Úrval - 01.04.1966, Blaðsíða 89

SÍÐASTA ORRUSTAN
ir endurheimtu svo aftur upphaf-
legu vígstöðuna“.
Galdurinn var í því fólginn að
vita, hvar Rússar mundu gera árás
hverju sinni. Og Heinrici virtist
hafa þrautþjálfað eitthvert furðu-
legt sjötta skilningarvit, sem leið-
beindi honum í því efni.
„Alveg eins og Schultz hermaður“.
Heinrici hafði aldrei verið í neinu
uppáhaldi hjá Hitler eða helztu sam-
starfsmönnum hans. Heinrici var
sonur mótmælendaprests. Hann las
ritningargrein í biblíunni á hverjum
degi og krafðist þess af hermönnum
sínum, að þeir þrömmuðu til messu,
hvenær sem unnt reyndist. Eitt sinn
þegar hann var í leyfi, kom hátt-
settur embættismaður Nazistaflokks-
ins í heimsókn til hans og tilkynnti
honum, „að Foringinn áliti kristi-
lega starfsemi hans ekki vera sam-
rýmanlega markmiðum nazional-
sósíalismanns". Heinrici, sem aldrei
gerðist meðlimur Nazistaflokksins,
hlustaði steinþegjandi á hann án
þess að sýna nokkur svipbrigði.
Og næsta sunnudag eftir viðtal
þetta sótti hann kirkju að venju
ásamt konu sinni, syni og dóttur.
Og eftir þennan atburð gekk honum
mjög treglega að verða hækkaður
í tign þrátt fyrir herstjórnarsnilli
hans, sem var algerlega óumdeilan-
leg. Hlaut hann ekki neinn frama,
fyrr en vart var stætt á því lengur
að ganga fram hjá honum.
Síðla árs árið 1943 kvartaði Her-
mann Göring ríkismarskálkur sár-
an yfir því við Hitler, að á undan-
haldi 4. hersins í Rússlandi hefði
Heinrici láðst að framfylgja fyrir-
87
skipunum Foringjans um að skilja
hvarvetna eftir „sviðna jörð“. Hann
tók það sérstaklega fram í ásökun
sinni, að hershöfðinginn hefði lagzt
gegn skipunum um að „brenna og
eyða sérhverri vistarveru" í borg-
inni Smolensk. Heinrici lýsti því
hátíðlega yfir, að „hefði verið kveikt
í Smolensk, hefði hann ekki getað
hörfað undan gegnum borgina með
menn sína“. Svarið bjó yfir nægi-
legri hernaðarlegri rökvísi til þess
að koma í veg fyrir, að hann yrði
dreginn fyrir herrétt.
Nokkrum mánuðum síðar lét Hitl-
er skrá Heinrici á „óvirkan" lista
vegna „slæmrar heilsu“. En síðla
sumars árið 1944 var Heinrici kall-
aður til virkrar herþjónustu á nýj-
an leik. Hann hafði verið neyddur
til þess að draga sig í hlé og hafð-
ist við á hressingarhæli. Nú var
honum skipað að halda til Ung-
verjalands, og átti hann að taka við
yfirstjórn hinna aðþrengdu herja
Þjóðverja þar í landi. Og þennan
morgun var Heinrici nú að flýta
sér til Zossen með skipun upp á
vasann um að taka að sér yfirstjórn
Vistulu-hersins.
Hinn berorði hershöfðingi yrði nú
stöðugt undir eftirliti Hitlers og
„hirðfíflanna". Og allir vissu, hvað
varð um þá, sem komust á önd-
verðan meið við Hitler og voru ó-
sammála honum á einn eða annan
hátt. Liðsforingjar, sem verið höfðu
nánir samstarfsmenn hershöfðingj-
ans, höfðu stungið upp á því við
hann, að hann skyldi finna einhverja
afsökun til þess að hafna þessari
útnefningu, ef til vill af „heilsu-
farslegum ástæðum". Heinrici varð