Goðasteinn - 01.03.1973, Page 47

Þorláks biskups í Skálholti var Magnús Einarsson. Hann komst
fyrst utan sumarið 1134, en það sumar börðust þeir á Fyrileif
Magnús konungur Sigurðsson og Haraldur Gilli og hafði Haraldur
flúið til Danmerkur. Magnús biskupsefni fór til hans þangað og
gaf honum gjafir og tókst með þeim vinátta. Það haust vígði
Ossur erkibiskup hann til biskups í Skálholti, en hann kom út
vorið eftir, 1135. Ekki virðist Magnús biskup hafa unnið mjög
að siðbótarkröfum kirkjunnar, en hann var vinsæll og friðsamur
og stillti mjög til friðar í landinu á milli manna. Einnig efldi
hann mjög staðinn í Skálholti, reisti nýja kirkju og keypti undir
staðinn jarðir nokkrar, þ.á.m. nær allar Vestmannaeyjar.
Er Magnús biskup vígði kirkju sína í Skálholti 1145, var þar
staddur Ketill Þorsteinsson biskup á Hólum og andaðist hann
þar. Kosinn var þá til Hóla Björn Gilsson (1147-1162) og vígði
hann Áskell erkibiskup (1137-1177) í Lundi. Magnús biskup
fórst í brunanum mikla í Hítardal 1148, er inni brunnu þar yfir
70 manns. Til biskups eftir hann var kosinn Hallur Teitsson, og
fór hann utan, en andaðist í Utrecht 1150 í vígsluför. Var þá
kosinn eftir hann Klængur Þorsteinsson 1151, með ráði Björns
biskups Gilssonar. Áskell erkibiskup vígði Klæng biskup í Lundi
6. apríl 1152. Var það einmitt á sama sumri, sem Brekespear
kardináli kom til Noregs í þeim erindum að stofna þar nýjan
erkistól. Kiængur biskup hélt síðan út til íslands, en óhikað má
ætla, að ef hann hefði vitað eitthvað um hina fyrirhuguðu sendi-
för, hefði hann beðið hinna mikilsverðu tíðinda í Noregi, sjá
A. O. Johnsen: N. B., Legasjon til Nordcn. Heimildir gefa hvergi
í skyn, að íslendingar hafi nokkuð verið til ráða kvaddir eða yfir
höfuð vitað um, er Curian tók þá ákvörðun að stofna erkistól
í Niðarósi, þótt íslenzka kirkjan félli sem af sjálfu sér undir stól
þann hinn nýja.
Klængur biskup gerðist á stóli skörungur mikill og var hann
hinn mesti lærdómsmaður, enda lærður í skóla Jóns biskups á
Hólum. Hann rak skóla og lærði prestlinga. Rausnarmaður var
hann og barst mjög á, og getur Hungurvaka ekki orða bundizt
um eyðslusemi hans og þakkar meira guði en forsjá manna, að
ekki gekk allt staðarfé til þurrðar. Kirkju lét hann reisa nýja í
Goðasteinn
45