Úrval - 01.11.1969, Side 28

26
ÚRVAL
á þessum degi. En það hafði engin
áhrif á Charlie. Hann hélt því fram
hiklaust, að hann væri að borða
fisk. Þegar presturinn ávítaði hann
fyrir þessi ósannindi, sagði Charlie:
,,Já, en þetta er fiskur! Ég var
Neckberry. Svo skvettir þú vatni á
mig, og síðan hefi ég verið Charlie.
Þetta var kjöt, en ég skvetti vatni á
það, og nú er það fiskur.“
Charlie sagði þetta ekki, af því að
hann væri að gera gys að prestin-
um, heldur af því að þetta var rök-
rétt samkvæmt hugsanagangi hans.
Annað dæmi um það, hve hugs-
anagangur frumstæðra þjóða er frá-
brugðinn okkar, höfum við frá
Kenya.
Hinir innfæddu þar vilja heldur
geyma sparipeningana sína hjá ind-
verskum félsýslumanni og borga
fyrir geymsluna, en að leggja þá í
enskan banka og fá rentur af þeim,
af því að þeir geta ekki skilið
hvernig bankinn getur borgað fyrir
að geyma fyrir þá peninga. Hjá
indverska fésýslumanninum geta
þeir fengið að sjá peninga sína á
hverjum degi.
Fyrstu kynni frumstæðra þjóða
af hvítum mönnum voru skipin, sem
komu siglandi upp að ströndinni, og
upp úr skipunum flykktist hópur
eins klæddra manna: það voru her-
mennirnir. Hvað er það sem ein-
kennir hermennina? Riffillinn og
einkennisbúningurinn svo og það að
þeir koma alltaf í hópum. Hermað-
urinn er því sjaldan teiknaður sem
einstaklingur, heldur sem þáttur úr
heild og riffillinn og einkennisbún-
ingurinn eru hinir áberandi eigin-
leikar hans. I skurðmyndum frá Af-
ríku má undir eins þekkja Englend-
inginn, Frakkann og Þjóðverjann.
Sérkenni þeirra koma svo greinilega
í ljós.
A eftir hermönnunum kom lát-
laus straumur af hvítum mönnum,
sem ekki voru í einkennisbúningum.
Þeir gengu með kaskeiti, hatta og
hjálma, sátu oftast í stólum, höfðu
bækur og flöskur undir hendinni og
gengu við staf. Það voru margar
tegundir af þessum mönnum, en
þeir höfðu sameiglinleg einkennli:
ljósa húð, jakka, buxur og alls kon-
ar höfuðföt. Það var úr nógu að
velja fyrir listamanninn. En þó urðu
myndirnar sjaldan af ^kveðnum
mönnum. Þeir báru einkenni hinna
ýmsu tegunda, sem hver um sig var
fulltrúi fyrir hinn hvíta kynstofn.
En samtímis gat listamaðurinn
ekki komizt hjá því, að tilfinningar
hans gagnvart fyrirmyndinni end-
urspegluðust í verki hans. Ef mað-
urinn var óvinsæll meðal hinna inn-
fæddu, var hann gerður að krypp-
lingi á myndinni, því að á þann hátt
gat hann ekkert mein gert þeim.
Þeir gerðu hin gömlu skurðgoð sín
enn voldugri með því að láta þau
fá stráhatta, flöskur og stóla. Á
þann hátt jókst skurðgoðadýrkunin
við komu hvítra manna.
Við nánari kynni fór þessi hvíti
straumur að greiðast sundur. og
mynda sjálfstæða flokka: trúboða,
kaupmenn, kennara og landsstjóra.
Hver flokkur fékk sín sérkenni,
miskunnarlaust dregin fram í dags-
Ijósið.
En á bak við allt þetta var hinn
voldugi hvíti höfðingi. Þegar hinir
innfæddu komu inn á stjórnarskrif-