Úrval - 01.11.1969, Page 125

HVAÐ ER YOGA?
123
Hugurinn vill annaðhvort hvarfla
frá eða fara bara til málamynda yf-
ir orðin, enda er sá, sem á inni-
haldsríkan hátt og með vakandi at-
hygli getur hvenær sem er farið
með bæn eins og „Faðir vor“, tals-
vert vel að sér í hugareinbeitingu.
Seinna er svo nauðsynlegt að kom-
ast á bak við orðin. Orð og merking
orðs er tvennt. Orð er tákn hugs-
unar, ekki hugsunin sjálf. Það þarf
ekki að nefna nein orð í huganum
til þess að láta merkingu þá, sem
í „Faðir vor“ felst, fara gegnum
hugann. Þá fyrst er það raunveru-
leg bæn.
Að hlusta á músík getur verið
góð hugleiðing, helzt auðvitað há-
leit músík og göfug.
Að lesa ljóð eða bókarkafla get-
ur verið hugleiðing. Taktu til dæmis
Spámanninn eftir Kahlil Gibran eða
ljóð Tagores og lestu hálfa blað-
síðu. Athyglin má hvergi hvarfla
frá, og hugleiddu svo efnið og feg-
urðina í skáldskapnum á eftir.
Þá er hægt að hugsa sér mynd.
T. d. sólarlag eða sólarupprás, setja
inn í hana ýmis smáatriði og sjá
þau skýrt í huganum. Og þeir, sem
snjallir eru í listinni, hugsa sér t. d.
blómagarð með beðum, grasflötum,
trjám og litskrúðugum blómum, sjá
þetta allt í einu "í huganum, bæði
heildina og einstök atriði. Og svo
geta þeir reikað um þennan hug-
ræna helgilund og hugsað sér, að
í einu horninu sé lítið guðshús, þar
sem sálin hittir guð sinn og sam-
einast honum.
Að ráða gátur getur verið góð
hugleiðing, og að semja stökur und-
ir erfiðum háttum íslenzkrar tungu
er áreiðanlega þjóðlegasta hug-
þjálfunaraðferðin, og sennilega sú,
er bezt hefur stuðlað að því að gera
íslendinga greinda.
Við.þjálfun hugsunarinnar opn-
ast manni leyndardómsfullur heim-
ur, sem flestum er nærfellt lokað-
ur, af því að athyglin er sífelldlega
bundin við ytri hluti. Við athugum
svo sjaldan, hvernig við förum að
því að hugsa.
Val hugleiðingarverkefna, getur
verið margvíslegt, en þegar á heild-
ina er litið, fer æfingin fram á þann
hátt, að verkefnin eru athuguð
skipulega og við þau glímt, unz
maður er fær um að halda ákveð-
inni hugmynd grafkyrri í huganum.
Það getur verið tákn, svo sem þrí-
hyrningur eða krossmark, mynd af
vini eða setning. Geti hann þetta,
er líka hægt að þurrka þessa hug-
mynd út, og þá er hugsunin tóm,
þar ríkir fullkomin þögn. Önnur að-
ferð, sem jafnan er notuð með að
nokkru, er að ýta jafnharðan frá
sér öllum hugsunum, sem upp koma,
og smátt og smátt hægja hugsan-
irnar þá á sér af sjálfu sér, kyrrðin
færist nær.
Fyrst í stað er einbeiting hugans
erfið. Við uppgötvum þá, að áður
hafði hugsunin alltaf verið á reiki,
og það kostar mikla árvekni að
hemja hana. En með æfingunni
kemur þar, að við getum haldið
ákveðnu verkefni kyrru í huganum
stöðugt og fyrirhafnarlaust. Þegar
svo langt er komið, eru stórkostleg-
astar hugleiðingar manna um hin
háleitustu efni: Að láta athyglina
dvelja við sjálfseðlið í brjósti
manns, að láta hana dvelja við hin