Úrval - 01.11.1969, Síða 32

30
ÚRVAL
lagi eru þeír háðír þeím tíma sem
menn geta verið á tunglinu, sem
takmarkast af líftryggingarútbúnaði
þeirra og þá einkum litlu magni af
súrefni. Hreyfingarmöguleikar eru
einnig takmarkaðir vegna þess að
flutningatæki eru engin og heldur
ekki útbúnaður til hjálpar í viðlög-
um. Auk þess leyfir stærð og burð-
arþol tunglferjunnar ekki að taka
með sér nóg af vísindatækjum,
orkugjöfum og senditækjum. Það
eru því ýmis staðbundin verkefni
sem hægt er að leysa en einnig þau
eru vafalaust skref fram á við, enn
eitt stig þróunar, sem leiða mun til
smíða rannsóknar- og athugana-
stöðva á tunglinu.
Ég tel verðmætast í þessari til-
raun tæknilega lausn þess vanda-
máls að handstýra hinum flóknu
hreyfingum geimfars og tunglferju.
Þetta eru erfiðustu og ábyrgðar-
mestu atriðin í leiðangrinum og
krefjast hugrekkis og mikillar still-
ingar áhafnarinnar. Ég tel að það
væri ekki óþarft að geta haft fleiri
atriði í stjórnun sjálfvirk um leið.
En þegar á heildina er litið er
ferð Apollo 11 meiriháttar framlag
til könnunar geimsins og færir okk-
ur nær lengri og enn ævintýralegri
ferðum mannsins út í geiminn. í
þessu sambandi hlýt ég að geta um
mikla verðleika og mikið starf
margra þúsunda manna hers banda-
rískra vísindamanna, verkfræðinga
og verkamanna, sem undirbjuggu
þessa frægu ferð og framkvæmdu
hana.
Ég óska til hamingju hetjulegri
áhöfn Apollo 11, Neil Armstrong,
Michael Gollins og Edwin Aldrin
með árangursríka framkvæmd
flókinna verkefna. Þeir munu með
rétti skipa virðulegan sess í flokki
brautryðjenda á geimleiðum.
— Teljið þér að bandaríska geim-
könnunaráætlunin feli í sér meiri
hættur fyrir geimfara en vísinda-
legar rannsóknir krefjast?
Hér er víst aðeins talað um Ap-
ollo-áætlunina, sem kröfum vísinda-
manna og verkfræðinga var helzt
beint að í Bandaríkjunum síðasta
áratuginn, svo og miklu fjármagni.
Ég hef eiginlega nú þegar látið í
ljós álit mitt á þessari áætlun, eða
endahnúti hennar, för Apollo 11. É'g
get aðeins bætt því við, að yfirleitt
eru allar ferðir geimskipa með
geimfara innanborðs alltaf skref út
í hið óþekkta, alltaf hættulegar að
vissu marki. Það er verkefni vís-
indamanna sem undirbúa ferðirnar
að gera þá hættu sem minnsta. Því
öll mistök, þeim mun fremur þau
sem kosta mannslíf, koma niður á
þróun næstu skrefa, tefja fyrir
þeim. Þessvegna lögðu bandarískir
vísindamenn blessun sína yfir Ap-
ollo 11 aðeins eftir að þeir treystu
nógu vel á öryggi þess.
En mín skoðun er sú, að enn sem
komið er sé líka hægt að gera slík-
ar tilraunir með aðstoð sjálfvirkra
tækja eða vélmenna. Nútíma tækni-
þróun gerir það fyllilega mögulegt.
Að mínum dómi felst munurinn á
tungláætlunum Bandaríkjamanna
og Sovétmanna einmitt í þessu.
— Um nokkurra ára skeiff hefur
bandariska geimferffaáætlunin ver-
iff á allra vitorði. Hefur þetta haft
einhver áhrif á áætlanir sovézkra
vísindamanna um tunglferffir?