Úrval - 01.03.1969, Qupperneq 16

14
ÚRVAL
ísraelsmanna, og lýsir því yfir að
ísraelsmenn hafi byrjað. Dómar
hans eru endanlegir og óbilgjarnir,
hann veit að það sem hann segir
verður óbreytanleg stefna Frakk-
lands — nema ef hann skiptir um
skoðun.
De Gaulle er nú búinn að stjórna
Frakklandi í 11 ár. Hver er árang-
urinn? Hvað hefur honum tekizt og
hvað hefur honum mistekizt?
Um það eru landar hans engan
veginn sammála. Miljónir manna
dýrka hann sem hetju. Þeir muna
hann sem hinn óþekkta hershöfð-
ingja, sem stofnaði frönsku frelsis-
hreyfinguna árið 1940 og sem fjór-
um árum seinna stýrði frelsissveit-
unum inn í París. Þeir álíta hann
bjargvætt Frakklands, sem var 12
ár í útlegð eftir árið 1946, en kom
síðan aftur á neyðarstund Frakk-
lands til að gerast foringi stjórn-
arinnar og endurheimta eitthvað
af hinu forna veldi landsins.
Um leið gera æ fleiri Frakkar
gys að kröfum De Gaulles og eru
honum andsnúnir. Þeir segja mein
hans vera að hafa aldrei getað
greint á milli sjálfs sín og Frakk-
lands. Þeir mótmæla kröftuglega
hinni sjálfsbyrgingslegu fullvissu
De Gaulles að hann sé hinn út-
valdi endurlausnari Frakklands.
ALSÍR VANDAMÁLIÐ
Fyrsti sigur De Gaulles — og for-
senda alls, sem hann hafði í för
með sér — var að lægja öldurnar
í Frakklandi er það var á barmi
borgarastyrjaldar. Árið 1958 geys-
aði hörð nýlendustyrjöld milli
alsírsku þjóðernissinnanna og
franska hersins. 13. maí gerðu
frönsku innflytjendurnir í Alsír
uppreisn gegn stjórninni í París,
sem þeir ákærðu fyrir að hafa snið-
gengið hagsmunamál þeirra. í sjálfu
Frakklandi var herinn að undir-
búa byltingu. Vinstri öfl voru að
koma upp nefndum út um allt land
til að verja „lýðveldið“. 29. maí
bað Coty forseti De Gaulle hers-
höfðingja að sameina þjóðina og
mynda sterka nýja stjórn.
De Gaulle, var nú orðinn forsæt-
isráðherra og þingið hafði veitt
honum ótakmarkað vald vegna
ástandsins; hann tók því til við lausn
Alsírvandamálsins. Hann var allt
annað en hreinskilinn, upphaflega
lét hann Frakka í Alsír halda að
hann væri þeim hliðhollur. En á
meðan vann hann að því að minnka
völd frönsku hershöfðingjanna.
Hann bældi niður tvær byltingar
árið 1960 og 1961, og komst með
naumindum frá banatilræði. En
árið 1962 varð Alsír frjálst land og
hinir uppreisnargjörnu hershöfð-
ingjar voru í fangelsi eða útlegð.
Það var mikið afrek að binda endi
á hið skaðlega stríð, sem staðið
hafði í átta ár.
Annað mikið afrek var stofnun
hinnar fyrstu stjórnar, sem var
föst í sessi. Fjórða lýðveldi Frakk-
lands, sem stofnað var árið, 1947
hafði verið skaðvænlega óöruggt.
Enginn einstakur flokkur hafði
nokkru sinni haft meirihluta í
þjóðþinginu og þannig var stjórn-
in á hverjum tíma samsteypustjórn.
Flestar stjórnir höfðu aðeins verið
við völd í nokkra mánuði. Fjórum
mánuðum eftir endurkomu De