandi,
þótt námstilhögun sé frábrugðin þeirri, sem í ís-
lensku reglugerðinni er kveðið á um. Þetta ákvæði
er nauðsynlegt fyrir þá, sem stunda mest af fram-
haldsnámi sínu erlendis, því námstilhögun er mjög
breytileg eftir löndum eins og kemur fram síðar
í þessari ritgerð.
I íslensku reglugerðinni er tekið fram, að sér-
námið megi einungis fara fram á þeim stofnunum,
sem viðurkenndar eru lil slíks sérnáms í heimalandi
sínu. I þann flokk falla að jafnaði hreinar háskóla-
stofnanir og aðrar stofnanir, sem á einhvern hátt
eru tengdar háskólum, auk meinafræðistofnana,
16
LÆKNANEMINN