Úrval - 01.04.1966, Blaðsíða 102

100
ÚRVAL
ur. ÁSur hafði hann verið þrung-
inn lífsfjöri, en nú var hann veiklu-
legur og tekinn, og lömun hans
var nú miklu greinilegri en áður í
öllum hreyfingum hans, sem voru
nú orðnar hikandi og fálmkennd-
ar. Hann hafði setið á forsetastóli
allt frá árinu 1933, og samt hafði
hann nú í hyggju að bjóða sig fram
í fjórða sinni. En hinar stöðugu,
þreytandi samningaviðræður og um-
leitanir um hermál og utanríkis-
mál, öll hin þunga byrði stríðsár-
anna, allt þetta lagðist nú með meiri
þunga á hann en áður. Og áhrifin
af byrði þessari voru nú orðin
greinileg. Ismay hershöfðingi, æðsti
yfirmaður brezka heraflans, varð
furðu lostinn, er hann sá Roosevelt.
„Hann hefur horazt svo mikið, að
hann virðist hafa hlaupið", sagði
Ismay. „Jakkinn hékk á breiðum
herðum hans og flibbinn virtist vera
orðinn nokkrum númerum of stór.
Við vissum, að myrkrið nálgaðist".
Forsetinn var þreyttur og leiður
á þessu endalausa þófi. Allar að-
stæður virtust þvinga hann til einn-
ar ákvörðunar. Ráðgjafar hans og
Churchill lögðust á eitt um að fá
hann til þess að láta undan. Og að
lokum lét hann undan og samþykkti
suðurhéruð Þýzkalands sem her-
námssvæði Bandaríkjanna. Bretar
siökuðu þó til á móti. Þeir sam-
þykktu, að Bandaríkin skyldu fá
yfirráð yfir hinum miklu norður-
þýzku hafnarborgum Bremen og
Bremerhaven.
Á hinni þýðingarmiklu Yaltaráð-
stefnu í febrúar árið 1945 voru síð-
ustu mikilvægu ákvarðanir stríðs-
áranna teknar af hinum Þrem Stóru.
Þeirra á meðal var ákvörðunin um
að veita Frakklandi fulla hlutdeild
í hernámi Þýzkalands. Skera skyldi
búta af brezka og bandaríska her-
námssvæðinu og mynda úr þeim
bútum franskt hernámssvæði. Hið
sama gilti um myndun fransks her-
námssvæðis í Berlín. Stalin var á
móti hlutdeild Frakka að þessu máli
og neitaði að leggja fram nokkurn
hluta rússneska hernámssvæðisins í
þessu skyni.
Þann 11. febrúar árið 1945 sam-
þykktu hinir Þrír Stóru formlega
hernámssvæði sín. Hernámsáætlun-
in, sem grundvölluð var á Rankin
C-áætluninni, var nú endanlega á-
kveðin. Og innan hersins gekk hún
undir nafninu „Áætlunin Sól-
myrkvi“.
Flótti með lest.
Klukkan var næstum orðin 6 síð-
degis, þegar Heinrici komst til Birk-
enhain, þreyttur og þjakaður. Það
hafði tekið hann hálfa þriðju stund
að aka þangað frá Zossen. Og hann
hafði verið niðurdreginn og kvíða-
fullur alla leiðina. Ekki batnaði líð-
an hans, þegar hann kom auga á
nýju aðalbækistöðvarnar sínar. Þær
voru faldar inni í skógi eins og
bækistöðvarnar í Zossen. Yfirstjórn
Vistulu-hersins var til húsa í reisu-
legu húsi, en herskálar voru til
beggja hliða við það. Aðalbygging-
in var að vissu leyti reisuleg, en
þó hreinn óskapnaður, hvað bygg-
ingarstíl snerti. Meðfram framhlið-
inni var röð af risavöxnum súlum,
líkt og í grísku hofi. Himmler hafði
látið byggja þetta hús fyrir mörg-
um árum sem nokkurs konar einka-