Úrval - 01.03.1969, Page 68

66
ÚRVAL
um. Á síðasta ári fór ég til sex Af-
ríkulanda og fjarlægra Austurlanda
og hafði samstarf við ýmsa þjóð-
höfðingja og lögregluyfirvöld. Ekki
vildi ég skipta á starfi við nokkurn
mann.“
Á arinhillu Grants er innramm-
aður pappírsmiði, ekki stærri en frí-
merki. Ég spurði hann, hvað þetta
væri, og hann svaraði, að það væri
minjagripur frá sögulegri eftirleit,
sem hann hefði tekið að sér fyrir
„National Gallery“ (Listasafnið) í
London. Safnið hefði keypt mynd
eftir Leonardo da Vinci fyrir geysi-
háa upphæð. Ekki var að efa, að
myndin væri ekta, það hefði verið
sannað fyrir mörgum öldum. En
einn var sá hlutur, sem bögglaðist
fyrir brjósti sérfræðinganna: horn-
in á þessari fimm alda gömlu teikn-
ingu voru trosnuð og höfðu ein-
hverntíma verið lagfærð með litl-
um, álímdum pappírssnifsum. En
hvert smáatriði varðandi slík heims-
fræg listaverk er undir smásjá list-
unnenda, og marga fýsti að vita,
hvenær viðgerðir þessar hefðu far-
ið fram.
Grant var spurður ráða. Hann
gekk þegar til verks og klippti burt
snepil af álímda pappírnum, — og
er þar kominn innrammaði miðinn
á arinhillunni. Hann rannsakaði
miðann und:r sterkum linsum og
gat greint línur í vatnsmerki. En
það nægði ekki, því ekki reyndist
unnt að finna aldur á vatnsmerki
þessu, og því varð hann að útvega
sér sýnishorn af öðrum pappírum,
þar sem vatnsmerkin voru nákvæm-
lega tímasett. „Ég grandskoðaði hér
um bil fimm þúsund pappírsarkir
til að hafa einhvern samanburðar-
grundvöll," segir hann. „Loks fann
ég það, sem ég var að leita að og
gat tilkynnt Listasafninu, að við-
gerðin hefði farið fram nálægt ár-
inu 1640.“ Við þetta má bæta, að
við rannsókn þessa komu í ljós fjöl-
mörg vatnsmerki, sem menn höfðu
ekki fyrr vitað, að til væru.
Grant gerir einnig tilraunir með
nýjar aðferðir, sem sakamálalög-
reglan getur haft not fyrir. Ein af
síðustu uppfinningum hans afhjúp-
ar fingraför á venjulegum skrif-
pappír. „Þetta var ógerlegt áður,“
útskýrir hann, „vegna þess, að flest-
ar pappírstegundir taka ekki við
fingraförum undir venjulegum
kringumstæðum. En vissar aminó-
sýrur á fingurgómunum láta samt
eftir sig sín för.“
Hann vildi sýna mér aðferðina og
bað mig að rétta sér pappírörk. Eft-
ir stutta stund sprautaði hann úr
þar til gerðri dós þunnum úða yfir
blaðið og setti það síðan í lítinn ofn
til þurrkunar. Þegar hann tók það
út aftur og sýndi mér, sá ég fingra-
för mín greinilega á pappírnum.
Þessi aðferð er líka notuð, þegar
finna skal fingraför óþekktra bréf-
ritara.
„Það sem gerir starf Grants svo
mikilsvert, er hversu rökviss og
hlutlaus hann er,“ segir enski saka-
málafræðingurinn Nigel Morland.
„Skýrslur hans eru mjög skýrar,
gagnorðar og lausar við fordóma."
Þetta er ástæðan til, að lögreglan
er ekki smeyk við að hafa við hann
samstarf. Og þekktur málfærslu-
maður hefur sagt við mig: „Þegar
ég stend augliti til auglits við kvið-